บูรณะศักดิ์ มาดหมาย 
สำนักพัฒนาธุรกิจอุตสาหกรรมและผู้ประกอบการ
กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม
chakan_m@yahoo.com

ระบบแสงสว่างที่เราใช้กันอยู่ในปัจจุบัน ทั้งในภาคที่อยู่อาศัยและภาคธุรกิจอุตสาหกรรมนั้น การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทยเป็นหน่วยงานหลักในการดำเนินการผลิตและจัดหาพลังงานไฟฟ้าให้กับประเทศ นับตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2543 เป็นต้นมา การไฟฟ้าได้เรียกเก็บค่าไฟฟ้าจากผู้ใช้ไฟฟ้าทั้งหลาย ตามอัตราใหม่ โดยแบ่งผู้ใช้ไฟฟ้าออกเป็น 7 ประเภท ซึ่งท่านผู้อ่านอยู่ในกลุ่มประเภทไหน ลองศึกษาดูกันดังต่อไปนี้

ประเภทที่ 1 บ้านอยู่อาศัย สำหรับการใช้ไฟฟ้าในบ้านเรือนที่อยู่อาศัย วัด และโบสถ์ของศาสนาต่าง ๆ ตลอดจนบริเวณที่เกี่ยวข้องโดยแบ่งเป็น บ้านอยู่อาศัยขนาดเล็กใช้พลังงานไฟฟ้าไม่เกิน 150 หน่วยต่อเดือน และบ้านอยู่อาศัยขนาดใหญ่ใช้พลังงานไฟฟ้าเกินกว่า 150 หน่วยต่อเดือน  

ประเภทที่ 2 กิจการขนาดเล็ก สำหรับการใช้ไฟฟ้าเพื่อประกอบธุรกิจ รวมกับที่อยู่อาศัย อุตสาหกรรม และหน่วยงานรัฐวิสาหกิจ หรืออื่น ๆ ตลอดจนบริเวณที่เกี่ยวข้อง โดยมีความต้องการพลังไฟฟ้าเฉลี่ยใน 15 นาทีที่สูงสุดต่ำกว่า 30 กิโลวัตต์ 

ประเภทที่ 3 กิจการขนาดกลาง สำหรับการใช้ไฟฟ้าเพื่อประกอบธุรกิจ อุตสาหกรรม หน่วยงานรัฐวิสาหกิจ สถานที่ทำการเกี่ยวกับกิจการของต่างชาติและสถานที่ทำการขององค์การระหว่างประเทศ  ตลอดจนบริเวณที่เกี่ยวข้อง ซึ่งมีความต้องการพลังไฟฟ้าเฉลี่ยใน 15 นาทีที่สูงสุด ตั้งแต่ 30 ถึง 999  กิโลวัตต์ และมีปริมาณการใช้พลังไฟฟ้าเฉลี่ย 3 เดือน ไม่เกิน 250,000 หน่วยต่อเดือน โดยมีการคิดค่าไฟฟ้า 2  อัตรา คือ อัตราปกติและอัตราตามช่วงเวลาของการใช้ (TOU )

ประเภทที่ 4 กิจการขนาดใหญ่ สำหรับการใช้ไฟฟ้าเพื่อประกอบธุรกิจ อุตสาหกรรม ส่วนราชการ หน่วยงานรัฐวิสาหกิจ สถานที่ทำการเกี่ยวกับกิจการของต่างชาติและสถานที่ทำการ ขององค์การระหว่างประเทศ ตลอดจนบริเวณที่เกี่ยวข้อง ซึ่งมีความต้องการพลังไฟฟ้าเฉลี่ยใน 15 นาทีที่สูงสุด ตั้งแต่ 1,000 กิโลวัตต์ขึ้นไป หรือมีปริมาณการใช้พลังงานไฟฟ้าเฉลี่ย 3 เดือนเกินกว่า 250,000 หน่วยต่อเดือน โดยมีการคิดค่าไฟฟ้า 2 อัตราคือ อัตราตามช่วงเวลาของวัน (TOD) และอัตราตามช่วงเวลาของการใช้ (TOU)

