อุตสาหกรรมสิ่งทอมีโครงสร้างอุตสาหกรรมค่อนข้างใหญ่ดังแสดงในรูปที่ 1 ดังนั้นเพื่อให้การจัดการพลังงานสามารถทำได้อย่างเป็นระบบเราจึงต้องแยกเจาะลงไปในแต่ละกลุ่ม บทความนี้จะเน้นการจัดการพลังงานใน อุตสาหกรรมทอผ้า ซึ่งมีอยู่กว่า 1,000 แห่ง และในจำนวนนี้กว่า 90%เป็นโรงงานขนาดกลางและเล็ก มีการจ้างงานกว่า 50,000 คน และ 80% ของการผลิตผ้าผืนสำหรับใช้ภายในประเทศ
ทรัพยากรมนุษย์ (Human Resources) หมายถึงบุคคลที่มีความพร้อม มีความจริงใจ และสามารถที่จะทำงานให้บรรลุเป้าหมายขององค์กร หรือเป็นบุคคลในองค์กรที่สามารถสร้างคุณค่าของระบบการบริหารงานให้บรรลุวัตถุประสงค์ตามที่ต้องการได้ ดังนั้นการบริหารทรัพยากรมนุษย์ (Human Resource Management: HRM)) จึงหมายถึง การใช้ประโยชน์จากทรัพยากรมนุษย์ของธุรกิจเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ขององค์กร
อุตสาหกรรมไม่ว่าจะมีขนาดเล็กหรือใหญ่นั้น ส่วนใหญ่ก็จะมีการใช้มอเตอร์ในส่วนของกระบวนการผลิตเสมอ ในกรณีที่บริษัทหรือโรงงานอุตสาหกรรมที่ท่านทำงานตั้งอยู่ในพื้นที่ของนิคมอุตสาหกรรมก็คงจะได้รับผลกระทบน้อยในเรื่องของความเปลี่ยนแปลงของแรงดันไฟฟ้าและความถี่ เนื่องจากพื้นที่ดังกล่าวได้ออกแบบระบบไฟฟ้าสำหรับรองรับภาคอุตสาหกรรมไว้แล้วซึ่งจะมีความเชื่อถือได้ของระบบไฟฟ้าอยู่ในเกณฑ์สูงกว่าพื้นที่ทั่วไป แต่ถ้าในกรณีโรงงานที่ท่านทำงานอยู่ไม่ได้ตั้งในเขตอุตสาหกรรมล่ะ
ด้วยสภาวะการแข่งขันยุคใหม่และความผันผวนราคาน้ำมันได้ส่งผลกระทบให้องค์กรธุรกิจต้องเร่งปรับตัวให้ทันกับสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลง ดังนั้นการปฏิบัติการที่เป็นเลิศจึงเป็นปัจจัยสนับสนุนความสามารถการแข่งขันให้กับธุรกิจที่มุ่งตอบสนองลูกค้า ซึ่งการปฏิบัติการที่เป็นเลิศประกอบด้วยการจัดสรรทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพและความสอดคล้องทางคุณภาพด้วยระดับต้นทุนเหมาะสม
เราอาจจะสงสัยว่า ทำไมต้องมีปัญหา บางคนอาจจะน้อยอกน้อยใจว่าทำไมมีแต่ปัญหา แล้วทำไมปัญหาจึงไม่หมดไป และ Best practices ก็ไม่ได้ทำให้ปัญหาหมดไปอย่างสิ้นเชิง แต่ถ้าเราไม่ได้เข้าใจ Best Practices อย่างถ่องแท้แล้ว ปัญหาใหม่ก็จะเข้ามาในวงจรธุรกิจอีก เราคงไม่สามารถใช้ Best Practices เดิมแก้ไขปัญหาได้อีก แล้วเราจะทำอย่างไรดีล่ะ ?
