นายสมชัย สัจจพงษ์ ผู้อำนวยการสำนักงานเศรษฐกิจการคลัง ในฐานะโฆษกกระทรวงการคลัง ได้เปิดเผยถึงผลการจัดเก็บรายได้รัฐบาลประจำเดือนเมษายน 2552 รัฐบาลจัดเก็บรายได้ 81,681 ล้านบาท ส่งผลให้รายได้รัฐบาลในช่วง 7 เดือนแรกของปีงบประมาณ 2552 (ตุลาคม 2551 - เมษายน 2552) มีจำนวนทั้งสิ้น  644,651 ล้านบาท ต่ำกว่าประมาณการตามเอกสารงบประมาณ  128,933 ล้านบาท

ซึ่งการจัดเก็บรายได้ที่ต่ำกว่าเป้าหมายในช่วงที่เศรษฐกิจชะลอตัวเช่นนี้ เป็น สถานการณ์ที่ได้คาดการณ์ไว้ล่วงหน้าแล้ว เนื่องจากเป็นบทบาทหนึ่งของนโยบายการคลังในการช่วยรักษาเสถียรภาพเศรษฐกิจในช่วงที่เศรษฐกิจหดตัว (Automatic Stabilizer)  โดยมีรายละเอียดสรุปได้ ดังนี้                                             

1.  เดือนเมษายน 2552 รัฐบาลจัดเก็บรายได้สุทธิ 81,681 ล้านบาท ต่ำกว่าประมาณการ ตามเอกสารงบประมาณ 34,389 ล้านบาท หรือร้อยละ 29.6 (ต่ำกว่าเดือนเดียวกันปีที่แล้วร้อยละ 34.8) สาเหตุสำคัญเนื่องจาก 

- การนำส่งรายได้ของรัฐวิสาหกิจต่ำกว่าประมาณการ 14,014 ล้านบาท หรือร้อยละ 54.2 ทั้งนี้ เป็นเพราะ บมจ.ปตท. จ่ายเงินปันผลต่ำกว่าประมาณการ เนื่องจากผลประกอบการในรอบครึ่งหลังของปี 2551 ของบริษัทในเครือกลุ่มธุรกิจการกลั่นที่มีค่าการกลั่นลดลง และมีขาดทุนจากสินค้าคงเหลือ (Stock Loss) ที่ค่อนข้างสูง เนื่องจากราคาตลาดของน้ำมันดิบและผลิตภัณฑ์ปรับตัวลดลงอย่างมี นัยสำคัญ

นอกจากนี้ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทยและการไฟฟ้าส่วนภูมิภาคได้นำส่งรายได้ต่ำกว่า เป้าหมายที่ตั้งไว้ด้วย เนื่องจากมีปัญหาเรื่องสภาพคล่องจึงขอทยอยนำส่งรายได้ 

- การจัดเก็บภาษีของ 3 กรมต่ำกว่าประมาณการที่สำคัญ ได้แก่ ภาษีมูลค่าเพิ่ม จัดเก็บได้ต่ำกว่าประมาณการ 11,120 ล้านบาท หรือร้อยละ 23.7 เนื่องจากภาษีมูลค่าเพิ่มที่จัดเก็บจากการนำเข้าสินค้าต่ำ กว่าประมาณการถึงร้อยละ 39.9 เป็นไปในทิศทางเดียวกับอากรขาเข้าที่จัดเก็บได้ต่ำกว่า ประมาณการ  1,785 ล้านบาท หรือร้อยละ 23.4 

ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา จัดเก็บได้ต่ำกว่าประมาณการ  2,270 ล้านบาท หรือร้อยละ 11.9 และภาษีรถยนต์จัดเก็บได้ต่ำกว่าประมาณการ 1,809 ล้านบาท หรือ   ร้อยละ 36.3  อย่างไรก็ดี การจัดเก็บภาษียาสูบสูงกว่าประมาณการ 1,198 ล้านบาท หรือร้อยละ 31.4 เนื่องจากข่าวการปรับเพิ่มอัตราภาษียาสูบ                 