ประเภทที่ 5 กิจการเฉพาะอย่าง สำหรับการใช้ไฟฟ้าเพื่อประกอบกิจการโรงแรมและกิจการให้เช่าพักอาศัย   ตลอดจนบริเวณที่เกี่ยวข้อง ซึ่งมีความต้องการพลังไฟฟ้าเฉลี่ยใน 15 นาทีที่สูงสุด ตั้งแต่ 30 กิโลวัตต์ขึ้นไป โดยมีการคิดค่าไฟฟ้าเพียงอัตราเดียวเท่านั้นคือ อัตราตามช่วงเวลาของการใช้ (TOU) ในช่วงที่ยังไม่ได้ติดตั้งเครื่องวัด ฯ TOU อนุโลมให้คิดค่าไฟฟ้าตามอัตราปกติไปพลางก่อน

ประเภทที่ 6 ส่วนราชการและองค์กรที่ไม่แสวงหากำไร สำหรับการใช้ไฟฟ้าของส่วนราชการ หน่วยงานตามกฎหมายว่าด้วยระเบียบบริหารราชการส่วนท้องถิ่น ตลอดจนบริเวณที่เกี่ยวข้อง ซึ่งมีความต้องการพลังไฟฟ้าเฉลี่ยใน 15 นาทีที่สูงสุดต่ำกว่า 1,000 กิโลวัตต์และมีปริมาณการใช้พลังงานไฟฟ้าเฉลี่ย 3 เดือน ไม่เกิน 250,000 หน่วยต่อเดือน และองค์กรที่ไม่ใช่ส่วนราชการ แต่มีวัตถุประสงค์ในการให้บริการโดยไม่คิดค่าตอบแทน   

รวมถึงสถานที่ที่ใช้ในการประกอบศาสนกิจ ตลอดจนบริเวณที่เกี่ยวข้อง แต่ไม่รวมถึงหน่วยงานรัฐวิสากิจ สถานที่ทำการเกี่ยวกับกิจการของต่างชาติ และสถานที่ทำการขององค์การระหว่างประเทศ โดยมีการคิดค่า ไฟฟ้า 2 อัตราคือ อัตราปกติและอัตราตามช่วงเวลาของการใช้ (TOU)

ประเภทที่ 7 สูบน้ำเพื่อการเกษตร สำหรับการใช้ไฟฟ้ากับเครื่องสูบน้ำเพื่อการเกษตรของส่วนราชการ กลุ่มเกษตรกรที่ทางราชการรับรอง หรือสหกรณ์เพื่อการเกษตร โดยมีการคิดค่าไฟฟ้า 2 อัตราคือ อัตราปกติและอัตราตามช่วงเวลาของการใช้ (TOU)

สำหรับโรงงานอุตสาหกรรมหลายโรงงาน  ปัจจุบันได้มีการหันมาให้ความสนใจเกี่ยวกับการประหยัดพลังงานในระบบแสงสว่างกันมากขึ้น ซึ่งมีผลต่อการลดต้นทุนได้ไม่น้อยเลยทีเดียว สำหรับแนวทางการจัดการพลังงานแสงสว่างสามารถดำเนินการได้ดังต่อไปนี้

หลักการสำคัญที่จะให้ได้มาซึ่งระบบไฟฟ้าแสงสว่างที่มีประสิทธิภาพสูงนั้น เริ่มจากการทำความเข้าใจกับพื้นที่ที่จะใช้แสงสว่าง คือ การศึกษาถึงประเภทหรือชนิดของงานที่จะกระทำในพื้นที่นั้น ๆ ว่าเป็นงานชนิดใด มีการทำงานในเวลาใด และต้องการระดับความสว่างสูงต่ำเพียงใด โดยคำนึงถึงขนาด ค่าการสะท้อนแสง ความเปรียบต่าง (Contrast) และการเคลื่อนไหวของชิ้นงาน รวมทั้งระยะห่างจากผู้ปฏิบัติงาน ใน

