บูรณะศักดิ์  มาดหมาย 
Buranasak_madmaiy@yahoo.com

การออกแบบซัพพลายเชน คือ การเติมสินค้าอย่างต่อเนื่อง (Continuous Replenishment) ซึ่งเกี่ยวข้องกับผู้ขายสินค้า โดยใช้ยอดขายที่เชื่อมต่อผ่านอินเตอร์เน็ต เพื่อลดสินค้าคงคลัง การเพิ่มความเร็วในการส่งสินค้าให้ลูกค้า วิธีการนี้การตอบสนองลูกค้าอย่างรวดเร็ว ซึ่งการเติมเต็มสินค้าคงเหลือให้เพียงพอตลอดเวลา (Replenishment) ในห่วงโซ่อุปทานจำเป็นอย่างยิ่งที่จะมีการนำเทคโนโลยีเข้ามาช่วยในกระบวนการของ SCM ทำให้งานบริหารสินค้าคงเหลือมีประสิทธิภาพที่ดีกว่า 

เทคโนโลยีรหัสแท่ง (Barcode) เมื่อกล่าวถึง เทคโนโลยีรหัสแท่ง (Barcode) หรือบาร์โค้ด นั้นจะหมายถึง แท่งขนานดำและขาวที่อ่านได้ด้วยเครื่องอ่านรหัสแท่ง (Barcode Scanner) มีความกว้างของแท่งแตกต่างกันออกไป โดยทั่วไปแล้ว สัญลักษณ์รหัสแท่ง หมายถึง เครื่องหมายที่พิมพ์หรือแสดงบนวัตถุใด ๆ ประกอบด้วยรหัสแท่ง ขอบเผื่อ และตัวเลข เพื่อใช้เป็นสัญลักษณ์แทนเลขหมายประจำตัวที่ใช้แทนวัตถุนั้น ๆ การใช้รหัสแท่งจะช่วยให้เกิดความสะดวกและความถูกต้องในการอ่านข้อมูล

เรามักจะเห็นการใช้รหัสแท่งในห้างซูเปอร์มาร์เก็ต แต่ความจริงแล้ว การใช้รหัสแท่งมีมากมายกว่าที่เห็น เช่น การใช้รหัสแท่งเพื่อจัดการวัสดุคงคลัง การยืมและคืนหนังสือในห้องสมุด ใช้ติดตามการผลิตและการส่งสินค้า ในบางประเทศมีการนำรหัสแท่งมาใช้ในบัตรประจำตัว หรือใช้ในการตอกบัตรเข้าออก และใช้แสดงตัวผู้เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล ในบางงานวิจัยมีการพิมพ์รหัสแท่งขนาดเล็กติดบนตัวผึ้ง เพื่อใช้ติดตามการพัฒนาของผึ้งเหล่านั้น

โดยเฉพาะในด้านการสื่อสาร และการดำเนินรายการทางการค้ากับลูกค้า ทั้งนี้เพราะหากการสื่อสารผิดพลาด ธุรกิจก็จะเสียโอกาสในการขายสินค้าให้แก่ลูกค้า อันเนื่องมาจากขายสินค้าผิดประเภท ขายสินค้าไม่ตรงตามปริมาณที่ลูกค้าต้องการ หรืออาจไม่มีสินค้าสำหรับขาย นอกจากนี้หากการตอบสนองต่อคำสั่งซื้อจากลูกค้าล่าช้า ก็จะทำให้คาดการณ์ปริมาณสินค้าคงคลังเพื่อรองรับการขายได้ยากขึ้น 

ดังนั้น ยิ่งธุรกิจสามารถพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อสนับสนุนกิจกรรมด้านการสื่อสาร และการดำเนินรายการทางการค้ากับลูกค้าได้ดีเท่าไร การคาดการณ์ปริมาณสินค้าคงคลังก็จะง่ายขึ้นเท่านั้น หรือรหัสสากลสำหรับผลิตภัณฑ์ (Universal Product Code หรือ UPC) ปิดบนสินค้าแล้วใช้เครื่องยิงสัญญาณเลเซอร์อ่านรหัส (Laser Scan) ซึ่งวิธีนี้นอกจากจะมีความถูกต้อง แม่นยำ เที่ยงตรงแล้ว สามารถใช้เป็นรากฐานข้อมูลของการบริหารสินค้าคงคลังในการบริหารห่วงโซ่ของสินค้า (Supply Chain Management) ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ระบบ 