2.  ในช่วง 7 เดือนแรกของปีงบประมาณ 2552 (ตุลาคม 2551 - เมษายน 2552)  รัฐบาลจัดเก็บรายได้สุทธิ  644,651  ล้านบาท ต่ำกว่าประมาณการตามเอกสารงบประมาณ 128,933 ล้านบาท หรือร้อยละ 16.7 (ต่ำกว่าช่วงเดียวกันปีที่แล้วร้อยละ 15.0) เป็นผลจากการจัดเก็บภาษีของ 3 กรมหลัก และการนำส่งรายได้ของรัฐวิสาหกิจที่ต่ำกว่าประมาณการ ประกอบกับการคืนภาษีของกรมสรรพากรที่สูงในช่วงไตรมาสแรกของปีงบประมาณ ผลการจัดเก็บรายได้ตามหน่วยงานจัดเก็บสรุปได้ ดังนี้

 2.1  กรมสรรพากร จัดเก็บได้รวม 518,693 ล้านบาท ต่ำกว่าประมาณการตามเอกสาร งบประมาณ 61,934 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 10.7 (ต่ำกว่าช่วงเดียวกันปีที่แล้วร้อยละ 8.5) ภาษีที่จัดเก็บได้ต่ำกว่าประมาณการที่สำคัญได้แก่  ภาษีมูลค่าเพิ่มจัดเก็บได้ต่ำกว่าประมาณการ 57,042 ล้านบาท หรือ  ร้อยละ 18.6 สาเหตุสำคัญมาจากการเก็บภาษีมูลค่าเพิ่มจากการนำเข้าและการบริโภคในประเทศที่ต่ำกว่า ประมาณการร้อยละ 31.1 และ 7.5 ตามลำดับ (ต่ำกว่าช่วงเดียวกันปีที่แล้วร้อยละ 23.4 และ 3.4 ตามลำดับ)

นอกจากนี้ การจัดเก็บภาษีเงินได้บุคคลธรรมดายังต่ำกว่าประมาณการจำนวน 10,263 ล้านบาท หรือร้อยละ 7.6 เป็นผลจากภาษีที่จัดเก็บจากฐานเงินเดือน ค่าจ้าง ดอกเบี้ย และการขายอสังหาริมทรัพย์ที่ต่ำกว่าประมาณการ  ซึ่งมีสาเหตุจากภาวะเศรษฐกิจที่หดตัวและมาตรการลดหย่อนภาษีต่าง ๆ อย่างไรก็ดี ภาษีเงินได้ปิโตรเลียมจัดเก็บได้สูงกว่าประมาณการ 4,608 ล้านบาท         

2.2  กรมสรรพสามิต จัดเก็บได้รวม 153,037 ล้านบาท ต่ำกว่าประมาณการตาม เอกสารงบประมาณ 31,563 ล้านบาท หรือร้อยละ 17.1 (ต่ำกว่าช่วงเดียวกันปีที่แล้วร้อยละ 11.3) โดยสาเหตุสำคัญมาจากการจัดเก็บภาษีน้ำมันที่ต่ำกว่าประมาณการถึง 21,551 ล้านบาท หรือร้อยละ 40.3 เนื่องจากได้รับผลกระทบจากมาตรการลดอัตราภาษีน้ำมันดีเซลและแก๊สโซฮอล์ ในช่วง 4 เดือนแรกของปีงบประมาณ

รวมทั้งปริมาณการใช้ น้ำมันที่ชะลอตัวลงตามภาวะเศรษฐกิจ และภาษีรถยนต์ที่จัดเก็บได้ต่ำกว่าประมาณการ 11,417 ล้านบาท หรือร้อยละ 30.4 เนื่องจากประชาชนชะลอการซื้อสินค้าคงทน ประกอบกับสถาบันการเงินระมัดระวังในการให้สินเชื่อมากขึ้น                           

2.3  กรมศุลกากร จัดเก็บได้รวม 47,426 ล้านบาท ต่ำกว่าประมาณการตามเอกสาร งบประมาณ  10,504 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 18.1 (ต่ำกว่าช่วงเดียวกันปีที่แล้วร้อยละ 17.0) เนื่องจากอากรขาเข้าจัดเก็บได้ต่ำกว่าประมาณการ 10,536 ล้านบาท หรือร้อยละ 18.6 เป็นผลจากการหดตัวของมูลค่าการนำเข้าสินค้าเป็นสำคัญ โดยในช่วง 6 เดือนแรกของปีงบประมาณ 2552 (ตุลาคม 2551 - มีนาคม 2552) มูลค่าการนำเข้าในรูปเงินดอลลาร์ สรอ. และเงินบาทต่ำกว่าช่วงเดียวกันปีที่แล้วร้อยละ 17.2 และ 14.6 ตามลำดับ 

