No.280

พิทักษ์ ศุภบัณฑิตย์กุล

เราคงเคยได้ยินคำว่า “ล้ำเส้น” กันบ่อย ๆ ไม่ว่าจะเป็นวงการไหนก็ตามหากมีการก้าวก่ายขอบเขตหน้าที่แล้วละก็ย่อมต้องเกิดความบาดหมาง ขาดความมีเสถียรภาพในการทำงาน ดังนั้นหลายองค์กรจึงมักจะให้อิสระในการทำงานกับพนักงานและให้โอกาสในการจัดโต๊ะทำงานได้ตามใจชอบ เปิดโอกาสให้ใช้เวลาในการทำงานอย่างเต็มที่ นั่นคือความคล่องตัวกับความเป็นส่วนตัว ที่องค์กรต้องการให้พนักงานใช้มันอย่างเป็นประโยชน์กับองค์กรหรือส่วนรวม

          พอการทำงานต้องใช้ความทุ่มเทอย่างเต็มที่ทั้งด้านกำลังกายกำลังสมอง งานหลายอย่างจึงต้องมักที่จะหาทางออกให้กับพนักงานได้ทำงานอย่างสบายใจ ไม่โยนความเครียดให้กับพนักงานแต่จะใช้ผลสัมฤทธิ์ตั้งไว้เป็นเป้าหมายแทน องค์กรที่ทำงานอย่างระมัดระวังหรือพนักงานต้องแบกภาระหน้าที่อย่างสุดกำลังและต้องทุ่มเทอย่างเต็มที่มักจะมีความกดดัน มีความเครียดที่สะสมไว้ตลอด ไม่นานนักพนักงานหลายคนก็ไม่อาจจะอยู่ทำงานต่อไปได้เนื่องจากขาดความสุขในการทำงาน บางคนถึงกับป่วยไข้ บางคนต้องลาออกไปทำธุรกิจส่วนตัว เพราะยอมลำบากกับธุรกิจตัวเองดีกว่าต้องไปแบกรับภาระอันหนักอึ้ง ทำไปแล้วครอบครัวต้องมารับความเครียดด้วยกันหมด กลายเป็นงานขององค์กรคือทุกอย่างของครอบครัว ทำอย่างไรกับพนักงานดีจึงจะคืนความสุขในชีวิตการทำงานให้กับพวกเขาและได้ประสิทธิผลในการทำงาน

พื้นที่นั่งทำงานกับขอบเขตการทำงาน

          คำว่า “คับที่อยู่ได้คับใจอยู่ยาก” ยังเป็นคำพูดที่ใช้ได้ทุกยุคสมัย พนักงานหลายคนไม่ค่อยชอบที่จะนั่งทำงานบนโต๊ะทำงานที่จัดวางไว้อย่างเป็นระเบียบ แต่ชอบที่จะมีมุมสำหรับนั่งทำงานอย่างสบายใจได้มองออกไปข้างนอกบ้าง ได้ลุกเดินขยับตัวบ้าง พนักงานที่ต้องใช้ความคิดในการออกแบบหรือต้องใช้สมาธิกับการทำงานมักจะต้องการความเป็นส่วนตัว ตรงกันข้ามกับพนักงานที่ทำงานด้านเอกสาร หรืองานบัญชีที่ต้องทำงานรูปแบบเดิม ๆ ซ้ำ ๆ จะไม่ค่อยต้องการพื้นที่มากนอกจากอุปกรณ์เครื่องใช้สำนักงานที่ต้องจัดเตรียมพร้อมสำหรับงานที่ทำ แต่ก็ยังจำเป็นต้องให้พวกเขาได้มีพื้นที่ส่วนตัวบ้างเช่นกัน อาจเป็นพื้นที่เล็ก ๆ สำหรับเอนเก้าอี้ทำงานเพื่อผ่อนคลายท่านั่งบ้าง หรือพอมีที่ให้หมุนเก้าอี้ไปคุยกับเพื่อนด้านหลังบ้าง อะไรที่มันตึงไปมันก็ขาดเร็ว การโอนอ่อนผ่อนปรนให้พนักงานได้ใช้พื้นที่ส่วนตัวเล็ก ๆ บ้างก็ช่วยลดอาการเครียดสะสมในการทำงานได้แล้ว

