ดร.วิทยา สุหฤทดำรง
ภาควิชาวิศวกรรมอุตสาหการ คณะวิศวกรรมศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ

ปัจจุบันนี้ระบบ IT มีส่วนสำคัญอย่างยิ่งในชีวิตประจำวันและในกระบวนการธุรกิจ ไม่ว่าจะเป็นธุรกิจขนาดใหญ่หรือเล็กอย่างร้านโชห่วยก็ยังต้องมีระบบ IT รองรับเช่นกัน ดังนั้น IT จึงได้รับบทบาทเหมือนเป็นพระเอกด้วยค่าตัวที่ค่อนข้างสูงอยู่ แต่ขอให้สังเกตว่าผมใช้คำว่า “เหมือนเป็นพระเอก” แสดงว่าผมไม่ได้มอง IT เป็นพระเอกอย่างที่หลายคนคิดหรือให้ความสำคัญอย่างมาก หรือมีความคิดว่าถ้ามี  IT แล้วจะทำให้ธุรกิจอยู่รอดหรือมีผลกำไร

แต่ผมกลับมองว่า IT เป็นสิ่งจำเป็น เมื่อเป็นสิ่งจำเป็นก็หมายความว่าทุกคนต้องมี เมื่อทุกคนมีได้ก็หมายความว่า ไม่มีใครได้เปรียบใคร จึงมีการตั้งคำถามว่า Does IT Matter ? ซึ่งเป็นชื่อหนังสือที่ผมได้แปลไว้เป็นภาษาไทยที่ชื่อว่า ไอที ฤา สำคัญ สำหรับลอจิสติกส์และโซ่อุปทานนั้น IT มีความจำเป็นอย่างยิ่งในการดำเนินงานและการจัดการ แต่ยังไม่ใช่สิ่งสำคัญที่สุดในการจัดการลอจิสติกส์และโซ่อุปทาน

หลายคนมอง IT เป็นเครื่องมือหรือ Tools ในการให้ความสะดวกสบายในการสื่อสารและการจัดเก็บข้อมูลและสารสนเทศ จึงทำให้หลายคนให้ความสำคัญกับเทคโนโลยีสารสนเทศทางด้าน Hardware และ Software เป็นส่วนใหญ่ไม่ว่าจะเป็นระบบคอมพิวเตอร์ ระบบอัตโนมัติ ซอฟต์แวร์ต่าง ๆ บาร์โค้ด RFID GPS แม้แต่ PDA ที่ใช้เป็นทั้งโทรศัพท์มือถือและสมุดโน้ตเรื่องราวต่าง ๆ ประจำตัว จะเห็นได้ว่าชีวิตเราขาด IT ไม่ได้เลย 

แต่ถ้ามองให้ลึกลงไปในกระบวนการธุรกิจหรือกิจกรรมที่เราใช้เทคโนโลยีเหล่านี้แล้ว เราจะพบว่าตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันเทคโนโลยีได้เปลี่ยนแปลงไปอย่างมากและอย่างรวดเร็ว ถึงแม้ว่าวันนี้เราจะมีเครื่องมือหรือสิ่งอำนวยความสะดวกสบายมากมาย แต่เป้าหมายและขั้นตอนในการดำเนินงานอาจจะใกล้เคียงกันกับในอดีต ลองเปรียบเทียบ PDA กับสมุดโน้ตที่เป็นกระดาษ ถึงแม้ว่าคุณค่าและมูลค่าจะแตกต่างกันอย่างมากมาย แต่ก็มีเป้าหมายเดียวกันในการจัดเก็บข้อมูล  

ดังนั้นเป้าหมายของความต้องการของมนุษย์หรือลูกค้าไม่ว่าในอดีตหรือปัจจุบันสำหรับกิจกรรมบางอย่างก็ยังคงเหมือนเดิม แต่ในปัจจุบันมีเทคโนโลยีเข้ามาช่วยเสริมให้มีความสะดวกรวดเร็วขึ้น แต่เป้าหมายของกระบวนการธุรกิจก็ยังคงเหมือนเดิม

IT เป็นเทคโนโลยีประเภทหนึ่งที่ให้ความสะดวกสบายและจัดการกับข้อมูลและข่าวสารเพื่อการจัดเก็บและแสดงผลรวมทั้งการติดต่อสื่อสารระหว่างกัน ดังนั้นไม่ว่าจะมี IT หรือไม่ก็ตาม มนุษย์ก็ยังต้องการจัดการกับข้อมูลอยู่ดี แต่ภาพลักษณ์ของ IT ที่ปรากฏอยู่ในชุมชนธุรกิจกลับเป็นสิ่งที่สัมผัสและจับต้องได้แบบเชิงวัตถุในลักษณะของการจัดเก็บ        