รหัสแท่ง (Barcode) จะประกอบไปด้วย เครื่องพิมพ์รหัสแท่ง, เครื่องอ่านรหัสแท่ง และสัญลักษณ์รหัสแท่ง โดยที่เครื่องอ่านรหัสแท่งจะยิงแสงเลเซอร์ที่ไวต่อการสะท้อนของแสงไปยังสัญลักษณ์รหัสแท่ง และเครื่องอ่านจะแปลแสงที่สะท้อนกลับมาไปเป็นข้อมูลทางดิจิตอลเพื่อเก็บไว้ในคอมพิวเตอร์ หรือนำไปประมวลในทันที ซึ่งแสงที่สะท้อนกลับนี้จะขึ้นอยู่กับความหนาของแท่งดำและแท่งขาว

สำหรับเครื่องอ่านรหัสแท่งนั้นจะมีทั้งที่เชื่อมต่อกับคอมพิวเตอร์ และยังมีแบบพกพาที่ไม่เชื่อมต่อกับคอมพิวเตอร์ ซึ่งเครื่องแบบนี้จะเก็บข้อมูลไว้ในตัวเองจนกว่าจะถูกลบออกเมื่อข้อมูลเหล่านั้นถูกป้อนเข้ากับคอมพิวเตอร์ต่อไป

Barcode เป็นรหัสแท่งที่สามารถช่วยจำแนกประเภทและชนิดของสินค้าได้ จากประเภท, ชนิด, ลักษณะ, ขนาด, สี ที่แตกต่างกัน ด้วยการสื่อความหมายระหว่างสื่ออิเล็กทรอนิกส์กับผู้ใช้ ทำให้เกิดความถูกต้อง รวดเร็ว แม่นยำ ระบบ Barcode เป็นระบบรหัสชนิดหนึ่งที่อยู่ในรูปสัญลักษณ์แท่งสีขาวสลับสีดำ ขนาดต่าง ๆ กัน ยาว, สั้น, หนา, บาง ต่าง ๆ กัน เพื่อที่เครื่องสแกนเนอร์ (Scanner) จะสามารถอ่านและแปลความหมายออกมาในรูปตัวเลข และเครื่องคอมพิวเตอร์สามารถรับรู้ได้ด้วยการแปลงเป็นสัญญาณดิจิตอล (Digital Signal)

ในการใช้รหัสแท่งในซูเปอร์มาร์เก็ต ซึ่งในซูเปอร์มาร์เก็ตแต่ละแห่งจะมีสินค้ามากมายหลากหลายแตกต่างกันไป ดังนั้น เลขหมายประจำตัวของสินค้าแต่ละชนิดย่อมต้องแตกต่างตามกันไปด้วย และเลขหมายประจำตัวของสินค้าแต่ละชนิดอาจประกอบไปด้วยข้อมูลของสินค้าที่มากกว่าชนิดของสินค้า

เช่น อาจรวมไปถึงข้อมูลของแผนกของสินค้า และตำแหน่งชั้นวางของสินค้า เป็นต้น ซึ่งไม่สะดวกหากพนักงานขายจะต้องป้อนตัวเลขทั้งหมดทุกครั้งที่มีการขายเกิดขึ้น ดังนั้นจึงมีการนำระบบรหัสแท่งและเครื่องอ่านรหัสแท่งมาใช้ อย่างไรก็ตาม ข้อพิจารณาในการปรับใช้ ซึ่งมาตรฐานของสัญลักษณ์รหัสแท่งนั้นมีอยู่มากมายขึ้นอยู่กับการใช้งาน ตัวอย่างของมาตรฐานรหัสแท่ง ได้แก่