ในปัจจุบันมีการกล่าวถึงเศรษฐกิจพอเพียงกันอย่างกว้างขวางถึงกับใช้เป็นนโนบายหลักสำหรับรัฐบาลในการขับเคลื่อนแนวคิดนี้นับว่าเป็นการเปลี่ยนผ่านความคิดอย่างที่เรียกว่าแทบจะเลี้ยวกลับกันเลยก็ว่าได้สำหรับคนที่มีแนวคิดแบบทุนนิยม แต่ในระบบการค้าและเศรษฐกิจแบบทุนนิยมจะแบบรุนแรงหรือไม่ก็ตามก็มีการเปลี่ยนผ่านแนวคิดในการจัดการเช่นกัน แนวคิดที่กำลังเป็นที่กล่าวถึงในวงการอุตสาหกรรมโลกไม่แพ้เศรษฐกิจพอเพียงก็คือ แนวคิดแบบลีน (Lean Thinking)
การที่จะทำการคำนวณหาอัตราต้นทุนทางอ้อมที่เกิดขึ้นจริงโดยใช้ฐานข้อมูลรายสัปดาห์หรือรายเดือนเป็นเรื่องที่ยุ่งยาก นั่นหมายถึงว่าผู้บริหารไม่สามารถทำการคำนวณต้นทุนจริงของงานต่าง ๆ ได้ทันทีเมื่องานนั้นได้ทำเสร็จเรียบร้อยแล้ว อย่างไรก็ตามผู้บริหารมีความต้องการต้นทุนการผลิตของงานต่าง ๆ ที่ทำการผลิตขึ้นในระหว่างงวดมากกว่าที่จะต้องรอต้นทุนที่เกิดขึ้นจริง ณ วันสิ้นปี
มาตรวัดเป็นองค์ประกอบสำคัญที่ใช้ติดตามประเมินผลการปฏิบัติงานซึ่งเชื่อมโยงกับเป้าหมายหลักขององค์กร มาตรวัดสำคัญที่ถูกใช้ในสภาพการผลิตแบบลีน ประกอบด้วย อัตราการส่งมอบตรงเวลา และ ช่วงเวลานำการผลิต ดังนั้นผลรวมรอบเวลาจึงเป็นช่วงเวลาที่ชิ้นงานหนึ่งหน่วยถูกแปรรูปจนเสร็จสิ้น ส่วนอัตราการผลิตจะเท่ากับอัตรารอบเวลาของเครื่องจักรที่เป็นส่วนกลับของเวลาปฏิบัติการ ดังนั้นรอบเวลาสายการผลิตจึงเป็นผลรวมเวลาการขนถ่ายกับเวลาปฏิบัติงานนานที่สุดโดยไม่คำนึงถึงเวลาการตั้งเครื่อง
การขับรถในเวลากลางคืนคงจะปลอดภัยมากขึ้นถ้าเรามีระบบมองภาพกลางคืนมาช่วยเพิ่มความสามารถในการมองเห็นของคนขับ โดยเฉพาะขณะนี้ในแถบยุโรป การพัฒนาระบบมองภาพกลางคืนสำหรับติดตั้งในรถยนต์กำลังเป็นที่นิยมมาก การประยุกต์ใช้ระบบมองภาพกลางคืน (Night-vision Systems) ในรถยนต์นั้นถือว่ามีการพัฒนาอย่างเป็นรูปธรรม และสามารถยืนยันได้จากงานประชุมทางวิชาการ เรื่องโฟโตนิกส์ในอุตสาหกรรมรถยนต์ (SPIEs Recent Photonics in the Automobile) ที่ประเทศสวิตเซอร์แลนด์
เมื่อการจัดการซัพพลายเชนหรือการจัดการห่วงโซอุปทาน เป็นกระบวนการดูแลปริมาณการผลิต และจัดลำดับของกระบวนการทั้งหมดที่มีต่อการสร้างความพอใจให้กับลูกค้า โดยเริ่มต้นตั้งแต่กระบวนการจัดซื้อ (Procurement) การผลิต (Manufacturing) การจัดเก็บ (Storage) เทคโนโลยีสารสนเทศ (Information Technology) การจัดจำหน่วย (Distribution) และการขนส่ง (Transportation) ซึ่งกระบวนการทั้งหมดนี้จะจัดระบบให้ประสานกันอย่างคล่องตัวจนกระทั่งถึงที่สุดที่การบริการลูกค้า
