No.280

ผศ.วิวัฒน์ อภิสิทธิ์ภิญโญ

มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน

 

 

 

 

การบัญชีเกี่ยวกับค่าใช้จ่ายการผลิตที่จะกล่าวถึงต่อไปนี้ เป็นส่วนประกอบหนึ่งของต้นทุนการผลิตในกิจการผลิต หรือกิจการอุตสาหกรรม โดยจะกล่าวถึงรายละเอียดของประเภทค่าใช้จ่ายการผลิต ทางเลือกของวิธีการบันทึกบัญชีค่าใช้จ่ายการผลิต การบัญชีค่าใช้จ่ายการผลิตแบบต่อเนื่องและแบบสิ้นงวด เส้นทางบัญชีค่าใช้จ่ายการผลิตแบบต่อเนื่องและแบบสิ้นงวด รวมถึงตัวอย่างการบันทึกบัญชีค่าใช้จ่ายการผลิตแบบต่อเนื่องและแบบสิ้นงวด

 

 

ประเภทของค่าใช้จ่ายการผลิต

 

          ค่าใช้จ่ายการผลิต (Manufacturing Overhead) เป็นต้นทุนรายการหนึ่งของต้นทุนการผลิตทั้งหมด ซึ่งเป็นส่วนที่นอกเหนือไปจากวัตถุดิบทางตรงและค่าแรงงานทางตรง ค่าใช้จ่ายการผลิตอาจเรียกในอีกชื่อว่า ค่าใช้จ่ายโรงงาน (Factory Expenses) ค่าใช้จ่ายการผลิตจำแนกออกเป็น 3 กลุ่มคือ วัตถุดิบทางอ้อม (Indirect Material) แรงงานทางอ้อม (Indirect Labor) และค่าใช้จ่ายการผลิตอื่น (Other Manufacturing Overhead) ค่าใช้จ่ายการผลิตทั้งสามรายการมีลักษณะเป็นต้นทุนการผลิตทางอ้อม (Indirect Manufacturing Costs) ต่างกับค่าวัตถุดิบทางตรงและค่าแรงงานทางตรงซึ่งเป็นต้นทุนการผลิตทางตรง (Direct Manufacturing Costs)

 

 

 

 

          วัตถุดิบทางอ้อม เป็นวัตถุดิบที่เป็นส่วนประกอบย่อยของสินค้าสำเร็จรูป เช่น การผลิตโต๊ะ เก้าอี้ นอต ตะปู แผ่นยางรองขาเก้าอี้ เป็นวัตถุดิบย่อยในการผลิต การติดตามการใช้วัตถุดิบทางอ้อมเหล่านั้นเข้าสู่งานแต่ละงานอย่างชัดเจนไม่คุ้มค่ากับค่าใช้จ่ายในการติดตามต้นทุน ทำให้ไม่สามารถทราบได้อย่างชัดเจนว่ามีวัตถุดิบทางอ้อมใช้ไปจำนวนเท่าใด การคิดค่าวัตถุดิบทางอ้อมจึงใช้การปันส่วนเข้าสู่งานแทนที่การโอนต้นทุนโดยตรง

 

          แรงงานทางอ้อม เป็นแรงงานสนับสนุนงานการผลิต เพื่อให้งานต่าง ๆ ในแต่ละขั้นตอนการผลิต และงานการผลิตโดยภาพรวมเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ เช่น หัวหน้าโรงงาน พนักงานทำความสะอาด พนักงานฝ่ายซ่อมบำรุง พนักงานรักษาความปลอดภัย เป็นต้น แรงงานของพนักงานเหล่านั้นจัดเป็นแรงงานทางอ้อม เนื่องจากเวลาการทำงานที่ใช้ไปเป็นลักษณะของการสนับสนุนงานโดยภาพรวม การวิเคราะห์เวลาการทำงานของพนักงานที่ทำงานในลักษณะที่ก่อให้เกิดประโยชน์โดยภาพรวมเพื่อการคำนวณค่าจ้างแรงงานเข้าสู่งานแต่ละงานได้อย่างชัดเจนเป็นสิ่งที่ยุ่งยาก