- Uniform Product Code (UPC) มีการควบคุมโดย Uniform Code Council ซึ่งเป็นองค์กรที่ควบคุมรหัสแท่งที่ใช้กับผลิตภัณฑ์สำหรับร้านค้าทั่วไป

- European Article Numbering System (EAN) เป็นระบบมาตรฐานที่ใช้อยู่อย่างกว้างขวางในปัจจุบัน ในประเทศไทยนั้นมีสถาบันสัญลักษณ์รหัสแท่งไทย (EAN Thailand) ทำหน้าที่เป็นนายทะเบียนในการกำหนดเลขหมายประจำตัวบริษัทในระบบ EAN ให้แก่สมาชิก ระบบ EAN ได้รับการออกแบบโดย Joe Woodland ซึ่งเป็นผู้คิดค้นระบบรหัสแท่ง

- JAN (เหมือนกับ EAN ใช้ในประเทศญี่ปุ่น)
- Bookland (ใช้แทนตัวเลข ISBN บนปกหนังสือ)
- ISSN barcode (ใช้แทนตัวเลข ISSN บนวารสาร)
- POSTNET (ใช้สำหรับรหัสไปรษณีย์ของประเทศสหรัฐอเมริกา)
- มาตรฐานอื่นๆ เช่น Maxicode, OCR-A, OCR-B, PDF417, Codabar, Interleaved 2 of 5, Code 39, Code 128

ฉะนั้น การใช้รหัสแท่ง (Barcode) ในกระบวนการเติมเต็มสินค้าคงเหลือให้เพียงพอตลอดเวลา (Replenishment) หรือ การเติมสินค้าอย่างต่อเนื่อง (Continuous Replenishment) เป็นเทคโนโลยีที่สามารถจัดการสินค้าคงคลังในห่วงโซ่อุปทานได้อย่างมีประสิทธิภาพ นั่นคือ ผู้ขายสินค้าสามารถรู้ยอดขายสินค้า และจำนวนสินค้าคงเหลือ หรือสินค้าคงคลัง สามารถสนองความต้องการสินค้าให้ลูกค้าได้ตลอดเวลา ทำให้งานบริหารสินค้าคงเหลือมีประสิทธิภาพที่ดีกว่า

RFID (Radio Frequency Identification) คือเทคโนโลยีเพื่อชี้เฉพาะด้วยคลื่นวิทยุในการระบุหรือค้นหาวัตถุที่มีการติดรหัสหรือชิพไว้ มาทำสิ่งเดียวกันแต่ไม่ได้ความรวดเร็วที่มากกว่า วิธีการนี้ก็คือเอาป้าย RFID ที่มีชิพบันทึกข้อมูลเกี่ยวกับสิ่งที่ผูกติดอยู่นั้นฝังอยู่ หรือฝังชิพ RFID ไว้ในสินค้า ข้อมูลจากชิพจะส่งออกมาในรูปสัญญาณวิทยุไร้สายเหมือนกับการอ่านบาร์โค้ด และมีความสะดวกไม่ต้องเอาเครื่องไปอ่านบาร์โค้ด

เพียงสิ่งของที่ติดป้าย RFID หรือสินค้าที่ฝังชิพผ่านหน้าจุดอ่าน ข้อมูลทั้งหมดจะถูกบันทึกทันที เช่น การใช้ป้าย RFID เมื่อขนสินค้าเข้าโรงงาน ทันทีที่รถบรรทุกขับผ่านจุดอ่านข้อมูล สต๊อกทั้งหมดก็จะถูกบันทึกทันทีรวดเร็วและไม่ยุ่งยากนอกจากนี้การใช้งาน RFID ในขณะนี้สามารถพบได้รอบ ๆ ตัว อาทิ ชิพประจำตัวในสัตว์เลี้ยง การใช้งานการขนส่ง และการรักษาระบบความปลอดภัย เช่น ธุรกิจการบิน เพื่อลดความสูญเสียเวลาที่เครื่องบินต้องเลื่อนเวลา

