พิทักษ์ ศุภบัณฑิตย์กุล
pitak_immanuel@yahoo.com

สวัสดีครับ ผมมีโอกาสได้มาเขียนบทความในเรื่องของการบริหารงานอีกครั้งหลังจากห่างหายไปนาน ก็ไม่ได้หายไปไกลครับ เพียงแต่ขยับไปทำหน้าที่อาจารย์สอนฟุตบอล แปลกนะครับ ผมเองจบมาทางด้านบริหารแล้วเรียนโค้ชฟุตบอลสองอย่างไม่น่าเชื่อว่าไปด้วยกัน

แต่ผมเองพิสูจน์ได้ครับว่ามาด้วยกันได้ แล้วก็เลือกประโยชน์ของการเล่นกีฬามาใช้กับชีวิตการทำงานได้อย่างดี ไม่ได้โม้ครับ เรื่องจริง ครั้งก่อนผมนำเรื่องของ “มืออาชีพในวงการฟุตบอล” มาเทียบกับการทำงานของเราท่าน การทำงานเป็นทีมจึงสำคัญมากที่แต่ละส่วนจะต้องมีความเป็น “มืออาชีพ” ไม่ว่าจะเป็น แม่บ้าน เจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัย พนักงาน ผู้บริหาร

เพราะกลไกการทำงานทุกส่วนต้องสัมพันธ์กัน ต้องร่วมมือร่วมใจกันทำงานสอดคล้องในนโยบายเดียวกัน มันถึงจะเรียกว่า “ทีมงานมืออาชีพ” ซึ่งมีความหมายอีกอย่างว่าการทำงานร่วมกันเพื่อสร้างรายได้ งานดีเงินก็เข้ามางานแย่ใครจะมาจ้างทำงานจริงไหมครับ

กลับมาเข้าเรื่องของเรากันดีกว่าครับ “สปิริต ทีม” จิตวิญญาณแห่งทีมงาน ก็เป็นตอนต่อของเรื่องความเป็นมืออาชีพของทีมงาน คำว่า สปิริต แปลกันตรง ๆ ก็คือ วิญญาณ แต่การทำงานของทีมงานที่ไร้จิตวิญญาณ มันก็คงให้ความรู้สึกเหี่ยวแห้ง ซังกะตาย ยิ่งบรรยายยิ่งไปกันใหญ่ เรามาค่อย ๆ แกะความหมายของ สปิริต ทีม กันดีกว่าครับ

ทีมงานของคุณเข้าใจคำว่า “สปิริต ทีม” หรือเปล่า ?

คุณอาจเป็นเจ้านายที่โชคดี ได้ร่วมงานกับทีมงานที่แข็งแกร่ง ขยันขันแข็ง เป้าหมายขององค์กรคุณจึงทะลุเป้าแบบไม่ต้องสงสัย เข้าตำราโค้ชดี ทีมดี แชมป์สถานเดียว โค้ชดีคนเดียว ลูกทีมไม่เอาด้วย ก็ยากที่จะชนะทีมอื่นเขา ทีมดีสุด ๆ นักเตะเยี่ยมทุกขุมกำลัง แต่โค้ชวางแผนผิด บริหารทีมไม่เก่ง ทีมก็จบ เพราะฉะนั้น สองฝ่ายต้องร่วมประสานกันแบบลงตัว และทุ่มใจใส่งาน เหมือนเรื่องผมจั่วไว้ “สปิริต ทีม” หรือการใช้จิตวิญญาณในการทำงาน แน่นอนว่า

หากทีมงานเอาหัวใจใส่กับการทำงาน เรื่องยากและปัญหาต่าง ๆ มันดูเป็นเรื่องเล็กน้อยมาก ๆ สปิริตของพนักงานจึงเป็นเรื่องที่ต้องถามกันก่อนว่า “คุณเข้าใจคำว่าสปิริต ทีมหรือเปล่า” สปิริต ไม่ได้หมายความว่า คุณจะต้องทุ่มเทอย่างหนักกับงานของคุณกระทั่งเพื่อนร่วมงานต้องพลอยเหนื่อยหนักไปด้วย หรือเรื่องความรับผิดชอบ ไม่ว่าจะผิดหรือถูก คุณออกรับแทนหมด ตรงนี้มันไม่เกิดความพอดี เพื่อนร่วมงานจะพลอยเขม่นและปวดหัวหนักไปกับเรา

ซึ่งจริง ๆ แล้ว หน้าที่ต่าง ๆ แต่ละองค์กรจะแบ่งชัดเจนอยู่แล้วเป็นส่วนใหญ่ เอาเป็นว่ารับผิดชอบส่วนงานตัวเองก่อน ทำให้ดี ทำอย่างตั้งใจ และพร้อมที่จะช่วยเหลือทีมงานตัวเอง แค่นี้ฟันเฟืองที่คุณทำหน้าที่อยู่มันก็จะเป็นอีกแรงขับเคลื่อนได้ ฉะนั้นถ้าทุกคนทำอย่างนี้แล้วละก็งานชิ้นใหญ่ ๆ หรืองานยากขนาดไหนก็จะผ่านไปได้ เพราะแรงขับเคลื่อนทำงานอย่างสมบูรณ์