           หลายองค์กรมีพนักงานที่ต้องออกไปทำงานนอกสถานที่ ต้องไปพบปะลูกค้าหรือลงสำรวจพื้นที่ จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องให้อิสระเรื่องของเวลาการเดินทางบ้าง เวลานัดหมายบ้าง เพราะการทำงานต้องอาศัยจังหวะเวลาที่สัมพันธ์กัน รวมถึงการตัดสินใจของพนักงานที่มีพื้นฐานความรับผิดชอบที่ดี พื้นที่ส่วนตัวของพนักงานกลุ่มนี้จึงมีทั้งงานนอกพื้นที่และโต๊ะทำงานในสำนักงานที่อาจมีเพียงกองเอกสารบ้าง แต่เมื่อเขากลับเข้ามานั่งที่โต๊ะ งานก็ยังสามารถทำได้ต่อเนื่อง ยังเป็นที่นั่งคิดนั่งเขียน ทำงานได้อย่างมีความสุข ความสุขในการทำงานเกิดจากพื้นที่รอบตัวที่ไม่ตีกรอบพื้นที่ของความคิด สุขภาพจิตดีการทำงานอย่างตั้งใจย่อมช่วยให้งานมีคุณภาพ

เลือดใหม่ไม่เปลืองพื้นที่

          พนักงานที่เป็นนักศึกษาจบใหม่มักจะมีมุมมองที่แตกต่างกันออกไป บางคนยอมรับสภาพความกดดันได้ดีเพราะเข้าใจถึงงานที่ทำ ยอมรับสภาพก่อนที่จะเข้ามาทำงาน และเลือกเรียนวิชาที่ต้องทำงานภายใต้แรงกดดัน อีกมุมมองหนึ่งก็คือพนักงานตั้งใจมารับสภาพงานที่กดดันเพื่อต่อยอดการไปทำงานอื่น ๆ เหมือนกับการมาหาประสบการณ์ตรง ต้องทำงานและเจอกับปัญหาจริง ๆ ต้องแก้ให้ได้ พนักงานกลุ่มนี้อาจยังทำงานได้ไม่เก่งมาก แต่พวกเขามีความอดทน ค่าจ้างแรงงานก็อยู่ในเกณฑ์ หรือบางคนอาจได้รับค่าแรงที่อยู่ในเกณฑ์ดีเนื่องจากจบจากสถาบันการศึกษาที่ได้รับการยอมรับ หรือจบมาโดยตรงกับสายงาน และนี่ก็เป็นอีกเหตุผลหนึ่งที่ทำให้พนักงานเก่า ๆ หลายคนรู้สึกน้อยใจว่าพนักงานที่เข้ามาใหม่ จบใหม่ ๆ ทำไมเงินเดือนสูงกว่าตัวเอง ซึ่งหากมองในหลาย ๆ ด้านอย่างพินิจพิเคราะห์จะเห็นว่ามันไม่ใช่เรื่องเสียหายอะไร แต่เป็นการบ่งบอกถึงคุณภาพในการทำงานของพนักงานแต่ละคนมากกว่า