ออกไป เรามักได้เห็นความโกลาหลเวลาเครื่องบินใกล้ออก เมื่อพบว่ามีผู้โดยสารที่เช็คอินแล้ว และมีสัมภาระเช็คขึ้นเครื่องด้วยหายตัวไป ทำให้เครื่องบินนั้นออกบินไม่ได้ ตราบใดที่สัมภาระผู้เดินทางไม่ได้เดินทางไปด้วยกัน เจ้าหน้าที่จะต้องไปค้นหาสัมภาระมาให้จนได้และครบถ้วนจึงจะออกเดินทางได้ บางครั้งก็ทำการค้นหาอยู่นานเพราะกระเป๋าและสัมภาระวางซ้อนกันอยู่ในท้องเครื่องทำให้วุ่นวายโกลาหลและเสียเวลา
ปัจจุบัน อาร์เอฟไอดียังใช้งานได้ดีในองค์กรธุรกิจ ที่ต้องจัดการสินทรัพย์และการดำเนินการด้าน ซัพพลายเชน             

ตัวอย่างเช่น กองทัพเรือสหรัฐใช้การป้อนข้อมูลอาร์เอฟไอดี เพื่อลดเวลาในกระบวนการคลังสินค้าที่สำคัญได้ประมาณ 98% โดยในส่วนลอจิสติก TNT สามารถลดเวลาการตรวจสอบปริมาณรถบรรทุกได้ 24% ด้วยการใช้ระบบอาร์เอฟไอดีบันทึกสินค้าที่อยู่บนรถพ่วงโดยอัตโนมัติ นอกจากนี้ บริษัทอื่น ๆ นับร้อยแห่งทั่วโลกกำลังนำอาร์เอฟไอดีมาช่วยในกระบวนการจัดส่งสินค้า การรับ และแอพพลิเคชันการรู้ความเป็นไปของคลังสินค้า สำหรับกรณีศึกษาเกี่ยวกับระบบนี้และตัวอย่างการใช้งานขององค์กรอื่น ๆ 

แต่ถ้าหากสัมภาระทุกชิ้นติดป้าย RFID และบนบัตรผ่านขึ้นเครื่องก็ติด RFID อยู่ด้วย ทันที่ผู้โดยสารขึ้นเครื่อง สัญญาณทั้งสองนี้ก็จะถูกตรวจพบ และถูกบันทึกไว้ในคอมพิวเตอร์ของเครื่องบินถ้าจับคู่กันครบหมดก็ออกเดินทางได้ ถ้าไม่ครบก็สามารถใช้เครื่องอ่านตามหาสัญญาณจากสัมภาระเจ้าปัญหานี้ได้ทันที  

ไม่เพียงเท่านั้นเทคโนโลยี RFID ยังมีส่วนช่วยในด้านปศุสัตว์อีกด้วย เกษตรกรในหลายประเทศได้ติดชิปซึ่งมีข้อมูลเฉพาะของสัตว์แต่ละตัว เช่น วันเกิด ประวัติการรักษาพยาบาล การเคลื่อนย้ายจากปศุสัตว์อื่น ๆ และการตรวจหาเชื้อโรคไว้ที่ตัวสัตว์ เพื่อทำการติดตามข้อมูลเกี่ยวกับสัตว์ และโรคระบาดให้เป็นไปอย่างถูกต้องและแม่นยำ

ทั้งนี้ ในอนาคตอันใกล้ เราจะสามารถพบเห็นเทคโนโลยี RFID กันได้ตามทั่วไป โดยคาดหมายว่าจะถูกนำไปใช้ในเอกสารที่มีความสำคัญ เช่น ธนบัตร ใบอนุญาตขับขี่ หนังสือเดินทาง ใบแสดงหุ้น เอกสารที่เขียนด้วยลายมือ ปริญญาบัตร เอกสารประกอบวิชาชีพแพทย์สูติบัตร และเอกสารอื่น ๆ ที่มีความสำคัญมาก ๆ ไม่สามารถสูญหายได้