วงจรการทำงานเป็น “สปิริต ทีม” ที่ไม่หยุดนิ่ง

เมื่อไรที่เราหยุดหายใจ เมื่อนั้นเราก็เหมือนร่างที่ไร้วิญญาณ เมื่อไรที่ทีมงานขาด “สปิริต ทีม” เมื่อนั้นทีมงานก็คงจะทำงานกันอย่างไร้ชีวิตชีวา แล้วจะไปสู้อะไรกับใครเขาได้ องค์กรหรือทีมงานเป็นสิ่งที่ประกอบด้วยคนหลายคน หลายตำแหน่ง แต่ทุกคนจะทำตามแผนและมีตำแหน่งหน้าที่

สปิริต ทีม จะช่วยให้ทุกคนมีจิตวิญญาณที่ฮึกเหิม ส่งต่องานกันและนำส่งสู่เป้าหมายได้อย่างไม่ยากเย็นนัก หรือหากมันจะยากเย็นเพียงไร มันก็ไม่ได้เป็นการโยนภาระให้ใครคนใดคนหนึ่ง ไม่มีใครแบกหนักเกินกำลังคนเดียว ทุกคนช่วยกันแบกภาระหนักมันก็ไม่หนักมาก เพราะทุกคนช่วยกัน ผมว่าการทำงานเป็นทีมเล่นเป็นตำแหน่งเหมือนทีมฟุตบอล ที่ท้ายสุดเราก็ชู๊ตลูกบอลเข้าประตูได้ไม่ยาก เพราะมันเล่นเป็นทีม ส่งบอลกันเป็นทอด ๆ

แต่ถ้าเราปล่อยให้ผู้เล่นคนเดียวลากเลี้ยงบอลอยู่คนเดียวเพื่อเอาบอลไปยิงประตู กว่าจะผ่านกองหลังคู่ต่อสู้ไปได้ก็เสี่ยงต่อการถูกเสียบสไลด์ หรือปะทะกัน เช่นเดียวกันครับ จิตวิญญาณของพนักงาน หรือสปิริต ทีม ก็จะไหลวนเป็นวงจร จากตำแหน่งหนึ่งไปสู่อีกตำแหน่งหนึ่ง ทุกคนทำด้วยใจ ยิ้มและส่งทอดงานกัน เพียงแค่คิดก็รู้สึกมีความสุขกับการทำงานแล้วครับ  

ใครที่ยังทำงานแบบมีความอิจฉาเพื่อนร่วมงาน โกรธกันที่เพื่อนมาแอบตักกาแฟไปชง หรือเพื่อนส่งเงินแชร์ช้า เอาใหม่ครับ เรื่องพวกนี้เป็นเรื่องขี้ฝุ่น ถ้าเกาะสิ่งของมันก็ทำให้สิ่งของดูเก่า เข้าตาก็เคืองตาเปล่า ๆ เป่ามันออกไป เช็ดมันออกไป มาเริ่มใหม่ดีกว่าครับ ความสุขเห็น ๆ กับการทำงานรอคุณอยู่

เนื่องจากการทำงานโดยทั่วไป พนักงานจะได้รับค่าตอบแทนในรูปแบบของเงินเดือนและค่าจ้างตามข้อตกลงกับนายจ้าง ซึ่งมีข้อกำหนดต่าง ๆ กันไป เงินรายได้เหล่านี้เป็นรายได้ปกติที่พนักงานทุกคนจะได้รับตามการว่าจ้างตามปกติ แต่นอกเหนือจากอัตราค่าจ้างที่เป็นแรงจูงใจในการทำงานแล้วการจัดให้มีสวัสดิการและเงินพิเศษสำหรับพนักงานก็เป็นแรงจูงใจที่สำคัญ โดยได้รับการพิสูจน์และยอมรับจากผู้บริหารโดยทั่วไป

แต่หากมีคนถามว่าแล้วสปิริต ทีม ล่ะ สำคัญหรือไม่ การมีสปิริต ทีม ช่วยให้พนักงานทำงานได้อย่างแข็งขันหรือเปล่า มีแต่สปิริต ทีม ช่วยให้งานสำเร็จได้ไม่ต้องพึงผลตอบแทน หรือโบนัสได้หรือไม่

ตอบได้ว่า การที่องค์กรจัดสวัสดิการให้กับพนักงานหลายรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นการจัดรถบริการรับส่ง การให้ทุนศึกษาต่อ การจัดที่พักอาศัยให้ การจัดแข่งขันกีฬาภายในหรือระหว่างองค์กร ต่าง ๆ เหล่านี้เป็นกิจกรรมที่เสริมสร้างสปิริตให้กับทีมงาน เป็นการสร้างความสมัครสมานสามัคคีกัน สร้างความรู้จักคุ้นเคยกันของพนักงาน การแสดงวิสัยทัศน์ของผู้บริหาร การสื่อความสัมพันธ์กันด้วยความรู้สึกห่วงใย เอื้ออาทรกัน

