ศรีดาวรรณ์ ใจอ้าย

โรงงานอุตสาหกรรมจะใช้มอเตอร์ไฟฟ้าเป็นเครื่องกลไฟฟ้าหลัก ในระบบจักรกลการผลิต ต้นทุนของพลังงานไฟฟ้าจึงมีมอเตอร์ไฟฟ้าเป็นตัวกำหนด รวมทั้งตัวเลขบนใบเรียกเก็บเงินค่าใช้ไฟฟ้าด้วย การใช้งานมอเตอร์ไฟฟ้าให้เกิดประโยชน์สูงสุดตามระดับประสิทธิภาพของตัวมอเตอร์จะเป็นหนทางหนึ่งที่จะช่วยลดปริมาณการสูญเสียพลังงานไฟฟ้า และลดค่าใช้จ่าย  

ทั้งนี้หากเราเลือกใช้มอเตอร์ไฟฟ้าด้วยขนาดที่ไม่เหมาะสมกับภาระที่มอเตอร์ต้องขับเคลื่อน ยกตัวอย่างเช่น ใช้มอเตอร์ขนาดใหญ่เกินไป หรือใช้มอเตอร์ชนิดประสิทธิภาพต่ำในงานที่ต้องเดินเครื่องตลอดเวลา เป็นต้น

บทความนี้จะขอนำเสนอวิธีการคำนวณเพื่อกำหนดขนาดของมอเตอร์ให้เหมาะสมกับภาระที่ต้องขับเคลื่อน (Load) เพื่อจุดประสงค์ในการประหยัดพลังงานไฟฟ้า และยืดอายุการใช้งานของมอเตอร์ไฟฟ้า ซึ่งอาจเลือกใช้ได้หลายวิธี

เมื่อจะซื้อมอเตอร์มาใช้งาน สิ่งแรกที่เราต้องรู้ก็คือ ขนาดแรงม้าของมอเตอร์ และจะรู้ได้อย่างไรนั้นก็ต้องพิจารณาว่าจะใช้ขับโหลดขนาดเท่าใด บางคนเลือกมอเตอร์ขนาดใหญ่เอาไว้ก่อนเพราะคาดการณ์เอาไว้ว่าจะขับโหลดไหวแน่นอน ส่วนบางคนเลือกให้พอดีกับโหลดเพราะต้องการประหยัดค่าใช้จ่าย หรือบางคนเลือกที่จะเผื่อเอาไว้ 10% แล้วแบบไหนที่ถูกต้อง ? 

มอเตอร์ไฟฟ้าทั่วไปได้รับการออกแบบมาให้ทำงานในระดับ 50-100% ของพิกัดโหลด และจะทำงานด้วยประสิทธิภาพสูงสุดเมื่อขับโหลดที่ระดับ 75% ยกตัวอย่างกรณีถ้ามอเตอร์ไฟฟ้ามีขนาด 20 แรงม้า จะมีย่านของโหลดที่ยอมรับได้ในช่วง 10-20 แรงม้า และจะเกิดประสิทธิภาพสูงสุดเมื่อนำไปใช้ขับโหลดในระดับ 15 แรงม้า

และถ้าเราใช้มอเตอร์ขนาดใหญ่กว่าโหลดมากเกินไปประสิทธิภาพของมอเตอร์จะมีแนวโน้มที่จะลดลง อย่างไรก็ตามที่กล่าวมานี้อาจขึ้นอยู่กับชนิดของมอเตอร์อีกด้วย และย่านการขับโหลดจะเปลี่ยนไปสำหรับมอเตอร์ขนาดแรงม้าสูง ๆ ด้วยเหตุนี้เองจึงนำเอากราฟในรูปที่ 1 มาให้พิจารณากัน

รูปที่ 1 กราฟแสดงประสิทธิภาพของมอเตอร์ขนาดต่าง ๆ เมื่อขับโหลดในระดับต่างกัน1

ในรูปกราฟที่ 1 แสดงให้เห็นว่ากรณีของมอเตอร์ขนาดใหญ่ (75-100 แรงม้า) แม้จะขับโหลดในระดับต่ำกว่า 50 % ก็ยังคงสูง (กราฟเส้นบนสุด) แต่ก็ใช่ว่าจะดี เพราะยิ่งมอเตอร์มีขนาดใหญ่ราคาก็ยิ่งแพง และกินกำลังไฟฟ้ามากกว่าด้วย ในขณะเดียวกันให้พิจารณารูปกราฟที่ 2 ก็จะเห็นได้ว่า ค่าเพาเวอร์แฟกเตอร์ก็มีแนวโน้มที่จะลดลง เมื่อมอเตอร์ขับโหลดต่ำกว่า 50 % แต่อัตราการลดลงนั้นไม่มากเท่ากรณีของกราฟรูปที่ 1