ฉะนั้น ระบบอาร์เอฟไอดีจะทำหน้าที่เชื่อมโยงข้อมูลระหว่าง บุคคล วัตถุ และกระบวนการต่าง ๆ ดังนั้น อาร์เอฟไอดีจึงเป็นอุปกรณ์ที่มีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในการจัดเก็บข้อมูล (Data Collection) การระบุหรือชี้เฉพาะ (Identification) รวมถึงระบบการวิเคราะห์ (Analysis Systems) การนำระบบอาร์เอฟไอดี มาประยุกต์ใช้ในกระบวนการทางธุรกิจจึงไม่เพียงแต่ช่วยประหยัดเวลาในการทำงานเท่านั้น หากแต่ยังช่วยเพิ่มประสิทธิภาพของกระบวนการทำงาน ทั้งในเรื่องของการลดความผิดพลาด การลดการสูญเสีย การลดต้นทุนการผลิต และการลดต้นทุนการบริหารจัดการ     

จึงไม่เป็นที่น่าแปลกใจที่เทคโนโลยีอาร์เอฟไอดีเป็นหัวข้อที่ได้รับการกล่าวถึงในทุกอุตสาหกรรม RFID เป็นอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่ทำหน้าที่ในการตรวจสอบ และติดตามข้อมูลของวัตถุโดยอาศัยสัญญาณความถี่วิทยุเป็นพาหะในการรับ-ส่งข้อมูล ระบบจะมีองค์ประกอบหลัก ๆ อยู่ 3 ส่วนด้วยกัน คือ  

1. ป้าย (Tag/Transponder)
2. เครื่องอ่าน (Reader/Interrogator)
3. ระบบการประยุกต์ใช้งาน (Application System) 

การใช้สัญญาณความถี่วิทยุในการรับ-ส่งข้อมูล ในระบบอาร์เอฟไอดี จะช่วยให้ระบบจัดเก็บข้อมูลมีความได้เปรียบในการใช้งานเป็นอย่างมาก เมื่อเทียบกับระบบอื่น ๆ เช่น ระบบรหัสแท่ง (Barcode) เนื่องจากเครื่องอ่านและป้ายไม่จำเป็นต้องอยู่ในแนวเส้นตรงเดียวกัน ขอเพียงแค่อยู่ในรัศมีที่เครื่องอ่านและป้ายสามารถส่งสัญญาณถึงกันได้ 

ด้วยเหตุนี้เองระบบอาร์เอฟไอดี จึงได้รับความสนใจเป็นอย่างมากในการนำไปใช้ในกระบวนการที่ไม่สามารถใช้ระบบรหัสแท่งได้ เช่น ในพื้นที่ที่มีความชื้น มีความสกปรก และมีสิ่งแปลกปลอมที่มีผลต่อการอ่านข้อมูล เป็นต้น อีกทั้งระบบอาร์เอฟไอดียังมีความสามารถในการรับส่งข้อมูลได้อย่างรวดเร็วแม้ในสภาพแวดล้อมดังกล่าว

เทคโนโลยีการระบุหรือชี้เฉพาะโดยใช้คลื่นวิทยุ หรือที่รู้จักในชื่อ อาร์เอฟไอดี (RFID: Radio Frequency Identification) กำลังได้รับความสนใจจากประชาชนอย่างแพร่หลาย เนื่องจากอาร์เอฟไอดีสามารถนำมาประยุกต์ใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวันได้เป็นอย่างมาก ตั้งแต่การเดินทาง การรักษาความปลอดภัย การซื้อขายสินค้า การติดตามการทำงาน รวมถึงระบบที่ซับซ้อนอื่น ๆ เช่น ในเรื่องของระบบการขนส่ง (Logistics) ระบบสินค้าคงคลัง (Inventory Control) เป็นต้น