ขณะเดียวกันก็พิจารณาหรือเลือกสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมกับพื้นที่นั้น ๆ ด้วย เช่น ความสูงของเพดาน ช่องแสง นอกจากนี้ สีที่ใช้ทาส่วนต่าง ๆ ควรเป็นสีโทนสว่าง เพื่อทำให้แลดูสว่างขึ้น ซึ่งค่าการสะท้อนแสงของเพดาน ผนัง พื้น และแม้แต่เครื่องจักรอุปกรณ์ ควรมีค่าที่เหมาะสม เพื่อมิให้เกิดแสงแยงตา หรือดูมืดเกินไป

1. เพื่อให้การทำงานแต่ละประเภทดำเนินไปอย่างมีประสิทธิภาพ เช่น ไฟส่องในพื้นที่ของการทำงาน
2. ช่วยสร้างความปลอดภัย เช่น ไฟตามแนวรั้ว หรือที่เก็บของ แนวทางเดิน
3. เพื่อความสวยงาม และสร้างบรรยากาศที่เหมาะสม เช่น ไฟส่องรูปภาพ เพื่อการมองเห็นภาพที่มีความชัดเจนมากขึ้น 

การปฏิบัติงานภายใต้ระบบแสงสว่างที่เหมาะสมไม่เพียงแต่จะทำให้ผู้ปฏิบัติงานสามารถทำงานได้รวดเร็วขึ้น มากขึ้น ประณีตขึ้น ที่สำคัญยังทำให้เกิดความพึงพอใจในการทำงานมากขึ้น ทั้งยังมีผลต่อคุณภาพชีวิตของผู้ปฏิบัติงาน วิธีการจัดการแสงสว่างที่เหมาะสมจึงเป็นสิ่งสำคัญในการออกแบบระบบไฟฟ้าแสงสว่าง ซึ่งสามารถแบ่งออกเป็น 3 วิธี คือ

เป็นวิธีการให้แสงสว่างที่ใช้ทั่วไปโดยการให้แสงสว่างจากโคมไฟที่ติดตั้งกระจายอย่างสม่ำเสมอบนเพดาน ซึ่งทำให้มีความสว่างเกือบเท่ากันตลอดพื้นที่ จึงทำให้มีข้อดีในแง่ที่สามารถออกแบบได้ง่าย ไม่จำเป็นต้องทราบตำแหน่งทำงานที่แน่นอน และสามารถย้ายตำแหน่งที่ทำงานได้อย่างอิสระ แต่ข้อเสียสำคัญคือ เป็นวิธีการให้แสงสว่างที่สิ้นเปลืองพลังงานสูง

เป็นวิธีการให้แสงสว่างโดยการออกแบบให้สอดคล้องกับการทำงานในแต่ละพื้นที่ จึงทำให้ประหยัดพลังงานกว่าวิธีการแรก แต่ก็มีข้อเสียคือ ทำให้การย้ายตำแหน่งพื้นที่ทำงานไม่อิสระ จึงเหมาะสำหรับโรงงานที่มีสายกระบวนการผลิตที่ติดตั้งตายตัว หรือไม่มีการโยกย้ายตำแหน่ง

เป็นวิธีการให้แสงสว่างเสริม ใช้สำหรับงานที่ต้องการปริมาณแสงในระดับสูง เช่น งานที่ต้องการความละเอียดสูงและใช้สำหรับผู้ปฏิบัติงานสูงอายุหรือสายตาผิดปกติ โดยการติดตั้งโคมไฟในบริเวณที่อยู่ใกล้ผู้ทำงานหรือชิ้นงาน เพื่อให้แสงสว่างเฉพาะตำแหน่งและทิศทางที่ต้องการเท่านั้น ด้วยเหตุนี้จึงเป็นวิธีการให้แสงสว่างที่ประหยัดพลังงานที่สุด แต่จะต้องควบคุมทิศทางและความสว่างให้เหมาะสม