รูปที่ 2 กราฟแสดงค่าเพาเวอร์แฟกเตอร์ที่ลดลงเมื่อมอเตอร์ขับโหลดต่ำกว่าพิกัด ²

สำหรับกรณีที่มอเตอร์ขับโหลดไม่ไหว หรือมอเตอร์มีขนาดเล็กเกินไปนั้น เรียกว่า Overloaded Motor จะทำให้มอเตอร์มีความร้อนสูง อันเนื่องมาจากมีปริมาณกระแสไฟฟ้าไหลในขดลวดของมอเตอร์สูงเกินพิกัด ทั้งนี้การออกแบบสร้างมอเตอร์จะมีการกำหนดตัวประกอบความปลอดภัยที่เรียกว่า Service Factor เอาไว้เพื่อกำหนดว่ามอเตอร์จะทนต่อการขับโหลดเกินพิกัดได้มากเท่าใด ยกตัวอย่างเช่น มอเตอร์ขนาด 20 แรงม้า มีค่า Service Factor เท่ากับ 1.15  

นั่นก็หมายถึงว่ามอเตอร์จะทนต่อการขับโหลดเกินได้เท่ากับ 20 x 1.15 = 23 แรงม้า แต่ก็จะทนได้ในช่วงเวลาสั้น ๆ เท่านั้นโดยไม่ทำความเสียหายกับตัวมอเตอร์ หากเรายังฝืนใช้งานในระดับเกินโหลด ก็จะส่งผลให้อายุการใช้งานของมอเตอร์ลดลง นอกจากนี้ให้จำไว้ว่าไม่ควรใช้มอเตอร์ขับภาระเกินพิกัดเมื่อแรงดันลดต่ำลงกว่าค่าปกติมาก หรือเมื่ออุณหภูมิโดยรอบสูงกว่าปกติ

เท่าที่กล่าวมาตั้งแต่ต้นนี้ หากมีความจำเป็นต้องใช้งานมอเตอร์ขับโหลดต่ำกว่า 50 % ของพิกัด เราอาจต้องดัดแปลงระบบบางอย่าง อย่างไรก็ตามในบางกรณีก็มีความจำเป็น เพราะต้องเผื่อการทำงานในช่วงพีก (Peak) ของโหลด เช่น มอเตอร์ระบบปั๊มน้ำ ที่ในช่วงมีคนใช้น้ำน้อยมอเตอร์ปั๊มจะทำงานน้อย  

ในขณะที่บางช่วงเวลามีการใช้น้ำพร้อม ๆ กันก็จะต้องทำงานหนักขึ้น การแก้ไขปัญหานี้อาจทำได้โดยเลือกใช้มอเตอร์ที่มีขนาดเล็กลงแต่สามารถปรับความเร็วได้ 2 ระดับ ร่วมกันกับกระบวนการจัดการโหลดให้อยู่ในย่านที่ยอมรับได้

การวัดค่าระดับภาระของมอเตอร์ไฟฟ้า อาจทำได้ง่ายด้วยวิธีการที่จะกล่าวในบทความนี้ และในส่วนท้ายของบทความจะมีตัวอย่างของแบบฟอร์มบันทึกข้อมูลจากเนมเพลต และจากการทดสอบภาคสนามเพื่อให้ได้มาซึ่งพารามิเตอร์และข้อมูลที่สำคัญต่อการคำนวณ (Attachment A) นอกจากนี้ยังมีแบบฟอร์มการคำนวณการประหยัดพลังงานไฟฟ้าของมอเตอร์ไฟฟ้ามาให้ด้วย (Attachment B)