จะมีอยู่ 2 ส่วนหลัก ๆ คือ ส่วนฉลาก (ป้ายขนาดเล็ก) ที่จะถูกผนึกอยู่กับวัตถุที่เราสนใจ โดยฉลากที่ว่าจะบันทึกข้อมูลเกี่ยวกับวัตถุชิ้นนั้น ๆ เอาไว้ ฉลากดังกล่าวมีชื่อเรียกอย่างเป็นทางการว่า ทรานสพอนเดอร์ (Transponder, Transmitter & Responder) หรือจะเรียกว่า แทกส์ (Tags) ส่วนที่สองมีชื่อเรียกว่า ทรานสซิฟเวอร์ (Transceiver, Transmitter & Receiver) หรือจะเรียกว่า เครื่องอ่าน (Reader)

รูปที่ 1 แสดงระบบ RFID

ปัจจุบันมีการนำระบบ RFID มาใช้งานในงานหลายประเภท ไม่ว่าจะเป็นในบัตรชนิดต่าง ๆ เช่น บัตรประจำตัวประชาชน บัตรเอทีเอ็ม บัตรสำหรับผ่านเข้าออกสำนักงาน บัตรโดยสารของสายการบิน บัตรจอดถ จนกระทั่ง ฉลากสินค้าต่าง ๆ หรือแม้แต่ฝังลงในตัวสัตว์เพื่อบันทึกประวัติ เป็นต้น

การนำระบบ RFID มาใช้งานก็เพื่อประโยชน์ในการตรวจสอบการผ่านเข้าออกบริเวณใดบริเวณหนึ่ง หรือเพื่ออ่านและเก็บข้อมูลบางอย่างเอาไว้ ยกตัวอย่างในกรณีที่เป็นฉลากสินค่า ระบบ RFID ก็จะถูกนำมาไปใช้เก็บข้อมูลเกี่ยวกับสินค้า เพื่อให้สามารถทราบที่มาที่ไปของสินค้าชิ้นนั้น ๆ ได้ เป็นต้น

สำหรับรูปแบบของเทคโนโลยี RFID ที่ใช้ดังกล่าวก็มีทั้งแบบสมาร์ตการ์ด ที่สามารถถูกเขียนหรืออ่านข้อมูลออกมาได้โดยไม่ต้องมีการสัมผัสกับเครื่องอ่านบัตร หรือคอนแทกเลสสมาร์ตการ์ด (Contractless Smartcard) เหรียญ (Coin) ป้าย (Tag) หรือฉลากซึ่งมีขนาดเล็กจนสามารถแทรกลงไปอยู่ในระหว่างชั้นของเนื้อกระดาษหรือฝังเอาไว้ในตัวสัตว์ได้เลยทีเดียว

โครงสร้างภายในของแทกส์จะประกอบไปด้วย 2 ส่วนใหญ่ ๆ ได้แก่ ส่วนของไอซีหรือชิป และส่วนที่สองคือ ขดลวดซึ่งทำหน้าที่เป็นสาอากาศสำหรับรับส่งสัญญาณ แทกส์ที่มีการใช้งานอยู่นั้นจะมีอยู่ 2 ชนิดใหญ่ ๆ โดยแต่ละชนิดก็จะมีความแตกต่างกันในแง่ของการใช้งาน ราคา โครงสร้าง และหลักการทำงาน ซึ่งจะขอกล่าวและอธิบายแยกเป็นหัวข้อดังนี้

รูปที่ 2 แสดงรูปแบบต่าง ๆ ของ Tags

แทกส์ชนิดนี้ไม่จำเป็นต้องรับแหล่งจ่ายไฟใด ๆ เพราะมีวงจรกำเนิดไฟฟ้าเหนี่ยวนำขนาดเล็กเป็นแหล่งจ่ายไฟในตัวอยู่แล้ว ระยะการสื่อสารข้อมูลที่ทำได้สูงสุด 1.5 เมตร มีหน่วยความจำขนาดเล็ก (ทั่วไปประมาณ 32 - 128 บิต) มีขนาดเล็กและน้ำหนักเบา ราคาต่อหน่วยต่ำ
ไอซีของแทกส์ชนิดพาสซีฟที่มีการผลิตออกมา จะมีทั้งขนาดและรูปร่างตั้งแต่แท่ง หรือแผ่นขนาดเล็ก จนแทบไม่สามารถมองเป็นไปจนถึงขนาดใหญ่จนสะดุดตา ซึ่งต่างก็มีความเหมาะสมกับชนิดงานที่แตกต่างกัน