 

          ค่าใช้จ่ายการผลิตอื่น เป็นต้นทุนการผลิตอื่นที่นอกเหนือไปจากวัตถุดิบทางอ้อมและค่าแรงงานทางอ้อม ในการผลิตสินค้าสำเร็จรูปยังต้องมีทรัพยากรอื่น ๆ ที่นอกเหนือไปจากวัตถุดิบและแรงงาน สิ่งสนับสนุนเหล่านั้นจะช่วยให้การผลิตดำเนินงานไปได้โดยสะดวก ราบรื่น มีประสิทธิภาพ เช่น เครื่องมือ เครื่องจักร โรงงานผลิต สินทรัพย์ไม่หมุนเวียนเหล่านั้นจะต้องคำนวณค่าเสื่อมราคาเพื่อนำมาเป็นค่าใช้จ่ายการผลิตและโอนเป็นต้นทุนการผลิตต่อไป ค่าใช้จ่ายการผลิตอื่นนอกเหนือจากที่กล่าวมาเช่น ค่าสาธารณูปโภค (ค่าน้ำ ค่าไฟฟ้า ค่าโทรศัพท์) ค่าบริการอินเทอร์เน็ต ค่าภาษีโรงเรือน ค่าเบี้ยประกันภัยโรงงาน วัสดุซ่อมบำรุง วัสดุสิ้นเปลืองในการทำความสะอาด เป็นต้น

 

 

ทางเลือกของการบันทึกบัญชีค่าใช้จ่ายการผลิต

 

          ค่าใช้จ่ายการผลิตเป็นต้นทุนการผลิตรายการหนึ่งของสินค้าสำเร็จรูป ดังนั้น วิธีการบันทึกบัญชีค่าใช้จ่ายการผลิต จึงสัมพันธ์กันกับวิธีการบันทึกบัญชีสินค้าคงเหลือ โดยจำแนกเป็นวิธีการบันทึกบัญชีค่าใช้จ่ายการผลิตเมื่อใช้ระบบการบัญชีสินค้าคงเหลือแบบต่อเนื่อง และวิธีการบันทึกบัญชีค่าใช้จ่ายการผลิตเมื่อใช้ระบบการบัญชีสินค้าคงเหลือแบบสิ้นงวด

 

 

 

 

การบัญชีค่าใช้จ่ายการผลิตเมื่อใช้ระบบบัญชีสินค้าคงเหลือแบบต่อเนื่อง

 

          ค่าใช้จ่ายการผลิตประกอบด้วย วัตถุดิบทางอ้อม ค่าแรงงานทางอ้อม และค่าใช้จ่ายการผลิตอื่น ๆ เช่น ค่าเสื่อมราคาเครื่องมือ เครื่องจักร อุปกรณ์การผลิต ค่าเช่าอาคารโรงงานผลิต วัสดุโรงงานใช้ไป ค่าสาธารณูปโภค เป็นต้น เมื่อมีรายการดังกล่าวเกิดขึ้นจะบันทึกรับรู้ค่าใช้จ่ายดังกล่าวเข้าบัญชีค่าใช้จ่ายการผลิต และโอนค่าใช้จ่ายการผลิตเข้าบัญชีงานระหว่างทำเพื่อรับรู้เป็นต้นทุนสินค้าสำเร็จรูปที่ผลิตระหว่างงวด

 

 

 

การบัญชีค่าใช้จ่ายการผลิตเมื่อใช้ระบบบัญชีสินค้าคงเหลือแบบสิ้นงวด

 