ถ้าสามารถวัดค่าด้วยเครื่องมือวัด เราอาจนำค่าที่ได้ไปคำนวณเพื่อประเมินค่าภาระตามส่วนของมอเตอร์ได้ โดยอาศัยสมการที่ 1 คำนวณกำลังไฟฟ้า 3 เฟสที่ป้อนให้กับมอเตอร์ที่กำลังขับโหลดอยู่ได้ จากนั้นใช้วิธีการเปรียบเทียบค่าที่วัดได้ กับค่ากำลังไฟฟ้าที่ต้องการเมื่อมอเตอร์ทำงานที่พิกัด โดยความสัมพันธ์นี้แสดงอยู่ในสมการที่ 2 และ 3

ตัวอย่างการคำนวณ: มอเตอร์ไฟฟ้าขนาด 50 แรงม้า, 1850 rpm. แบบ Open drip-proof enclosure ใช้งานมาแล้ว 10 ปี และยังไม่เคยพันขดลวดใหม่ เมื่อทำการทดสอบ ได้ค่าต่าง ๆ มาดังนี้

การคำนวณโหลด โดยประเมินค่ากระแสโหลดจะทำได้เมื่อเราสามารถวัดค่ากระแสโหลดของมอเตอร์ได้ ทั้งนี้กระแสจะมีการเปลี่ยนแปลงตามโหลดที่เปลี่ยนในลักษณะที่ค่อนข้างเป็นเชิงเส้น จนกระทั่งโหลดลดลงถึงระดับ 50% ของ Full Load ดังแสดงในรูปที่ 3 เมื่อถึงระดับที่ต่ำกว่า 50% ผลกระทบของกระแสแม่เหล็ก (Magnetizing Current) และการที่เพาเวอร์แฟกเตอร์ลดลงมากทำให้เส้นกราฟของกระแสเริ่มที่จะไม่เป็นเชิงเส้น ด้วยเหตุนี้เองการคำนวณด้วยค่ากระแสจึงไม่เหมาะที่จะใช้เมื่อโหลดต่ำ ๆ

รูปที่ 3 เส้นกราฟกระแสที่เปลี่ยนแปลงตามค่าโหลดของมอเตอร์ที่ระดับต่าง ๆ

ค่ากระแสเต็มพิกัด (Full Load Current) ซึ่งระบุไว้บนเนมเพลต ได้มากจากการวัดค่าเมื่อมอเตอร์ขับโหลดเต็มพิกัด ดังนั้นการวัดค่ากระแส RMS จะต้องวัดที่ระดับแรงดันปกติ เพราะถ้าวัดในขณะที่แรงดันลดต่ำลงกว่าที่ระบุเอาไว้บนเนมเพลตแล้ว ค่ากระแสที่อ่านได้จากเครื่องมือวัดก็จะสูงผิดปกติ จุดหลักของการคำนวณด้วยค่ากระแสก็คือการตรวจสอบระดับแรงดันให้คงที่นั่นเอง และเมื่อได้ค่ากระแสที่ถูกต้องแล้วจะสามารถใช้สมการที่ 4 เพื่อคำนวณโหลดของมอเตอร์ได้ดังนี้

การคำนวณโหลดของมอเตอร์โดยอาศัยค่าสลิปนี้จะทำได้เมื่อเราสามารถวัดค่าความเร็วรอบของมอเตอร์ได้ ทั้งนี้ความเร็วที่เรียกว่าความเร็วซิงโครนัส จะขึ้นอยู่กับความถี่ของสัญญาณไฟฟ้าที่ป้อนให้มอเตอร์ และจำนวนขั้วแม่เหล็กของมอเตอร์ ยิ่งความถี่สูง มอเตอร์จะยิ่งหมุนเร็ว แต่ถ้ามอเตอร์มีขั้วแม่เหล็กมากมอเตอร์ตัวนั้นจะหมุนช้า ดังแสดงในตารางที่ 1 เป็นความเร็วรอบของมอเตอร์ที่มีขั้วแม่เหล็กจำนวนต่าง ๆ กัน ซึ่งเป็นไปตามสมการ N_s = (120f)/P