การออกแบบระบบแสงสว่างที่ดีนั้น นอกจากจะต้องให้ได้ปริมาณแสงสว่างที่เหมาะสมกับการใช้งานแล้ว ยังต้องทำให้ผู้ปฏิบัติงานมีความรู้สึกสบายในการใช้สายตา กล่าวคือ ความจ้าของแสงบนชิ้นงานและสภาพแวดล้อมไม่ควรแตกต่างกันเกิน 3 เท่า ไม่ควรมี แสงจ้าแยงตา (Glare) จากดวงโคมโดยตรง หรือสะท้อนจากพื้นผิววัตถุมัน

ทั้งนี้โดยการเลือกใช้ดวงโคมและการติดตั้งทิศทางให้เหมาะสม ในกรณีที่เกิดเงาเนื่องจากชิ้นงานอยู่ในตำแหน่งที่แสงเข้าไม่ถึง อาจต้องติดตั้งดวงโคมเฉพาะตำแหน่งเข้าช่วย นอกจากนี้ยังต้องคำนึงถึงความสะดวกในการบำรุงรักษา ความปลอดภัย และความสวยงามประกอบด้วย

1. หลอดไฟฟ้า เป็นอุปกรณ์ที่เปลี่ยนพลังงานไฟฟ้าเป็นพลังงานแสงสว่าง เพื่อให้ความสว่างในยามค่ำคืน ในที่มืด หรือบริเวณที่ต้องการแสงสว่างเพิ่มเติม ปัจจุบันมีหลอดไฟฟ้าที่มีคุณสมบัติต่างกันมากมาย เราจึงจำเป็นต้องศึกษาให้ทราบถึงหลักการเลือกใช้หลอดไฟฟ้าให้เหมาะสำหรับงานแต่ละประเภท โดยคุณสมบัติสำคัญของหลอดไฟฟ้าที่ต้องพิจารณาได้แก่

ประสิทธิภาพแสง (Luminous Efficacy) สำหรับหลอดไฟฟ้า คือ อัตราส่วนระหว่างปริมาณแสงที่หลอดเปล่งออกมาได้ หรือ ค่าฟลักซ์การส่องสว่างเริ่มต้น (หลังทำงาน 100 ช.ม.) ต่อกำลังไฟฟ้าที่ใช้ ซึ่งอาจคิดเฉพาะกำลังวัตต์ของหลอดก็ได้ แต่ที่ถูกต้องควรคิดรวมบัลลาสต์ด้วย

อายุใช้งาน (Lamp Mortality) หมายถึง ระยะเวลาโดยเฉลี่ย ซึ่งเมื่อใช้งานหลอดไฟฟ้าครบระยะเวลานั้นแล้ว จะคงเหลือหลอดไฟฟ้าที่ยังทำงานอยู่ครึ่งหนึ่ง

ความเสื่อมของหลอด (Lamp Lumen Depreciation: LLD) คือ อัตราส่วนปริมาณแสงที่เหลืออยู่เมื่อหลอดไฟฟ้าครบอายุใช้งานเทียบกับค่าฟลักซ์การส่องสว่างเริ่มต้น เนื่องจากการเสื่อมสภาพของหลอดไฟฟ้าแต่ละชนิด

คุณสมบัติทางสีของแสง คือ ค่าอุณหภูมิสีของแสง และค่าดัชนีเทียบสี

ระยะเวลาอุ่นหลอด และระยะเวลารอจุดหลอดซ้ำ (Restrike Time) คือช่วงเวลานับจากเริ่มเปิด จนกระทั่งหลอดสว่างเต็มที่ และช่วงเวลาที่ต้องพักให้หลอดไฟฟ้าคืนตัว ก่อนจะเปิดใช้ใหม่ได้อีกครั้ง