โรงงานอุตสาหกรรมจะใช้มอเตอร์ไฟฟ้าเป็นเครื่องกลไฟฟ้าหลัก ในระบบจักรกลการผลิต ต้นทุนของพลังงานไฟฟ้าจึงมีมอเตอร์ไฟฟ้าเป็นตัวกำหนด รวมทั้งตัวเลขบนใบเรียกเก็บเงินค่าใช้ไฟฟ้าด้วย การใช้งานมอเตอร์ไฟฟ้าให้เกิดประโยชน์สูงสุดตามระดับประสิทธิภาพของตัวมอเตอร์จะเป็นหนทางหนึ่งที่จะช่วยลดปริมาณการสูญเสียพลังงานไฟฟ้า และลดค่าใช้จ่าย บทความนี้จะขอนำเสนอวิธีการคำนวณเพื่อกำหนดขนาดของมอเตอร์ให้เหมาะสมกับภาระที่ต้องขับเคลื่อน (Load) เพื่อจุดประสงค์ในการประหยัดพลังงานไฟฟ้า และยืดอายุการใช้งานของมอเตอร์ไฟฟ้า ซึ่งอาจเลือกใช้ได้หลายวิธี
ด้วยสภาวะการเปิดเสรีทางการค้า (Liberalization) ที่ส่งผลต่อสภาวะการแข่งขันทางธุรกิจ ซึ่งรวมถึงธุรกิจอุตสาหกรรมที่ต้องปรับตัวให้สอดคล้องกับความเปลี่ยนแปลงต่อกระแสแห่งโลกาภิวัฒน์ ดังนั้นในช่วงปลายศตวรรษที่แล้วจึงได้นำเทคนิคเครื่องมือต่าง ๆ เพื่อสนับสนุนการปรับปรุงผลิตภาพปัจจุบันโรงงานต่าง ๆ ได้มุ่งปรับปรุงสมรรถนะทางธุรกิจเพื่อสร้างความได้เปรียบทางกลยุทธ์ให้เหนือคู่แข่งขันอย่างยั่งยืน ด้วยการบูรณาการแนวทางและเทคนิคต่าง ๆ ที่สนับสนุนการดำเนินงานโดยมุ่งการเพิ่มผลิตภาพกระบวนการในรูปแบบต่าง ๆ
หลังจากที่เราได้จัดหาตัว KPI (Key Performance Indicators) หรือตัวชี้วัดของกระบวนการธุรกิจต่าง ๆ ทั้งกระบวนการหลักและกระบวนการย่อยต่าง ๆ แล้ว กิจกรรมในการเอาตัว KPI เหล่านั้นมาใช้งานคงจะไม่ใช่เรื่องที่ง่ายกว่าการจัดทำ KPI เพราะถ้าไม่มีกระบวนการวัดสมรรถนะที่ดีและเป็นระบบ แล้ว KPI ที่ได้มาก็จะไม่มีประโยชน์อันใดและเราจะไม่รู้ได้เลยว่า KPI ตัวไหนมีอิทธิพลกระบวนการมากที่สุด เพราะว่าถ้าเรารู้และเข้าใจในความสัมพันธ์กับกระบวนการอื่น ๆ แล้วเราจะสามารถควบคุมและปรับปรุงกระบวนการธุรกิจได้
คำว่า เซลล์เชื้อเพลิง สำหรับคนเมื่อร้อยกว่าปีก่อนคงเป็นอะไรที่นึกภาพไม่ออก จนกระทั่งในปี ค.ศ. 1960 ที่ได้มีการนำไฮโดรเจนมาใช้ในการขับเคลื่อนยานอวกาศ นับแต่นั้นอีกกว่า 160 ปี จนกระทั่งปัจจุบันถึงได้มีการนำเทคโนโลยีไฮโดรเจนมาใช้จริงบนพื้นโลก จากก่อนหน้านี้ที่ปรากฏอยู่แค่ในนิยายวิทยาศาสตร์ สู่การนำไปใช้งานในห้วงอวกาศก่อนการนำมาใช้ที่ระดับพื้นโลก เซลล์เชื้อเพลิงนี้ถือว่ามีศักยภาพสูงมากที่จะผลิกโฉมหน้าการใช้พลังงานในระบบขนส่งและการผลิตพลังงาน
ในปัจจุบัน ความรู้ทางด้านเทคโนโลยีและวิทยาศาสตร์เป็นสิ่งไกล้ตัวเรามากจนเราอาจมองข้ามไป แต่ถ้าเรากลับมาคิดไตร่ตรองอย่างละเอียดถี่ถ้วนแล้ว เทคโนโลยีและวิทยาศาสตร์เข้ามามีบทบาทในชีวิตประจำวันของเราโดยที่เราไม่รู้ตัว การวิจัยและทดลองถือเป็นเรื่องที่สำคัญที่สามารถทำให้เราค้นพบเทคโนโลยีใหม่ ๆ หรือสามารถต่อยอดเทคโนโลยีเดิมที่มีอยู่แล้ว ให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