การแสดงผลและการติดต่อสื่อสารข้อมูลด้วยความสะดวกสบาย ทำให้เราหลงใหลไปกับความสะดวกของ IT ในรูปแบบของ Hardware และ Software สุดท้ายกลายเป็นแฟชั่นที่ต้องเปลี่ยนอยู่ตลอดเวลา แต่สำหรับในทัศนะของผมแล้ว IT ได้ถึงยุคเปลี่ยนผ่านจากการมุ่งเน้นไปที่ Hardware และ Software ในอดีตมาเป็นการจัดการกระบวนการธุรกิจในปัจจุบันที่มุ่งเน้นการใช้ข้อมูลเพื่อการตัดสินใจในการจัดการกระบวนการธุรกิจ 

IT  ในปัจจุบันจึงเป็นในการนำเอาข้อมูลและสารสนเทศมาวิเคราะห์เพื่อจัดการกระบวนการในการรองรับการเปลี่ยนแปลงของบริบทของธุรกิจ โดยเฉพาะความเข้าใจผิดในการนำเอา IT เฉพาะที่เป็น Hardware และ Software มาใช้โดยไม่ได้คำนึงถึงผลต่อเนื่องจากการตัดสินใจด้วยข้อมูลหรือสารสนเทศนั้น ๆ การวางแผนงานหรือการศึกษาโครงการ IT ส่วนใหญ่มักจะเป็นการลงทุนของ Hardware และ Software เป็นส่วนใหญ่

แต่ผมกลับมองลึกลงไปมากกว่านั้น โดยคำนึงถึงคุณภาพข้อมูลและสิ่งที่ข้อมูลเหล่านั้นสื่อสารถึงผู้ตัดสินใจ IT ที่เป็น Hardware และ Software จะเป็นตัวช่วยในการจัดเก็บและการสื่อสารข้อมูลเท่านั้น และที่สำคัญคือ ข้อมูลเหล่านั้นควรจะถูกกำหนดออกมาจากองค์ประกอบและคุณสมบัติของกระบวนการ (Process)

ถ้าลอจิสติกส์และโซ่อุปทานมีความสำคัญต่อการเคลื่อนย้ายวัตถุดิบและสินค้าหรือทรัพยากรที่เกี่ยวข้องในการสร้างคุณค่าให้กับลูกค้า IT ก็เปรียบเสมือนกับลอจิสติกส์ของข้อมูลและสารสนเทศของการจัดการลอจิสติกส์และโซ่อุปทาน 

ดังนั้น IT ที่เราพูดถึงกันแต่ด้าน Hardware และ Software ก็จะเป็นแค่การจัดเก็บข้อมูลและการจัดส่งข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการจัดการลอจิสติกส์และโซ่อุปทาน แล้ว IT ที่ลงทุนไปในระบบธุรกิจทั้งหลายเพื่อให้การจัดการลอจิสติกส์และโซ่อุปทานมีประสิทธิภาพขึ้นนั้นมีความสำคัญหรือไม่ จะคุ้มค่าในการลงทุนหรือไม่ 

แต่ในอีกมุมหนึ่งที่ผู้ลงทุนให้ความสำคัญมากเพราะ IT กลายเป็นสิ่งจำเป็นอย่างมากในการปฏิบัติการทางธุรกิจ IT ได้กลายเป็นเครื่องมือกล (Machine)ของการจัดเก็บข้อมูลและการสื่อสารข้อมูล ด้วยความสามารถในการจัดเก็บ การสืบค้น การแสดงผล และการส่งผ่านข้อมูล ทำให้ IT กลายเป็นสิ่งจำเป็นในธุรกิจไป แม้แต่ชีวิตประจำวันของเราแต่ละคนก็คงไม่สามารถขาด IT ไปได้ 

แต่มุมมองที่สำคัญคือ ปัจจุบันทุกคนสามารถหา IT มาสนับสนุนกระบวนการหรือธุรกิจของตัวเองได้เหมือน ๆ กัน IT ประเภท Hardware หรือ Software หาได้ไม่ยากในตลาดทั่วไป แล้ว IT ประเภทไหนล่ะที่มีบทบาทสำคัญต่อการจัดการลอจิสติกส์และโซ่อุปทาน แล้วยังสามารถสร้างความได้เปรียบในการแข่งขันได้

IT ในทัศนะของผม คือ ตัวข้อมูลหรือสารสนเทศที่แสดงสถานะเชิงลอจิสติกส์ของการไหลของทรัพยากรในองค์กรหรือระบบ รวมทั้งข้อมูลหรือสถานะของการวางแผนการตัดสินและข้อตกลงต่าง ๆ ระหว่างหน่วยงานทั้งภายในและภายนอกของโซ่อุปทาน 