คุณสมบัติเฉพาะอื่น ๆ ที่สำคัญได้แก่ ราคาหลอด ขนาดกำลัง และลักษณะการติดตั้ง ทั้งนี้ต้องคำนึงถึงความสามารถในการหรี่แสง ความทนต่อการสั่นสะเทือนและอุณหภูมิ นอกจากนี้ สำหรับหลอดก๊าซดิสชาร์จ ยังมีคุณสมบัติในการแผ่คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (Radio Interference) และการกระเพื่อมของแสง (Stroboscopic Effect) ที่อาจรบกวนต่อการทำงานได้

หลอดไฟฟ้าสามารถแบ่งออกเป็น 3 ประเภทใหญ่ ๆ ตามลักษณะการกำเนิดของแสง คืออินแคนเดสเซนต์ ลูมิเนสเซนต์ และอินดักชัน แต่หลอดไฟฟ้าที่ใช้กันโดยทั่วไปนั้น จะให้แสงด้วยสองวิธีแรก ดังมีรายละเอียดต่อไปนี้

1.1 หลอดอินแคนเดสเซนต์ (Incandescent Lamp) คือ หลอดที่ให้กำเนิดแสงโดยวิธีการเผาไส้หลอดให้ร้อน (อินแคนเดสเซนต์) ที่ใช้กันทั่วไปมีอยู่ 2 ชนิด คือ

หลอดอินแคนเดสเซนต์ธรรมดา หรือที่เรียกว่า หลอดไส้ ไส้หลอดมักเป็นทังสเตนบรรจุในตัวหลอดแก้วปิดสนิท ซึ่งอาจเป็นสุญญากาศ หรือบรรจุด้วยก๊าซไนโตรเจนและก๊าซเฉื่อย เช่น อาร์กอน ตัวหลอดมีหลายรูปทรง มีทั้งชนิดที่โปร่งใสและชนิดเป็นฝ้าขุ่น ขั้วหลอดมี 2 แบบ คือ แบบเขี้ยว (B22) และแบบเกลียว (E14, E27)

หลอดทังสเตน-ฮาโลเจน (Tungsten-Halogen Lamp) เป็นหลอดอินแคนเดสเซนต์ที่ได้มีการพัฒนาขึ้น โดยเติมก๊าซฮาโลเจน เช่น ไอโอดีน เพื่อไม่ให้หลอดดำและมีอายุใช้งานนานขึ้น บางครั้งจึงเรียกว่า หลอดไอโอดีน ไส้หลอดเป็นทังสเตนบรรจุในหลอด ควอตซ์ที่มีขนาดเล็กมาก ทำงานที่อุณหภูมิสูง เพื่อให้มีประสิทธิภาพแสงสูงขึ้น

รูปทรงหลอดมี 2 ชนิด คือ หลอดกำลังต่ำจะเป็นหลอดแคปซูล (Capsule) ขั้วเสียบ (GY6.35 และ GU5.3 สำหรับแบบติดกับถ้วย) ใช้กับไฟกระแสสลับแรงดันต่ำ (12V) ส่วนหลอดกำลังสูงจะเป็นหลอดแท่งมีขั้วที่ปลายทั้งสอง (R7s)

ตารางแสดงคุณสมบัติข้อดี-ข้อเสีย ของหลอดทังสเตน-ฮาโลเจน

1.2 หลอดก๊าซดิสชาร์จ (Gas Discharge Lamp) คือ หลอดที่ให้กำเนิดแสงโดยวิธีการกระตุ้นอะตอมของก๊าซ (ลูมิเนสเซนต์) ซึ่งสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทย่อย คือ หลอดคายประจุความดันต่ำ (Low-pressure Discharge Lamps) และหลอดคายประจุความดันสูง (High-pressure Discharge Lamps) หรือที่เรียกว่า หลอดคายประจุความเข้มสูง (High Intensity Discharge Lamps: HID lamps) ซึ่งหลอดบรรจุก๊าซแต่ละประเภทยังอาจแบ่งได้เป็นหลายชนิด คือ