          พนักงานที่จบใหม่จึงเป็นกลุ่มที่ต้องการของหลายองค์กรเพราะมุ่งทำงานมากกว่าการเรียกร้องอะไรหลาย ๆ อย่างจากองค์กร เช่น โต๊ะทำงานตรงไหนก็ได้ ให้สวมชุดยูนิฟอร์มมาทำงานก็ได้ ต้องทำงานล่วงเวลาโดยไม่มีค่าทำงานล่วงเวลาก็ยอม ชีวิตการทำงานของน้องใหม่หรือเลือดใหม่ขององค์กรจึงดูเหมือนโดนจำกัดอะไรหลาย ๆ อย่างเพื่อให้พนักงานนั้น ๆ อยู่กับงานอย่างเต็มที่และเมื่อถึงวันหนึ่งที่พวกเขาเหล่านี้รู้สึกว่าประสบการณ์ที่ได้มันไม่คุ้มค่ากับชีวิตการทำงานที่ถูกตีกรอบไว้มันไม่สมดุลกัน เขาก็จะพากันลาออกไปทำงานยังที่อื่น ๆ ต่อไป เพราไม่มีใครชอบให้มีคนมาตีกรอบไว้ตลอดเวลา หลายองค์กรแก้ปัญหานี้ด้วยการเปิดโอกาสให้รุ่นพี่เข้ามาดูแลแทนหัวหน้างาน มีการสอนงานช่วยกันทำงานอย่างใกล้ชิด ชี้แนะ แก้ไข บางครั้งก็ต้องระดมความคิดกัน เหมือนกับว่าพนักงานใหม่ได้เข้ามาทำงานแล้วมิใช่เป็นแค่เด็กฝึกงาน ให้ทำงานจริง ๆ เพียงแค่มีคนคอยช่วยเหลือชี้แนะ พนักงานใหม่ ๆ จะลดความกดดันและสนุกกับการเข้ามาอยู่ในองค์กร ชีวิตส่วนตัวที่เคยมีก็ไม่ได้โดนจำกัดเหมือนกับการก้าวเข้ามาสู่องค์กรใหม่ภายใต้ระเบียบกฎเกณฑ์ที่เข้มงวด งานที่ทำออกมาอย่างมีความสุขและตั้งใจก็น่าจะได้คุณภาพที่ดีเช่นกัน

พื้นที่ส่วนตัวปรับย่อขยายด้วยความคิด

          นอกจากการออกแบบพื้นที่ใช้สอยในการทำงานของสำนักงานแล้ว การทำงานของพนักงานแต่ละคนยังต้องอาศัยจิตวิทยาของผู้บริหารเข้ามาช่วยเหลือดูแลสภาพจิตใจของพนักงานด้วย ต้องสร้างแรงกระตุ้น บรรเทาความคิดในทางลบ และสร้างความเข้าใจระหว่างหน้าที่และคำสั่งว่าเข้าใจตรงกันหรือไม่อย่างไร คำสั่งที่ดีคือการชี้แจงรายละเอียดของงานว่าต้องการให้ออกมาในรูปแบบไหน ต้องทำอย่างไรบ้าง และมีระยะเวลาเท่าไรในการทำ ส่วนจะสำเร็จผลตามคำสั่งงานได้ขนาดไหนพนักงานที่รับมอบหมายจะต้องทำอย่างดีที่สุดและเต็มความสามารถ ซึ่งหากพนักงานมีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์งานที่มอบหมายมาอาจมีการปรับหรือเสนอแนะว่างานนี้น่าจะออกมาในทางนี้หรือไม่ ควรเพิ่มเติมอีกไหม หรือชี้ให้เห็นว่ามันอาจจะเกิดปัญหาขึ้นได้หากทำตามคำสั่งเดิม เป็นการเปิดโอกาสรับฟังความคิดเห็นจากพนักงาน ถ้าเป็นจริงองค์กรก็จะไม่เกิดผลเสียจากงานชิ้นนี้ พนักงานก็จะมีความคิดในทางบวกมากขึ้นคือพื้นที่ความคิดมันกว้างกว่าการทำงานตามคำสั่งเพียงอย่างเดียว

          ความหมายของพื้นที่ส่วนตัวจึงหมายความถึงขอบข่ายความคิดที่ปรับขยายได้ตามเจตนคติของพนักงาน ความคิดในทางบวกเพื่อมุ่งหวังปรับปรุงแก้ไขงานให้ดีขึ้น และพื้นที่ของที่ทำงานที่ควรขยับขยายได้ไม่อึดอัดไม่จำกัดพฤติกรรมการดำรงชีวิตว่าจะต้องทำงานอย่างตั้งใจตลอดเวลาที่เข้ามายังสำนักงาน พื้นที่ส่วนตัวจึงเป็นความส่วนตัวที่ส่งผลต่อส่วนรวมหากพนักงานเองและองค์กรมีความเข้าใจซึ่งกันและกัน มุ่งสร้างสรรค์สิ่งดีต่อกัน องค์กรก็จะเป็นองค์กรที่เปี่ยมด้วยความสุขและสร้างงานที่ดีต่อไป