สินค้า หรือผลิตภัณฑ์ เป็นสิ่งที่ได้มาจากกระบวนการในการแปรสภาพปัจจัยนำเข้า
ต้นทุนการผลิตกับกระบวนการโลจิสติกส์
ผศ.วิวัฒน์ อภิสิทธิ์ภิญโญ
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน
สินค้า หรือผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ที่มีการส่งมอบให้กับลูกค้านั้น องค์กรธุรกิจหนึ่ง ๆ สามารถจัดหามาโดยวิธีใดวิธีหนึ่ง กล่าวคือ โดยการซื้อ หรือโดยการผลิต แต่ไม่ว่าจะจัดหามาด้วยวิธีใด กระบวนการที่จะทำให้ได้มาซึ่งสินค้าเหล่านั้นล้วนแต่มีความเกี่ยวข้องกับกระบวนการของโลจิสติกส์ทั้งสิ้น สำหรับในส่วนนี้จะได้กล่าวถึงต้นทุนการผลิตกับกระบวนการโลจิสติกส์
ต้นทุนการผลิต (Production Costs)
สินค้า หรือผลิตภัณฑ์ เป็นสิ่งที่ได้มาจากกระบวนการในการแปรสภาพปัจจัยนำเข้า ตัวอย่างปัจจัยนำเข้า เช่น วัตถุดิบ วัสดุ แรงงาน พลังงาน เครื่องมือ เครื่องจักร อุปกรณ์ ปัจจัยนำเข้าต่าง ๆ จะถูกนำไปผ่านกระบวนการเพื่อการแปรสภาพ หรือเปลี่ยนแปลงตามลำดับขั้นตอนต่าง ๆ
ทั้งนี้ลำดับขั้นตอนที่จะทำให้ได้มาซึ่งสินค้า หรือผลิตภัณฑ์นั้นขึ้นอยู่กับลักษณะของผลิตภัณฑ์หรือสินค้าเหล่านั้นด้วย แต่เป้าหมายที่สำคัญคือ ต้องการให้ได้ผลผลิตที่เป็นที่ต้องการของลูกค้าในแต่ละลำดับขั้น ไม่ว่าจะเป็นลูกค้าภายในองค์กร หรือลูกค้าภายนอกองค์กรก็ตาม
ส่วนประกอบของต้นทุนการผลิต
ต้นทุนการผลิต เป็นต้นทุน หรือค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในระหว่างกระบวนการผลิต หรือแปรสภาพปัจจัยนำเข้าให้เป็นผลิตภัณฑ์ หรือสินค้าสำเร็จรูปตามต้องการ ประกอบด้วยวัตถุดิบทางตรง (Direct Materials) แรงงานทางตรง (Direct Labor) และค่าใช้จ่ายการผลิต (Manufacturing Overhead) หรือค่าใช้จ่ายโรงงาน (Factory Expenses)
คำว่า วัตถุดิบทางตรง กล่าวได้ว่า เป็นวัตถุดิบที่เป็นส่วนประกอบหลักสำคัญ ต่อการผลิตภัณฑ์ใด หรือสินค้าใด โดยวัตถุดิบทางตรงของผลิตภัณฑ์ หรือสินค้าแต่ละชนิดจะต่างกันไป บางผลิตภัณฑ์อาจจะมีวัตถุดิบทางตรงเพียง 1 ชนิด บางผลิตภัณฑ์อาจจะมีมากกว่า 1 ชนิด เช่น เสื้อผ้าสำเร็จรูป มีวัตถุดิบทางตรง 1 ชนิด คือ
ผ้า ในขณะที่เก้าอี้สำนักงาน อาจมีวัตถุดิบทางตรงได้มากกว่า 1 ชนิด เช่น หนังเทียมที่ใช้หุ้มเบาะ ฟองน้ำที่ใช้ทำไส้เบาะ พลาสติกขึ้นรูปเป็นพนักวางแขน ชุดแกนขาตั้งที่มีทั้งเหล็กและพลาสติกประกอบเข้ากัน ลูกล้อพลาสติก จากตัวอย่างที่กล่าวมา จะเห็นได้ว่า วัตถุดิบทางตรงเป็นส่วนประกอบหลักสำคัญของผลิตภัณฑ์ หรือสินค้า ที่สามารถจะบ่งบอกถึงปริมาณและจำนวนเงินที่จะเกิดขึ้นได้อย่างชัดเจน