หลอดฟลูออเรสเซนต์ชนิดหลอด ตรงหรือชนิดหลอดวงกลม (Turbular or Circular Fluorescent Lamps) หลอดฟลูออเรสเซนต์เป็นหลอดแก้วกลมยาว ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางของหลอดรุ่นเดิม (T12) คือ 38 มิลลิเมตรส่วนหลอดรุ่นปัจจุบันที่เรียกว่า หลอดผอม (T8) ลดขนาดเป็น 26 มิลลิเมตร ล่าสุดได้มีการพัฒนา หลอด T5 ซึ่งประหยัดไฟมากขึ้นและมีขนาดเล็กเพียง 16 มิลลิเมตร  

ภายในบรรจุด้วยไอปรอทความดันต่ำและก๊าซเฉื่อยอีกเล็กน้อย รูปทรงของหลอดมีทั้งแบบตรงและวงกลม ภายในหลอดเคลือบด้วยสารเรืองแสงหรือผงฟอสเฟอร์ (Phosphur) ทำให้หลอดฟลูออเรสเซนต์มีโทนสีของแสงให้เลือกได้มากมาย ที่ด้านในของปลายทั้งสองมีไส้หลอดหรือขั้วอิเล็กโทรด ซึ่งมีลักษณะการทำงาน 3 แบบตามชนิดของหลอด คือ

ก. ชนิดอุ่นไส้ (Preheat) ที่ใช้กันทั่วไป ไส้หลอดต้องอาศัยสตาร์ทเตอร์ต่อวงจรจนร้อนจึงจะติดได้
ข. ชนิดติดทันที (Instant Start) หรือ หลอด Slimline ไม่มีความจำเป็นต้องอุ่นไส้หลอดก่อน
ค. ชนิดติดเร็ว (Rapid Start) ต้องมีการอุ่นไส้ตลอดเวลา โดยที่บัลลาสต์จะมีวงจรทำหน้าที่อุ่นไส้หลอด

ขั้วหลอดที่ใช้กันทั่วไป คือชนิดอุ่นไส้และชนิดติดเร็ว จะมี 2 ขา (G13 สำหรับหลอดตรงG5 สำหรับหลอด T5 และ G10q สำหรับหลอดวงกลม) ใช้ร่วมกับบัลลาสต์และสตาร์ตเตอร์ ส่วนชนิดติดทันทีจะมีขาเดียว (Fa8) ใช้ร่วมกับบัลลาสต์

หลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต์ (Com-pact Fluorescent Lamps) หรือที่เรียกว่า หลอดประหยัดไฟ คือ หลอดฟลูออเรสเซนต์ที่มีขนาดเล็ก แต่ยังมีส่วนประกอบหลักเช่นเดิม มีทั้งชนิดบัลลาสต์ภายในที่มีขั้วหลอดแบบเกลียว (E27) ซึ่งเปลี่ยนแทนหลอดอินแคนเดสเซนต์ได้ทันที และชนิดบัลลาสต์ภายนอกที่เรียกว่า หลอดตะเกียบ ที่มีขั้วหลอดแบบเสียบ (G23, G24d, G24q, 2G11)

