การศึกษาประวัติศาสตร์เศรษฐกิจไทย นักวิชาการส่วนใหญ่ได้ใช้ปี พ.ศ.2398 ซึ่งตรงกับสมัยรัชกาลที่ 4 เป็นจุดเริ่มต้นของการเปิดประเทศ โดยมีอิทธิพลจากปัจจัยภายนอก คือ การล่าอาณานิคมของชาติตะวันตกเป็นตัวกระตุ้นสำคัญ ซึ่งในปีดังกล่าวเป็นปีที่สยามทำ สนธิสัญญาบาวริ่ง (Bowring Treatise) กับอังกฤษ ผลของสนธิสัญญาทำให้โครงสร้างเศรษฐกิจไทยเปลี่ยนแปลงและก้าวเข้าสู่ระบบทุนนิยมโลกเต็มตัว
ท่ามกลางความเปลี่ยนแปลงของกระแสโลกาภิวัฒน์ที่เกิดขึ้นถือเป็นความท้าทายของภาคอุตสาหกรรมที่ทำหน้าที่เป็นแรงหนุนหลักขับเคลื่อนเศรษฐกิจให้แข็งแกร่ง ทุกวันนี้การพัฒนาภาคอุตสาหกรรมของไทยเป็นอย่างไร จะแข็งแกร่งและยั่งยืนท่ามกลางความเปลี่ยนแปลงผันผวนตลอดเวลาได้หรือไม่