ตารางที่ 1 ความเร็วซิงโครนัสของมอเตอร์ที่มีจำนวนขั้วแม่เหล็กไม่เท่ากัน

มอเตอร์ไม่ได้หมุนด้วยความเร็วซิงโครนัส แต่จะหมุนด้วยความเร็วที่แท้จริงซึ่งต่ำกว่าความเร็วซิงโครนัส ความแตกต่างของความเร็วนี้เรียกว่าสลิป (Slip) และค่าสลิปจะเปลี่ยนแปลงอย่างเป็นสัดส่วนกับโหลดของมอเตอร์ดังแสดงในกราฟรูปที่ 4 ทั้งนี้หากมอเตอร์ขับโหลดเพียง 50% ค่าสลิปก็จะมีค่าเท่ากับครึ่งระหว่างความเร็วซิงโครนัส กับความเร็วเมื่อโหลดเต็มพิกัด

รูปที่ 4 กราฟแสดงค่าสลิปที่โหลดระดับต่าง ๆ ของมอเตอร์

การวัดระดับความเร็วรอบที่แท้จริงของมอเตอร์จะใช้เครื่องมือที่เรียกว่า Tachometer ทั้งนี้แบบที่เรียกว่า Stroboscopic Tachometer จะให้ความแม่นยำมากกว่าแบบเครื่องวัดแบบอื่น ๆ เช่นแบบที่ติดตั้งไว้บนเพลา (Plug-in Tachometer) หรือแบบต้องติดแถบสะท้อนแสงเพื่อนับความเร็วรอบ อย่างไรก็ตามหากมั่นใจว่าค่าที่อ่านได้มีความถูกต้องแล้ว ก็ให้ใช้สมการที่ 5 คำนวณโหลดของมอเตอร์ได้ ดังนี้

โดย   Load  = กำลังไฟฟ้าเอาต์พุตในหน่วย เปอร์เซ็นต์ของกำลังที่พิกัด
          Slip  = ความเร็วซิงโครนัส (rpm) – ความเร็วที่วัดได้ (rpm)
            S_s  = ความเร็วซิงโครนัส (rpm)  
            S_r  = ความเร็วที่ระดับโหลดเต็มพิกัด จากเนมเพลต (rpm)

ตัวอย่างการคำนวณ: มอเตอร์มีค่าความเร็วซิงโครนัส 1800 rpm, ความเร็วรอบที่ระบุไว้บนเนมเพลตเท่ากับ 1725 rpm, ความเร็วที่วัดได้จริงเท่ากับ 1750 rpm แรงม้าที่พิกัดเท่ากับ 30 แรงม้า

นั่นคือแรงม้าที่ส่งออกมาแท้จริงเท่ากับ 0.66 x 30 = 19.98 แรงม้า

อย่างไรก็ตามการคำนวณด้วยวิธีนี้มีข้อจำกัดบางอย่าง คือค่าที่ระบุไว้บนเนมเพลตอาจจะคลาดเคลื่อนได้เกือบ 20% ตามข้อกำหนดของ NEMA ผู้ผลิตอาจระบุความเร็วรอบไว้โดยคลาดเคลื่อนในระดับ 5 rpm ซึ่งแม้จะมีค่าน้อยเมื่อเทียบกับค่าความเร็วที่ระดับเต็มพิกัด  

แต่เนื่องจากการคำนวณด้วยวิธีนี้เป็นการคำนวณด้วยผลต่างระหว่างความเร็วที่ระบุเอาไว้บนเนมเพลต กับความเร็วซิงโครนัส ดังนั้นความคลาดเคลื่อนเพียง 5 rpm เมื่อแทนค่าในสมการแล้วจะเพิ่มความคลาดเคลื่อนได้อย่างมากเลยทีเดียว

นอกจากที่กล่าวมาแล้ว ค่าสลิปยังแปรผกผันกับแรงดันที่จ่ายให้ที่ขั้วกำลังสอง ที่จ่ายให้มอเตอร์ ซึ่งการระบุค่าแรงดันนี้บนเนมเพลต NEMA ระบุให้สามารถคาดเคลื่อนได้ 10 % เมื่อจะชดเชยผลของการคาดเคลื่อนนี้เราอาจเลือกใช้สมการที่ 6 เพื่อชดเชยค่าแรงดันดังนี้

โดย      Load  = กำลังเอาต์พุตในหน่วยเปอร์เซ็นต์ของกำลังที่พิกัด
             Slip  = ความเร็วซิงโครนัส (rpm) – ความเร็วที่วัดได้ (rpm)
               S_s  = ความเร็วซิงโครนัส (rpm)
               S_r  = ความเร็วที่ระดับโหลดเต็มพิกัดจากเนมเพลต (rpm)
               V   = แรงดัน RMS (Mean Line to Line 3 เฟส)
               V_r  = แรงที่พิกัดจากเนมเพลต