การคำนวณหาราคาขายจากฐานต้นทุนที่กล่าวถึงก่อนหน้านี้ มีจุดเริ่มต้นจากการที่กิจการได้ทำการวิจัย พัฒนา หรือปรับปรุงผลิตภัณฑ์หรือการบริการ หลังจากนั้นจะคำนวณหาต้นทุนในการดำเนินงานที่เกิดขึ้นเพื่อนำมาใช้เป็นฐานข้อมูลในการกำหนดราคาขาย อย่างไรก็ตามกิจการอีกหลาย ๆ แห่งมีแนวทางที่ตรงกันข้ามกับที่กล่าวถึงข้างต้น ซึ่งเรียกว่า ต้นทุนเป้าหมาย
ในกระบวนการผลิตโดยเฉพาะการผลิตแบบต่อเนื่อง และการผลิตที่มีขนาดใหญ่ เช่น กระบวนการกลั่นน้ำมัน กระบวนการผลิตไฟฟ้า กระบวนการถลุงเหล็ก นั้น ล้วนแล้วแต่เป็นกระบวนการที่มีความซับซ้อนค่อนข้างมาก การควบคุมกระบวนการผลิตเพื่อให้ได้ผลิตผลที่ดีมีคุณภาพตามต้องการ (Desired Productivity) รวมทั้งต้องประหยัดด้วย เหล่านี้นับเป็นสิ่งสำคัญ อันเป็นที่ต้องการสำหรับเจ้าของกิจการ การนำเทคโนโลยีการวัดคุมและระบบควบคุม (Instrumentation and Control System) เข้ามาใช้งาน จึงเป็นสิ่งสำคัญที่สุด เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ของการผลิตที่ดีตามต้องการ
ปัญหาที่เกิดจากมอเตอร์ที่มีอุณหภูมิสูงเกิน หรือ Over Temperature อาจจะเกิดมาจาก การเลือกขนาด และชนิดของมอเตอร์ การติดตั้งไม่ถูกต้อง ความไม่เข้าใจในลักษณะของโหลดที่นําไปใช้งาน รวมไปถึงอุณหภูมิ ของสภาพแวดล้อมในขณะใช้งานสูงเกินมาตรฐาน หลาย ๆ ปัญหาที่เกิดกับมอเตอร์ รวมไปถึง ปัญหาที่เกิดจากมอเตอร์ที่มีอุณหภูมิสูงเกิน สามารถที่จะหลีกเลี่ยงปัญหาที่จะเกิดขึ้นได้ ถ้าเข้าใจในหลักการทํางานของมอเตอร์ และเข้าใจถึงสภาพการนำไปใช้งาน
เซลล์แสงอาทิตย์เป็นอุปกรณ์ที่นำมาเปลี่ยนพลังงานแสงอาทิตย์ เป็นพลังงานไฟฟ้าโดยตรง และในทางอ้อมสามารถนำมาแปลงเป็นพลังงานความร้อนและเคมี เซลล์แสงอาทิตย์ส่วนใหญ่ทำมาจากสารกึ่งตัวนำจำพวก ซิลิคอน เยอรมันเนียม หรือสารอื่น ๆ ที่สามารถก่อให้เกิดกระแสไฟฟ้าได้เมื่อถูกรังสีของดวงอาทิตย์ตกกระทบ ทำให้เกิดกระแสไฟฟ้าไหลในวงจร
ตามหลักการผลิตแบบลีน ได้มุ่งดำเนินกิจกรรมการผลิตที่ไร้ความสูญเปล่า หรือ Manufacturing Without Waste แต่ในสภาพการดำเนินงานจริงของโรงงานส่วนใหญ่พบว่าทรัพยากรกว่า 80% ประกอบด้วย แรงงาน วัตถุดิบ และเครื่องจักร ไม่สามารถสร้างคุณค่าที่สามารถตอบสนองให้ลูกค้าเกิดความพึงพอใจ นั่นหมายถึง ความสูญเปล่าได้เกิดขึ้นในกิจกรรมการผลิต