การปฏิบัติงานแบบ Lean และ Six Sigma นั้นเป็นแนวคิดที่จะช่วยให้บรรลุประสิทธิภาพสูงสุดในการทำงาน หลายบริษัทได้นำทั้งสองแนวคิดมาช่วยในการลดต้นทุน และเพิ่มผลกำไร ซึ่งผลักดันให้เกิดแนวคิดบูรณาการที่ทำให้ทั้งคน เครื่องมือ เครื่องจักร และกำลังการผลิตทั้งหมดบรรลุประสิทธิภาพสูงสุดได้ ในขณะเดียวกันก่อให้เกิดประสิทธิภาพทางด้านต้นทุนด้วยโดย

-           ระบุ และกำจัดของเสียที่เกิดขึ้นในการปฏิบัติงานอย่างต่อเนื่องเพื่อที่จะลดต้นทุนลง

-           จัดสรรเครื่องมือที่เหมาะสมอย่างต่อเนื่องเพื่อที่จะควบคุมความแปรปรวนของกระบวนการ และปรับปรุงความสามารถในการคาดการณ์

สิ่งที่จำเป็นสำหรับการดำเนินการแนวคิด Lean Six Sigma นั้นมีอะไรบ้าง ที่แน่ ๆ ไม่ใช่การลงทุนในเรื่องของทุน (Capital) แต่ต้องมีความเข้าใจถึงการทำงานของธุรกิจ และเครื่องมือที่จำเป็นต้องใช้สำหรับทำการเปลี่ยนแปลง

คู่หู : Lean Six Sigma

การเปลี่ยนแปลงการทำงานต้องทำตามขั้นตอนอย่างเป็นระบบ การจะก้าวไปถึงขั้นสูงสุดได้นั้นต้องค่อย ๆ ก้าวไปทีละขั้นอย่างต่อเนื่องดังรูปที่ 1

รูปที่ 1 ขั้นตอนในการดำเนินการ Lean Six Sigma

1.กำหนดคุณค่า/ตัวชี้วัด (Define Value/Measure) เริ่มแรกสุดจะต้องมีภาพที่ชัดเจนของธุรกิจในการสร้างสินค้า หรือผลิตภัณฑ์ก่อน บริษัทต้องมีการทบทวนถึงการจัดการสินค้าคงคลัง การบริการลูกค้า การสื่อสาร และคุณภาพ โดยต้องไปสัมภาษณ์บุคคลที่เกี่ยวข้อง ทบทวนขั้นตอนต่าง ๆ และสังเกตกระบวนการที่กำลังจะมาแทนที่ การเปรียบเทียบระหว่างสิ่งที่เป็นอยู่ กับสิ่งที่ควรจะเป็นถูกกระทำเพื่อให้รู้ถึงลำดับความสำคัญก่อนหลังของประเด็นต่าง ๆ ที่จะต้องดำเนินการ

2.การจัดระเบียบคุณค่า/วิเคราะห์ (Value Streamlining/Analyze) ต้นทุนที่ไม่จำเป็นจะถูกกำจัดออกไปโดยการระบุวัตถุดิบ และหน้าที่ที่ไม่จำเป็น หรือไม่มีคุณค่า และลดเวลาในการตั้งค่าเครื่องจักร (Setup Time) เพื่อลดความสูญเปล่าที่ไม่จำเป็น

3.ปรับปรุงการไหลของระบบ และคุณภาพ/ปรับปรุง (Improve System Flow and Quality/Improve) การลดความแปรปรวนโดยการปรับปรุงการไหล และคุณภาพ เพื่อให้ประสิทธิผลของการปฏิบัติงานมีความชัดเจนมากขึ้น และผิดพลาดน้อยลง การทำเช่นนี้รวมถึงการทำให้ความเร็วของงาน (TAKT) การทำ TPM และ Poka-Yoke เหมาะสมที่สุดและใช้เครื่องมือทางสถิติเข้ามาช่วยในการพิจารณา

4.ระบบดึง/ปรับปรุง (Pull System/Improve) ระบบดึงต้องถูกออกแบบ และดำเนินการในลักษณะที่เป็น Make to Order เพื่อลดปริมาณสินค้าคงคลัง ต้องมีการลดขนาด หรือปริมาณ (Batch Size) ที่ต้องผลิตในแต่ละครั้งลงโดยใช้เทคนิคของ JIT (Just in Time) และ Kanban เข้าช่วยปรับปรุงเวลานำ และลดจำนวนสินค้าคงคลัง

5.ความสมบูรณ์ของระบบ/ควบคุม (System Perfection/Control) กระบวนการถูกกำหนดสำหรับการปรับปรุงการปฏิบัติงานอย่างต่อเนื่องไม่มีที่สิ้นสุด เพื่อให้สามารถควบคุมความแปรปรวนให้อยู่ในเกณฑ์ที่ยอมรับได้ตลอดเวลา

Lean ประสานพลังด้วย Six Sigma

คราวนี้ลองมาดูอีกมุมมองกันบ้างในการดำเนินการ Lean Six Sigma ซึ่งมีความเชื่อเช่นเดียวกันว่าการนำ Lean และ Six Sigma มาใช้ร่วมกันย่อมส่งผลให้เกิดการประสานพลัง และยังเชื่อต่อไปอีกว่าถ้าทั้งสองแนวคิดถูกดำเนินการอย่างสอดคล้อง และสมดุลกันจะเป็นแนวคิด หรือกรอบความคิดที่มีพลังในการลดความแปรปรวน และของเสียของกระบวนการลงได้ โดยที่ Six Sigma เป็นเครื่องมือที่เหมาะสมกับปัญหาประเภทที่ว่า “หายากแต่แก้ไขง่าย” ส่วน Lean จะเหมาะกับปัญหา "หาง่ายแต่แก้ไขยาก" ในเมื่อเป็นเช่นนี้แล้วจึงได้มีการคิดค้นแนวคิด LPDS (Lean Project Delivery System) โดยนำวิธีการของ Six Sigma เข้ามาใช้ร่วมกับแนวคิดลีนด้วยดังรูป