โดยทั่วไปโครงสร้างภายในส่วนที่เป็นไอซีของแทกส์นั้นก็จะประกอบด้วย 3 ส่วนหลัก ๆ ได้แก่ ส่วนของหน่วยความจำ, ส่วนควบคุมภาคลอจิก และส่วนของควบคุมการทำงานของภาครับส่งสัญญาณวิทยุ

แทกส์ชนิดนี้จะใช้แหล่งจ่ายไฟจากแบตเตอรี่ขนาดเล็ก มีหน่วยความจำภายในขนาดใหญ่ได้ถึง 1 เมกะไบต์ มีระยะการสื่อสารข้อมูลที่ทำได้สูงสุดถึง 6 เมตร แม้ว่าแทกส์ชนิดนี้จะมีข้อดีอยู่หลายข้อแต่ก็มีข้อเสียอยู่ด้วยเหมือนกัน เช่น มีราคาต่อหน่วยแพง มีขนาดค่อนข้างใหญ่ และมีระยะเวลาในการทำงานที่จำกัด

นอกจากการแบ่งจากชนิดที่ว่ามาแล้วแทกส์ก็ยังถูกแบ่งประเภทจากรูปแบบในการใช้งานได้ 3 แบบ คือ แบบที่สามารถถูกอ่านและเขียนข้อมูลได้อย่างอิสระ (Read–write), แบบเขียนได้เพียงครั้งเดียวเท่านั้นแต่อ่านได้อย่างอิสระ (Write-once, Read-many หรือ WORM) และแบบอ่านได้เพียงอย่างเดียว (Read-only) ด้วย อย่างไรก็ตามเนื่องจากในการใช้งานเพื่อเป็นฉลาก นิยมใช้แทกส์ชนิดพาสซีฟมากกว่า ในที่นี้จึงจะขอกล่าวถึงเฉพาะแทกส์ชนิดนี้เป็นหลัก

หน้าที่หลักของเครื่องอ่านก็คือการเชื่อมต่อเพื่อเขียน หรืออ่านข้อมูลจากแทกส์ด้วยคลื่นวิทยุ ดังรูปประกอบด้วย
- ภาครับและส่งสัญญาณวิทยุ
- ภาคการสร้างสัญญาณพาหะ
- สายอากาศ
- วงจรจูนสัญญาณ
- ภาคการติดต่อกับคอมพิวเตอร์ (ใช้ RS232)

การถอดรหัสสัญญาณ (Decoding) ที่ได้รับ กระทำโดย ไมโครคอนโทรเลอร์ อัลกอริทึ่มที่อยู่ในเฟิร์มแวร์ (Firmware) ของตัวไมโครคอนโทรเลอร์ จะทำหน้าที่ในการส่งสัญญาณ, ถอดรหัสสัญญาณที่ได้รับ และทำหน้าที่ติดต่อกับคอมพิวเตอร์

รูปที่ 3 แสดงโครงสร้างของเครื่องอ่าน

รูปที่ 4 แสดงตัวอย่างเครื่องอ่านแบบต่าง ๆ

จะเห็นได้ว่า ระบบอาร์เอฟไอดีจะทำหน้าที่เชื่อมโยงข้อมูลระหว่าง บุคคล วัตถุ และกระบวนการต่าง ๆ ทำให้ระบบ RFID ได้รับความนิยมป็นอย่างยิ่ง เนื่องจากความสามารถในการอ่านข้อมูลของฉลากที่ได้โดยไม่ต้องมีการสัมผัส และการอ่านค่าได้แม้ในสภาพที่ทัศนวิสัยไม่ดี ทนต่อความเปียกชื้น แรงสั่นสะเทือน การกระทบกระแทก ตลอดจน สามารถอ่านข้อมูลได้ถูกต้องรวดเร็ว จึงได้มีการนำมาใช้ในกระบวนการจัดการห่วงโซ่อุปทาน และ ลอจิสติกส์ (Supply Chain Management / Logistics) ในเรื่องของ