คำว่า แรงงานทางตรง กล่าวได้ว่า เป็นค่าจ้างแรงงานที่เกิดขึ้นในส่วนของพนักงานผู้ที่ทำหน้าที่โดยตรงในแต่ละขั้นตอนของการผลิต เพื่อการแปรสภาพวัตถุดิบ และวัสดุต่าง ๆ ที่นำเข้ากระบวนการผลิตย่อย ๆ ในโรงงาน เช่น การผลิตกระเป๋า ขั้นตอนการผลิต ประกอบด้วย แผนกตัด แผนกเย็บเข้ารูป แผนกตกแต่งและตรวจสอบ ค่าจ้างแรงงานที่จ่ายให้กับพนักงานที่ปฏิบัติงานโดยตรงในแผนกงานดังกล่าวนั้น ถูกจัดประเภทเป็น แรงงานทางตรง
ต้นทุนทั้งสองประเภทย่อย ซึ่งได้แก่ วัตถุดิบทางตรง แรงงานทางตรง เมื่อรวมเข้าด้วยกัน จะเรียกชื่อเป็น ต้นทุนขั้นต้น (Prime Costs)
นอกเหนือจากรายการวัตถุดิบทางตรง แรงงานทางตรงแล้ว การที่จะผลิตสินค้าสำเร็จรูปใด ๆ ขึ้นมาได้นั้น ยังต้องอาศัยทรัพยากรในการดำเนินงานอื่น ๆ ที่เกี่ยวกับการดำเนินการผลิตอีก ต้นทุนประเภทสุดท้ายนี้เป็นที่รู้จักในชื่อว่า ค่าใช้จ่ายโรงงาน (Factory Expenses) ค่าใช้จ่ายการผลิต หรือ โสหุ้ยการผลิต (Manufacturing Overhead) ต้นทุนประเภทที่สามนี้ สามารถจำแนกเป็น วัตถุดิบทางอ้อม แรงงานทางอ้อม และค่าใช้จ่ายโรงงานอื่น ๆ หรือค่าใช้จ่ายการผลิตอื่น ๆ
วัตถุดิบทางอ้อม กล่าวได้ว่าเป็นวัตถุดิบที่เป็นส่วนประกอบย่อยของการผลิตสินค้า หรือผลิตภัณฑ์ โดยเป็นการยากที่จะระบุปริมาณ หรือมูลค่าของวัตถุดิบทางอ้อมที่ใช้เพื่อการผลิตสินค้า หรือผลิตภัณฑ์ได้อย่างง่าย หรือทำได้ชัดเจน ส่วนใหญ่จะใช้วิธีการปันส่วนต้นทุนที่เกิดขึ้นเข้าสู่สินค้า หรือผลิตภัณฑ์ มากกว่า
เช่น เสื้อผ้าสำเร็จรูป ผ้าม่าน กระเป๋า รองเท้า สินค้าดังกล่าวจะมีด้าย เม็ดกระดุมเป็นวัตถุดิบทางอ้อม อุปกรณ์ไฟฟ้า เครื่องใช้ไฟฟ้า สินค้าอิเล็กทรอนิกส์ มักจะมีนอต สกรู เป็นวัตถุดิบทางอ้อม
นอกจากนี้แล้วยังรวมถึงส่วนที่เป็นวัสดุสิ้นเปลืองต่าง ๆ ในโรงงาน หรือมีความเกี่ยวข้องกับงานผลิตด้วย เช่น วัสดุซ่อมบำรุง วัสดุในการทำความสะอาด
แรงงานทางอ้อม กล่าวได้ว่าเป็นผู้ที่ปฏิบัติงานในส่วนที่เกี่ยวกับโรงงาน หรือกระบวนการผลิต ในลักษณะที่เอื้ออำนวยความสะดวกต่องานโดยภาพรวมมากกว่า เช่น พนักงานซ่อมบำรุง พนักงานคลังวัตถุดิบ พนักงานประจำห้องเครื่องมือ พนักงานทำความสะอาด พนักงานรักษาความปลอดภัย หัวหน้างานภายในโรงงาน หรือผู้ควบคุมงาน ค่าตอบแทนที่จ่ายให้บุคคลในกลุ่มนี้จัดว่าเป็นแรงงานทางอ้อม
ค่าใช้จ่ายโรงงาน กล่าวได้ว่าเป็นต้นทุนอื่น ๆ ที่เกิดขึ้นโดยมีความเกี่ยวข้องในลักษณะของการอำนวยประโยชน์ให้กับงานผลิต เช่น ค่าเสื่อมราคา หรือค่าเช่าอุปกรณ์ เครื่องมือและเครื่องจักรใช้ในการผลิต ค่าเสื่อมราคา หรือค่าเช่าอาคารโรงงาน ค่าภาษีโรงเรือนในการผลิต ค่าเบี้ยประกันภัยทรัพย์สินต่าง ๆ ในส่วนงานผลิต ค่าสาธารณูปโภคในส่วนงานผลิต หรือโรงงาน
กระบวนการโลจิสติกส์
ต้นทุนการผลิตทั้งหมดที่กล่าวมานั้น จะถูกรวบรวมสะสมเป็นต้นทุนของสินค้า หรือผลิตภัณฑ์ต่อหน่วย ซึ่งแต่ละรายการที่กล่าวมานั้นจะเห็นได้ว่า การได้มา หรือการเกิดขึ้นของรายการต้นทุนประเภทต่าง ๆ นั้น มีกระบวนการของโลจิสติกส์เข้าไปเกี่ยวข้องด้วยอย่างที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้