เหล่านี้คือสิ่งที่เสริมสร้างสปิริตให้กับทีมงาน ดังนั้นหากถามว่าสวัสดิการ เงินตอบแทน โบนัส หรือสปิริต ทีม อย่างไหนทำให้ทีมงานมีความตั้งใจทำงานคงตอบได้ยาก เพราะเป็นการเทียบของสองอย่างที่ไม่เหมือนกัน แต่เป็นสิ่งที่สอดคล้องกันต่างหาก

สปิริต ทีม แข็งแรง เป้าหมายอยู่แค่เอื้อม

อย่างที่ผมบอกไว้ก่อนหน้านี้ว่า พนักงานหนึ่งคน หนึ่งจิตวิญญาณ สามารถรวมกับพนักงานอื่น ๆ ได้อย่างมีระบบมีตำแหน่ง มีหน้าที่สอดรับกันอย่างลงตัว มันจะเป็นพลังงานขับเคลื่อนที่ยากจะต้านทาน ผมใช้คำว่า “จิตวิญญาณ” แทนคำว่า “สปิริต” เพราะมันเห็นภาพกับสิ่งที่มองไม่เห็น แต่สามารถสรรสร้างงานได้อย่างมากมาย

การบริหารจิตวิญญาณ ทีมงาน หรือสปิริต ทีม ทำได้ทุกวัน และควรศึกษาอย่างถ่องแท้เพราะเป็นเรื่องละเอียดอ่อน ผู้บริหารท่านหนึ่ง เดินไปตบไหล่พนักงานที่กำลังทำงานอย่างตั้งอกตั้งใจ ไม่ต้องเอ่ยปากชม พนักงานคนนี้ก็รู้สึกได้ว่าเขากำลังได้รับความชื่นชมจากผู้บริหาร การรับประทานข้าวกลางวันร่วมโต๊ะเดียวกันกับพนักงาน ก็ถือว่าเราเป็นทีมเดียวกัน ไม่ใช่ห่างกันคนละชั้น

ในทีมฟุตบอลระดับอาชีพ เขาจะมีโค้ชที่ดูแลจิตวิญญาณของนักเตะ โดยจะดูแลเรื่องสมาธิในการซ้อม ปัญหาส่วนตัวที่ส่งผลต่อการเล่น และสร้างแรงกระตุ้นให้นักเตะมีพลัง มีความคิดที่จะสู้ได้อย่างต่อเนื่อง ผมว่าหน้าที่นี้ก็เป็นเรื่องที่ผู้บริหารต้องรับผิดชอบและใส่ใจมากขึ้นกว่าเดิม ดีกว่าที่จะตะโกนถามพนักงานของคุณว่า “มีสปิริต ทีมกันหรือเปล่า ?”

วันหนึ่งวันที่มี 24 ชั่วโมงสำหรับคนทั่วไป อาจเป็นวันที่แสนนาน ตรงข้ามกับวันเวลาที่ผ่านไปอย่างรวดเร็วกับบางคน เพราะฉะนั้นเรื่องของเวลาจึงมักกล่าวอิงกับการทำงานของคนบางคนทั้งที่เวลามันเท่ากัน สปิริต ทีม ก็คือ จิตวิญญาณของทีมงานที่ก่อตัวขึ้นเพื่อที่จะทำงานร่วมกัน จุดหมายเดียวกัน และทุกคนต้องก้าวไปสู่จุดหมายพร้อมกัน

เรื่องของเวลาที่ทุกคนใช้จึงน่าจะเป็นเวลาที่ทุกคนให้ความสำคัญเท่ากัน ไม่เอาเปรียบ ไม่แบกภาระหนักเกินไป ไม่ดูดายกับงานที่ยุ่งเหยิง ส่งต่องานที่ผ่านตำแหน่งของคุณอย่างใส่ใจ ความสุขในการทำงานมันอบอวลรอคุณอยู่ตรงหน้า

ผมเองก็ยังรู้สึกว่าขณะที่เขียนเรื่องนี้อยู่กลิ่นอายของที่ทำงานที่เพื่อนร่วมงานและหัวหน้างานต่างยิ้มและส่งต่องานกันด้วยรอยยิ้ม ความหวัง และกำลังใจ มันสร้างความสุขให้เราและเราเองก็อยากจะทำงานนั้น ๆ อย่างไม่รู้สึกเบื่อแม้จะเจอปัญหาบ้างก็ตาม

หลายคนอาจผ่านเรื่องเลวร้ายในที่ทำงาน ผู้บริหารหลายท่านอาจผิดพลาด เราก็ยังคงมีจิตวิญญาณในร่างกาย นำมันมารวมกันเป็นทีม แล้วลุยงานต่อกันดีกว่าครับ งานวันนี้ต้องรีบทำ เพราะวันพรุ่งนี้ยังมีงานรอให้เราทำอีก แล้วเราจะผ่านเรื่องแย่ ๆ ไปได้ ตราบเท่าที่เรายังเห็นแสงตะวันในวันรุ่งขึ้น