ระบบบริหารคลังสินค้า (Warehouse Management System) เป็นระบบที่ออกแบบและพัฒนาขึ้น เพื่อใช้งานการบริหารข้อมูลคลังสินค้า เพื่อให้มีการบริหารอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยจะทำการบริหารข้อมูล วัตถุดิบ ข้อมูลสินค้า และข้อมูลสินค้าระหว่างผลิต โดยระบบได้มีการพัฒนาโดยนำเทคโนโลยี RFID มาใช้สำหรับการทำธุรกรรมการเบิกจ่ายสินค้า และฐานข้อมูลสินค้าได้อีกด้วย

การจัดการลอจิสติกส์ (Logistics Management) ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการจัดการโซ่อุปทานซึ่ง วางแผน นำไปปฏิบัติ และควบคุมการไหลทั้งไปและกลับอย่างมีประสิทธิภาพของสินค้า บริการและสารสนเทศที่เกี่ยวข้องในระหว่างจุดเริ่มต้น และจุดที่มีการบริโภค เพื่อที่จะให้ได้ตรงตามความต้องการของลูกค้า

สรุป

ซัพพลายเชนในกระบวนการเติมเต็มสินค้าคงเหลือให้เพียงพอตลอดเวลา (Replenishment) คือ การเติมสินค้าอย่างต่อเนื่อง (Continuous Replenishment) โดยใช้ระบบการควบคุมสินค้าคงคลังให้เกิดประสิทธิภาพ ซึ่งเชื่อมโยงกันระหว่างองค์กร ทรัพยากร และกิจกรรมต่าง ๆ ที่รวมถึงการก่อให้เกิดคุณค่าในรูปของสินค้าสำเร็จรูปหรือบริการให้แก่ลูกค้าทำให้คุณค่าเกิดมากที่สุด

มีสินค้าคงคลังที่เพียงพอสามารถตอบสนองความพึงพอใจของลูกค้าได้ทันเวลา โดยการใช้การบริหารปริมาณการสั่งซื้อแบบประหยัด (EOQ) ใช้ในการตัดสินใจเพื่อการพิจารณาเลือกในการลงทุนให้มีต้นทุนการสั่งซื้อต่ำสุด และสามารถลดต้นทุนสินค้าคงคลังทั้งระบบในซัพพลายเชนต่ำสุดด้วย นอกเหนือจากนั้นยังต้องมีการนำเทคโนโลยีเข้ามาช่วยในกระบวนการของ SCM ได้แก่ เทคโนโลยีรหัสแท่ง (Barcode) และเทคโนโลยีอาร์เอฟไอ (RFID) เพื่อให้งานบริหารสินค้าคงเหลือมีประสิทธิภาพที่เหนือกว่า

• www.tlcthai.com
• http://e-learning.mfu.ac.th
• http://www.phrae.mju.ac.th
• http://www.sirikitdam.egat.com
• http://www.pwstation.com
• http://www.nppointasia.com
• http://classroom.hu.ac.th
• เอกสารการออกแบบระบบบริหารคลังสินค้า,สมาคมสมองกลฝังตัวไทย สถาบันไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ บริษัท Identify จำกัด
• เอกสารประกอบการสัมมนา สัมมนาการจัดการเทคโนโลยีสารสนเทศ ,มานิตา  ศฤงคารินทร์,มกราคม  พ.ศ.  2549
• เอกสารประกอบการบรรยาย Chapter 8Warehouse Management , Aj-Kulachatr C. Na Ayudhya ,Naresuan University Payao Campus
Semester 1/50
• วัชรากร หนูทอง อนุกูล น้อยไม้ และ ปรินันท์ วรรณสว่าง,“RFID เทคโนโลยีสารพัดประโยชน์”, สาร NECTEC, กันยายน – ตุลาคม พ.ศ.2547