ตามนิยามของ NEMA นั้นระบุเอาไว้ว่าประสิทธิภาพเชิงพลังงานของมอเตอร์ก็คืออัตราส่วนของกำลังเอาต์พุตที่ใช้ประโยชน์ได้กับกำลังไฟฟ้าอินพุตที่ป้อนให้มอเตอร์ โดยจะแทนค่าประสิทธิภาพเป็นเปอร์เซ็นต์

โดยนิยามนั้น แรงม้าที่ระบุของมอเตอร์ เป็นกำลังทางกลที่ส่งออกจากเพลา (Shaft) ของมอเตอร์ ดังแสดงในรูปที่ 5 เป็นภาพอธิบายกระบวนการสร้างกำลังเอาต์พุตของมอเตอร์ ซึ่งเป็นกระบวนการแปลงพลังงานไฟฟ้าไปเป็นพลังงานทางกล ที่มีส่วนของการเกิดกำลังไฟฟ้าสูญเสีย (Losses) ด้วย

รูปที่ 5 โครงสร้างการแปลงพลังงานไฟฟ้าไปเป็นพลังงานกลของมอเตอร์

ตามข้อกำหนดของ NEMA ได้ระบุเอาไว้ว่ามอเตอร์ Design A, B ขนาดไม่เกิน 500 แรงม้า จะต้องมีการระบุค่าประสิทธิภาพเต็มพิกัดโหลด (Full-Load Efficiency) อยู่บนเนมเพลตด้วย และการวิเคราะห์เพื่อการอนุรักษ์พลังงานสำหรับมอเตอร์โดยทั่วไปก็จะสมมุติให้มอเตอร์ทำงานด้วยค่าประสิทธิภาพที่ระบุบนเนมเพลตนี้

สำหรับมอเตอร์เก่าที่ใช้งานมานานแล้ว หรือมอเตอร์ที่ไม่มีข้อมูลเนมเพลต ก็เป็นการยากที่จะหาประสิทธิภาพของมอเตอร์ได้ หรือถ้ามอเตอร์ที่ได้รับการพันขดลวดใหม่ก็เป็นไปได้ที่ค่าประสิทธิภาพจะลดลง ในกรณีต่าง ๆ เหล่านี้เราอาจต้องทำการหาประสิทธิภาพเมื่อมอเตอร์ขับโหลดแต่ละช่วง หรือติดต่อผู้ผลิตเพื่อแจ้งรุ่น, ชนิด และ Serial Number ของมอเตอร์สำหรับการประมาณค่าโดยคร่าว ๆ

แต่ถ้าผู้ผลิตไม่สามารถหาข้อมูลให้ได้ เราอาจต้องใช้การเปิดตารางเพื่อเปรียบเทียบค่าประสิทธิภาพจากขนาดแรงม้า ขนาดความเร็วรอบ และชนิดของมอเตอร์ เมื่อมอเตอร์ขับโหลด 100%, 75%, 50% และ 25% ดังแสดงในตารางที่ 2

1. คำนวณหาโหลดของมอเตอร์ในขณะทำงานอยู่ โดยใช้วิธีการคำนวณ ด้วยกำลังไฟฟ้า, กระแส หรือสลิปตามที่ได้กล่าวไว้ข้างต้นนี้
2. หาข้อมูลประสิทธิภาพในขณะขับโหลดเป็นช่วง (Part-Load Efficiency) โดยใช้ข้อมูลโดยประมาณของผู้ผลิต หรือดูจากตารางที่ 2
3. ถ้าสามารถใช้เครื่องมือวัดทำการวัดกำลังไฟฟ้าได้ ก็ให้แทนค่าลงในสมการที่ 8 เพื่อหาค่าประสิทธิภาพของมอเตอร์ที่ทำงานได้

โดย  Load   = กำลังไฟฟ้าเอาต์พุต ในหน่วยเปอร์เซ็นต์ของกำลังไฟฟ้าที่พิกัด
            P_i   =  กำลังไฟฟ้า 3 เฟส (kW)
                =  ประสิทธิภาพ (%)
            hp  =  แรงม้าที่พิกัด จากเนมเพลต