รูปที่ 2 LPDS และ Six Sigma

จากรูปที่ 2 เห็นได้ว่า LPDS มีอยู่ 5 เฟสด้วยกันตามชื่อในกล่องสี่เหลี่ยม ได้แก่ 1) คำนิยามโครงการ 2) การออกแบบลีน 3) อุปทานลีน 4) การประกอบลีน และ 5) การนำไปใช้ ซึ่งแต่ละเฟสจะมีอยู่ประมาณ 2-3 Module ส่วนที่เชื่อมกัน เช่น การออกแบบผลิตภัณฑ์ กับการออกแบบกระบวนการสามารถดำเนินการไปพร้อมกันได้ นอกจากนี้การเรียนรู้ยังเกิดขึ้นหลังจากที่มีการดำเนินการผ่านไปแต่ละ Module ซึ่งต้องมีการจัดทำเอกสารสิ่งที่ได้เรียนรู้ระหว่างการทำงานที่เกิดขึ้น

 .

Module ที่อยู่ในกล่องแปดเหลี่ยมจะใช้แนวคิด DMAIC เนื่องจากแนวคิดนี้เหมาะกับการสำรวจ และปรับปรุงกระบวนการที่มีอยู่แล้ว เช่น กระบวนการติดตั้งกำลังประสบปัญหาจากความแปรปรวนของผลการดำเนินงานเนื่องจากการส่งมอบช้าของวัตถุดิบ อุปกรณ์ การออกแบบผิดพลาด การเปลี่ยนคำสั่งซื้อ เครื่องจักรหยุดทำงาน หรืออาจจะเป็นอุบัติเหตุชั่วครั้งชั่วคราวเหล่านี้ DMAIC สามารถช่วยในการระบุ และกำจัดสาเหตุของปัญหาเหล่านี้ได้

ส่วน Module ที่อยู่ในวงกลมจะใช้แนวคิด DFSS ซึ่งเหมาะกับกระบวนการ หรือผลิตภัณฑ์ใหม่ หรือการเปลี่ยนแปลงที่จำเป็นต่อกระบวนการที่มีอยู่เดิม วิธีการที่ถูกใช้ใน DFSS เป็นการขยายออกมาจาก DMAIC ที่ใช้สำหรับกระบวนการที่มีอยู่ เป้าหมายของ DFSS คือเพื่อให้บรรลุความต้องการของลูกค้าทั้งภายใน และภายนอกตั้งแต่เริ่มต้น ตัวนี้สำคัญมากโดยเฉพาะอย่างยิ่งกับลักษณะงานที่เป็นโครงการที่มีงบประมาณ และเวลาที่จำกัด

ประโยชน์ที่ได้รับ

ด้วยการคิดแบบ Lean และการใช้ประโยชน์จาก Six Sigma จะช่วยให้บริษัทสามารถสร้างข้อได้เปรียบทางการแข่งขันขึ้นมาได้ ตัวอย่างของการปรับปรุง Lean Six Sigma มีดังนี้

-           สินค้าคงคลังที่เป็นวัตถุดิบ สินค้าที่อยู่ระหว่างกระบวนการ หรือสินค้าที่ผลิตเสร็จแล้วลดลงไปเกือบ 90%

-           เพิ่มความสามารถของกระบวนการ และลด DPM

-           เวลาตั้งแต่สั่งซื้อจนถึงส่งมอบเร็วขึ้น เวลานำถูกลดลงอย่างมาก

-           คุณภาพเกิดขึ้นทุกขั้นตอน และการตอบกลับของข้อมูลรวดเร็วขึ้น

-           ความยืดหยุ่นเพิ่มขึ้น และการตอบสนองต่อลูกค้าดีขึ้นด้วย

-           ต้นทุนลดลง

สรุป

ในบทความนี้ได้นำเสนอการดำเนินการแนวคิด Lean Six Sigma ทั้ง 2 มุมมองพร้อมทั้งเครื่องมือที่จะนำมาใช้ในการบริหารจัดการในแต่ละช่วงของการดำเนินการ โดยทั้ง 2 มุมมองเห็นตรงกันว่าการนำเอาทั้ง 2 แนวคิดมาใช้ร่วมกันย่อมเกิด Synergy โดยข้อดีของ Six Sigma คือการลด และควบคุมความแปรปรวนที่อาจเกิดขึ้นในน้อยที่สุด ส่วน Lean นั้นมีข้อดีตรงที่พยายามหา และกำจัดสิ่งที่ไร้สาระ หรือสูญเปล่าทิ้งไป เมื่อนำทั้ง 2 แนวคิดมาใช้จะก่อให้เกิดกระบวนการที่มีแต่คุณค่า และมีความแปรปรวนน้อยที่สุด และท้ายที่สุดแล้วผู้ที่ได้ประโยชน์คงไม่ใช่แค่บริษัทที่ทำเท่านั้น แต่เป็นผู้บริโภคอย่างเรา ๆ ด้วย

เอกสารอ้างอิง

Abdelhamid, T. S. “Six-Sigma in Lean Construction Systems: Opportunities and Challenges”

Tefen. “Lean Operations & Six Sigma: A Powerful Combination” http://www.tefen.com/industries.asp?pageInstanceId=147