หลอดไอปรอทความดันสูง (High-pressure Mercury Vapour Lamps) หรือที่เรียกว่า หลอดแสงจันทร์ เป็นหลอด HID ที่ใช้กันมาก ตัวหลอดเป็นแก้ว 2 ชั้น ชั้นในคือหลอดอาร์ก ที่ข้างในมีอิเล็กโทรดอยู่ที่ปลายทั้งสอง บรรจุด้วยไอปรอทและก๊าซอาร์กอน ส่วนหลอดชั้นนอกเป็นแก้วทรงลูกโบว์ลิ่งบรรจุด้วยก๊าซไนโตรเจนเพื่อป้องกันหลอดแก้วชั้นใน

มีทั้งชนิดที่โปร่งใสและชนิดเคลือบสารเรืองแสงเพื่อให้สมดุลของสีดีขึ้น ขั้วหลอดเป็นแบบเกลียว (E27) ต้องใช้ร่วมกับ บัลลาสต์ ยกเว้น หลอด ML ที่เรียกว่า หลอดเมอร์คิวรี่-ทังสเตน หรือ หลอดแสงผสม (Blended Light) ที่มีไส้หลอดทำหน้าที่แทนบัลลาสต์ ซึ่งทำให้คุณสมบัติทางสีของแสงดีขึ้น แต่ประสิทธิภาพแสง และอายุใช้งานของหลอดจะลดลงกว่าครึ่ง

ตารางแสดงคุณสมบัติข้อดี-ข้อเสีย ของหลอดไอปรอทความดันสูง

หลอดเมทัลฮาไลด์ (Metal Halide Lamps) เป็นหลอดที่พัฒนามาจากหลอดแสงจันทร์ โดยเพิ่มสารไอโอไดด์เข้าไปภายในหลอดอาร์ก ทำให้คุณสมบัติทางสีของแสงดีขึ้น และไม่จำเป็นต้องเคลือบสารเรืองแสงที่ผิวใน แต่อาจเคลือบเพื่อให้ สมดุลของสีดีขึ้น รูปทรงของหลอดมีทั้งแบบตรงและรูปทรงโบว์ลิ่ง ขั้วหลอดเป็นแบบเกลียว (E40) ต้องใช้ร่วมกับบัลลาสต์ และต้องใช้อิกนิเตอร์ช่วยในการจุดติดหลอด

หลอดโซเดียมความดันสูง (High-pressure Sodium Vapour Lamps) เป็นหลอดที่พัฒนามาจากหลอดแสงจันทร์โดยเพิ่มก๊าซซีนอนและสารโซเดียมเข้าไปภายในหลอดอาร์กทำให้ประสิทธิภาพแสงสูงขึ้น แต่สีของแสงเป็นสีเหลือง   รูปทรงของหลอดมีทั้งแบบตรง และรูปทรงลูกโบว์ลิ่ง ขั้วหลอดเป็นแบบเกลียว (E40) ต้องใช้ร่วมกับบัลลาสต์ และอิกนิเตอร์สำหรับหลอดโซเดียมความดันสูงโดยเฉพาะ ยกเว้นหลอด SON-H ที่ออกแบบให้ใช้กับบัลลาสต์ของหลอดแสงจันทร์ 

ตารางแสดงคุณสมบัติข้อดี-ข้อเสีย ของหลอดโซเดียมความดันสูง

หลอดโซเดียมความดันต่ำ (Low-pressure Sodium Vapour Lamps) เป็นหลอดที่มีประสิทธิภาพแสงสูงที่สุด แต่ให้แสงความยาวคลื่นเดี่ยว (Monochomatic) สีเหลืองเข้ม หลอดรูปทรงตรง ขั้วหลอดเป็นแบบเขี้ยว (BY22d) ต้องใช้ร่วมกับบัลลาสต์ และอิกนิเตอร์สำหรับหลอดโซเดียมความดันต่ำโดยเฉพาะ

ตารางแสดงคุณสมบัติข้อดี-ข้อเสีย ของหลอดโซเดียมความดันต่ำ

เอกสารอ้างอิง
• หลักสูตรการอนุรักษ์พลังงานเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการใช้พลังงานสำหรับ SMEs กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม 2547