• การประเมินค่าโหลด และประสิทธิภาพด้วยคอมพิวเตอร์

นอกจากที่กล่าวมาทั้งหมดนี้ ยังมีวิธีที่จะช่วยคำนวณประสิทธิภาพของมอเตอร์ออกมาได้ โดยแบ่งออกเป็น 3 วิธีคือ การใช้อุปกรณ์พิเศษ, การใช้ซอฟต์แวร์คำนวณ และวิธีการวิเคราะห์

อุปกรณ์พิเศษมีลักษณะเป็นชุดเครื่องมือวัดแบบมือถือที่สามารถนำไปเชื่อมต่อกับมอเตอร์เพื่ออ่านค่าพารามิเตอร์ต่าง ๆ และวัดออกมาเป็นค่าประสิทธิภาพได้

ในขณะที่วิธีการทางซอฟต์แวร์ และวิธีการวิเคราะห์นั้นจะใช้เครื่องมือวัดค่ากำลังไฟฟ้า, กำลังวาร์ (Var), ความต้านทาน, แรงดัน, กระแสไฟฟ้า และความเร็วรอบ ซึ่งทั้งหมดจะต้องเป็นเครื่องมือวัดที่มีความแม่นยำสูง โดยเฉพาะอย่างยิ่งวัตต์มิเตอร์ที่ใช้ต้องเป็นเครื่องที่มีความแม่นยำ กำลังต่ำ และต้องมีค่าเพาเวอร์แฟกเตอร์ต่ำด้วย

สำหรับในต่างประเทศมีการจัดทำการวิจัยเพื่อทดสอบหาประสิทธิภาพให้ได้แม่นยำ ยกตัวอย่างเช่น ที่มหาวิทยาลัยวอชิงตันสเตต ซึ่งร่วมกันกับมหาวิทยาลัยโอเรกอน สหรัฐ ฯ ออกแบบสร้างระบบตรวจวัดประสิทธิภาพของมอเตอร์ขึ้นมา โดยใช้เครื่องมือที่เรียกว่า Vogelsang, Benning Motor- Check, ECNZ Vectron Motor Monitor และ Niagara Instrument MAS-1000

เครื่องมือที่กล่าวนี้สามารถอ่านค่าประสิทธิภาพของมอเตอร์ได้อย่างแม่นยำเมื่อเทียบกับค่าประสิทธิภาพจริง (TRUE Efficiency ที่วัดค่าโดยไดนาโมมิเตอร์ และเครื่องมือในห้องทดลองของมาตรฐาน IEEE ทั้งนี้ในระดับโหลด 25% ถึง 150% เครื่องมือวัดนี้สามารถรักษาระดับความแม่นยำได้ถึง 3%

นอกจากนี้แล้วห้องทดลอง Oak Ridge National ก็ได้พัฒนาซอฟต์แวร์ ORMEL96 (Oak Ridge Motor Efficiency and Load, 1996) เป็นซอฟต์แวร์ที่ใช้วงจรสมมูล (Equivalent Circuit) ในการประเมินค่าโหลด และประสิทธิภาพของมอเตอร์ แต่ทั้งนี้เราจะต้องป้อนข้อมูลบนเนมเพลต และวัดความเร็วของโรเตอร์ เพื่อให้ซอฟต์แวร์คำนวณออกมาเป็นค่าประสิทธิภาพ และค่าของโหลดแฟกเตอร์

ซอฟต์แวร์ Motor Master+ เป็นซอฟต์แวร์ที่เราอาจเลือกใช้ได้เพื่อการคำนวณหาประสิทธิภาพของมอเตอร์ โดยซอฟต์แวร์บรรจุไปด้วยฐานข้อมูลของมอเตอร์หลากหลายรุ่น หลายยี่ห้อ

นอกจากนี้ยังบรรจุไปด้วยความสามารถในการคำนวณเพื่อการจัดการพลังงานมอเตอร์, การจัดระบบการซ่อมบำรุงระบบมอเตอร์, การวิเคราะห์เพื่อการตัดสินใจเปลี่ยน หรือซ่อมมอเตอร์ และการวิเคราะห์ต้นทุนของการใช้งานมอเตอร์ หากสนใจสามารถเข้าไปดูข้อมูลได้ที่ www.motor.doe.gov

•  The Motor Challenge, Fact Sheet, DETERMINING ELECTRIC MOTOR LOAD AND EFFICIENCY