ต้นทุนการผลิตทั้งหมดที่กล่าวมานั้น จะถูกรวบรวมสะสมเป็นต้นทุนของสินค้า หรือผลิตภัณฑ์ต่อหน่วย ซึ่งแต่ละรายการที่กล่าวมานั้นจะเห็นได้ว่า การได้มา หรือการเกิดขึ้นของรายการต้นทุนประเภทต่าง ๆ นั้น มีกระบวนการของโลจิสติกส์เข้าไปเกี่ยวข้องด้วยอย่างที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้
ทั้งนี้เนื่องจากคำว่า โลจิสติกส์ ไม่ได้หมายความถึงแต่เพียงการขนส่งเท่านั้น แต่โลจิสติกส์ เป็นสิ่งที่มีความเกี่ยวข้องกับกิจกรรมเริ่มแรกของการจัดหาวัตถุดิบทางตรง วัตถุดิบทางอ้อมให้อยู่ในสภาพที่พร้อมเพื่อใช้ในกระบวนการผลิต โดยรวมถึง การวางแผนงาน การดำเนินการ หรือการปฏิบัติการ การควบคุม การประเมินผลการดำเนินการ ซึ่งเริ่มตั้งแต่การจัดซื้อ การขนส่ง การขนย้าย หรือการเคลื่อนย้าย การเก็บรักษา การคาดคะเนการใช้งานหรือความต้องการของลูกค้าทั้งภายในและภายนอกองค์กร
ทั้งนี้เพื่อให้วัตถุดิบต่าง ๆ ที่นำเข้าในแต่ละขั้นตอนการผลิต สามารถถูกแปรสภาพให้ออกมาเป็นสินค้าสำเร็จรูป หรือผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ให้มีคุณภาพตามต้องการได้
ทั้งนี้จะต้องพิจารณาถึงการส่งมอบที่ทันเวลาต่อการต้องการของลูกค้าทั้งสองกลุ่มด้วย
กระบวนการโลจิสติกส์ที่ได้กล่าวถึงข้างต้นนั้น จะสามารถดำเนินการได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อให้เกิดประสิทธิผลที่ต้องการได้นั้น จะต้องอาศัยเครือข่ายคอมพิวเตอร์ทั้งฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์ที่มีประสิทธิภาพ มีความทันสมัย เพื่อให้เกิดการแลกเปลี่ยนข้อมูล ข่าวสารอิเล็กทรอนิกส์ และการบริหารจัดการที่สะดวก รวดเร็ว
ซึ่งจะเป็นสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับการดำเนินกิจกรรมย่อยต่าง ๆ ของกระบวนการโลจิสติกส์ และยังช่วยในด้านการลดต้นทุนในการดำเนินกิจกรรม อันจะมีผลต่อการบริหารต้นทุน การลดต้นทุนสินค้า หรือผลิตภัณฑ์ไปด้วย
สงวนลิขสิทธิ์ ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2539 www.thailandindustry.com
Copyright (C) 2009 www.thailandindustry.com All rights reserved.
ขอสงวนสิทธิ์ ข้อมูล เนื้อหา บทความ และรูปภาพ (ในส่วนที่ทำขึ้นเอง) ทั้งหมดที่ปรากฎอยู่ในเว็บไซต์ www.thailandindustry.com ห้ามมิให้บุคคลใด คัดลอก หรือ ทำสำเนา หรือ ดัดแปลง ข้อความหรือบทความใดๆ ของเว็บไซต์ หากผู้ใดละเมิด ไม่ว่าการลอกเลียน หรือนำส่วนหนึ่งส่วนใดของบทความนี้ไปใช้ ดัดแปลง โดยไม่ได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษร จะถูกดำเนินคดี ตามที่กฏหมายบัญญัติไว้สูงสุด
Thailandindustrycom_official