          ค่าใช้จ่ายการผลิตประกอบด้วย วัตถุดิบทางอ้อม ค่าแรงงานทางอ้อม และค่าใช้จ่ายการผลิตอื่น ๆ เช่น ค่าเสื่อมราคาเครื่องมือ เครื่องจักร อุปกรณ์การผลิต ค่าเช่าอาคารโรงงานผลิต วัสดุโรงงานใช้ไป ค่าสาธารณูปโภค เป็นต้น เมื่อมีรายการดังกล่าวเกิดขึ้นจะบันทึกรับรู้ค่าใช้จ่ายดังกล่าวตามชื่อบัญชีเหล่านั้น ส่วนการรับรู้เป็นต้นทุนสินค้าสำเร็จรูปที่ผลิตระหว่างงวดจะกระทำ ณ วันสิ้นงวด หรือ ณ วันปิดบัญชี โดยจะบันทึกโอนปิดค่าใช้จ่ายดังกล่าวเข้าบัญชีต้นทุนการผลิต

 

 

 

 

 

เส้นทางบัญชีค่าใช้จ่ายการผลิตตามระบบบัญชีสินค้าคงเหลือแบบต่อเนื่อง

 

          หลักการบันทึกบัญชีตามระบบบัญชีสินค้าคงเหลือแบบต่อเนื่อง จะเห็นการเปลี่ยนแปลงของสินค้าคงเหลืออย่างต่อเนื่อง ดังนั้น ค่าใช้จ่ายการผลิตซึ่งเป็นส่วนประกอบหนึ่งที่ต้องรับรู้เป็นต้นทุนสินค้าสำเร็จรูปนั้น จะต้องบันทึกรับรู้โดยผ่านบัญชีงานระหว่างทำ เมื่อผลิตสินค้าเสร็จจะโอนต่อไปยังบัญชีสินค้าสำเร็จรูป สรุปได้ดังภาพ

 

 

 

 

ตัวอย่างการบันทึกบัญชีค่าใช้จ่ายการผลิตตามระบบบัญชีสินค้าคงเหลือแบบต่อเนื่อง

 

 

 

 

เส้นทางบัญชีค่าใช้จ่ายการผลิตตามระบบบัญชีสินค้าคงเหลือแบบสิ้นงวด

 

          หลักการบันทึกบัญชีตามระบบบัญชีสินค้าคงเหลือแบบสิ้นงวด จะใช้วิธีการตรวจนับสินค้าคงเหลือปลายงวด และปิดบัญชีสินค้าคงเหลือต้นงวดและปลายงวด (วัตถุดิบและงานระหว่างทำ) เข้าต้นทุนการผลิตเพื่อรับรู้ต้นทุนสินค้าสำเร็จรูปที่เกิดขึ้นในระหว่างงวด ดังนั้น ค่าใช้จ่ายการผลิตซึ่งเป็นส่วนประกอบหนึ่งที่ต้องรับรู้เป็นต้นทุนสินค้าสำเร็จรูป เช่น วัตถุดิบทางอ้อม แรงงานทางอ้อม ค่าเช่าอาคารผลิต ค่าเสื่อมราคาเครื่องจักร วัสดุโรงงานใช้ไป ค่าสาธารณูปโภคใช้ในการผลิต จะรับรู้เป็นส่วนหนึ่งของสินค้าสำเร็จรูปโอนการปิดบัญชีค่าใช้จ่ายดังกล่าวนั้นเข้าบัญชีต้นทุนการผลิต เพื่อรับรู้เป็นส่วนหนึ่งของต้นทุนสินค้าสำเร็จรูปที่ผลิตเสร็จ และจะถูกโอนไปบัญชีต้นทุนสินค้าที่ขายต่อไป สรุปได้ดังภาพ

 

 

 

 

ตัวอย่างการบันทึกบัญชีค่าใช้จ่ายการผลิตตามระบบบัญชีสินค้าคงเหลือแบบสิ้นงวด

 

 

 

 

 

 

เอกสารอ้างอิง

• William Lanen, Shannon Anderson and Michael Maher. Fundamentals of Cost Accounting. New York. McGraw–Hill. 2013
• Michael R. Kinney and Cecily A.Raiborn. Cost Accounting: Foundations and Evolutions. United States of America. South–Western.2012.
• Colin Drury. Management and Cost Accounting. United States of America. South–Western.2008.