2.4  รัฐวิสาหกิจ นำส่งรายได้ 41,814 ล้านบาท ต่ำกว่าประมาณการ 19,340 ล้านบาท หรือร้อยละ 31.6 (ต่ำกว่าช่วงเดียวกันปีที่แล้วร้อยละ 36.6) โดยมีสาเหตุสำคัญมาจากการที่การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทยเปลี่ยนแปลงการนำส่งรายได้ จากเดิมที่จะนำส่ง 2 งวด คือในเดือนตุลาคม 2551 และเดือนเมษายน 2552 เป็นการนำส่ง 4 งวด โดยเริ่มนำส่งในเดือนเมษายนเป็นงวดแรก                             

บมจ.ปตท. จ่ายเงินปันผลต่ำกว่าประมาณการเนื่องจากผลประกอบการในช่วงครึ่งหลังของปี 2551 ลดลง รวมทั้ง บมจ. ทีโอที ยังไม่สามารถนำส่งเงินปันผลได้ ทั้งนี้ บมจ.ทีโอทีจะจ่ายเงินปันผลได้ภายในเดือนพฤษภาคมนี้ อย่างไรก็ดี บมจ.ท่าอากาศยานไทย และโรงงานยาสูบสามารถนำส่งรายได้ได้สูงกว่าประมาณการที่ตั้งไว้ 

2.5  หน่วยงานอื่น นำส่งรายได้รวม 48,018 ล้านบาท สูงกว่าประมาณการตามเอกสารงบประมาณ 4,332 ล้านบาท หรือร้อยละ 9.9 (สูงกว่าช่วงเดียวกันปีที่แล้วร้อยละ 20.4)  เนื่องจากในช่วงต้นปีงบประมาณ การจัดเก็บค่าภาคหลวงปิโตรเลียมยังได้รับประโยชน์จากราคาน้ำมันดิบที่ยังอยู่ในระดับสูง รวมทั้ง มีรายได้เบ็ดเตล็ดอื่น ๆ ที่จัดเก็บได้สูงกว่าเป้าหมายที่ตั้งไว้ 

2.6  การคืนภาษีของกรมสรรพากร 136,857 ล้านบาท สูงกว่าประมาณการตามเอกสารงบประมาณ 11,918 ล้านบาท หรือร้อยละ 9.5 (สูงกว่าช่วงเดียวกันปีที่แล้วร้อยละ 23.8) ประกอบด้วยการคืนภาษีมูลค่าเพิ่มที่สูงกว่าประมาณการ 4,702 ล้านบาท หรือร้อยละ 4.6 และการคืนภาษีอื่น ๆ สูงกว่าประมาณการ 7,216 ล้านบาท หรือร้อยละ 30.5 

จากผลการจัดเก็บรายได้รัฐบาลในช่วง 7 เดือนแรกของปีงบประมาณ 2552 ซึ่งต่ำกว่า ประมาณการ 128,933 ล้านบาท แม้ว่าคณะรัฐมนตรีจะมีมติเมื่อวันที่ 6 พฤษภาคม 2552 ให้ปรับเพิ่มอัตราภาษีเบียร์ สุราขาว สุราผสม และบรั่นดี ซึ่งจะช่วยเพิ่มรายได้ของรัฐบาลได้อีกทางหนึ่งก็ตาม แต่กระทรวงการคลังคาดว่า การจัดเก็บรายได้ตลอดทั้งปีงบประมาณ 2552 จะต่ำกว่าประมาณการตาม เอกสารงบประมาณ (1,604,640 ล้านบาท) ค่อนข้างสูง อย่างไรก็ดี กระทรวงการคลังยังสามารถบริหารจัดการเพื่อให้การเบิกจ่ายงบประมาณเป็นไปอย่างต่อเนื่อง