ข้อมูลเหล่านี้ต่างหากที่เป็นตัวขับเคลื่อนการไหลของทรัพยากรภายในองค์กร โดยเฉพาะการไหลของวัตถุดิบที่แปรสภาพไปเป็นวัตถุดิบหรือการบริการสำหรับลูกค้า ข้อมูลเหล่านี้จะถูกจัดเก็บและจัดส่งไปยังผู้ทำการตัดสินใจในทุกระดับตั้งแต่ระดับปฏิบัติการ (Operational) ระดับการจัดการ (Tactical) จนถึงระดับยุทธศาสตร์ (Strategic) เพื่อให้เกิดการเคลื่อนย้ายทรัพยากรตามที่ต้องการ

ลักษณะข้อมูลและสารสนเทศเชิงลอจิสติกส์และโซ่อุปทานจะเกี่ยวข้องกับสถานะของสิ่งที่ลูกค้าต้องการ ให้ดูที่  7R ที่ประกอบไปด้วย เวลา (Time) สถานที่ (Place) ชนิดของผลิตภัณฑ์ (Product) จำนวน (Quantity) สภาพ (Condition) ลูกค้า (Customers) และต้นทุน (Cost)

ข้อมูลและสารสนเทศเหล่านี้จะถูกใช้ในการตัดสินใจเพื่อให้เกิดการไหลที่เหมาะสมไม่มากไปและไม่น้อยไป เมื่อมี IT เข้ามาช่วยในการจัดการข้อมูลเหล่านี้แล้วก็จะทำให้ผู้ตัดสินใจมีข้อมูลที่ถูกต้อง ครบถ้วน และทันสมัยต่อเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น (Real Time)

IT ที่ถูกนำเสนอกันในตลาดเวลานี้เป็นสินค้าประเภท Solutions แบบเบ็ดเสร็จในรูปแบบทั้ง Hardware และ Software พร้อมทั้งวิธีการหรือ Best Practices บางอย่าง ซึ่งมักจะใช้ไม่ค่อยได้กับการปฏิบัติการของแต่ละองค์กร เพราะว่าคนขาย Solution ด้าน IT ก็จะเน้นไปทาง Hardware และ Software เป็นส่วนใหญ่

ใครจะมารู้กระบวนการทำงานดีเท่าตัวเราเอง แต่สุดท้ายแล้ว คนใช้ IT ก็ไม่รู้อะไรมากนักเช่นกัน ใช้ไม่เป็นเพราะระบบซับซ้อนเกินไป ส่วนความรู้ของกระบวนการของตัวเองก็ไม่ลึกซึ้งพอ ไม่สามารถปรับปรุงได้

ดังนั้น Solution ทางด้าน IT ส่วนใหญ่จึงเป็นเรื่องที่ให้อำนวยความสะดวกในด้านการติดต่อสื่อสาร การจัดเก็บข้อมูล การแสดงผล ในรูปแบบของการทำธุรกรรม (Business Transactions) ที่มีปริมาณเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ IT จึงมีบทบาททางด้านนี้โดยตรง แต่ต้องไม่ลืมว่าทุกคนสามารถหาซื้อ Solutions เหล่านี้ได้ไม่ยากนัก IT ประเภทนี้จึงไม่ใช่สิ่งที่จะบ่งบอกความได้เปรียบขององค์กร แต่ IT Solutions ก็ยังไม่ได้เข้าไปมีส่วนในการจัดการกระบวนการธุรกิจ

ถ้าผมมอง IT ไม่ใช่แค่ Hardware และ Software แล้ว IT ที่ผมบอกว่าให้เน้นที่ตัวข้อมูลของการจัดสรรทรัพยากรว่าจะช่วยสร้างให้เกิดความได้เปรียบทางการแข่งขันนั้นได้หรือไม่ ? ผมมองข้อมูลสถานะเชิงลอจิสติกส์ 7R เป็นภาพสะท้อนการไหลของทรัพยากรในช่วงเวลาที่มีการเก็บข้อมูลนั้น   

ถ้าเราใช้ IT ช่วยอำนวยความสะดวกในการเก็บข้อมูลสถานะของลอจิสติกส์ทั้งในอดีตและปัจจุบันได้อย่างมีประสิทธิภาพก็จะทำให้เรามีข้อมูลเพียงพอหรือมีมิติในการตัดสินใจเพิ่มมากขึ้น ยิ่งถ้าเป็นข้อมูลตามเวลาจริงแล้ว (Real Time) ก็จะทำให้ผู้จัดการหรือผู้ตัดสินใจสามารถตอบสนองต่อเหตุการณ์ได้อย่างทันทีทันใด

ที่จริงแล้วผมมองข้อมูลและสารสนเทศในองค์กรธุรกิจเป็นข้อมูลเชิงลอจิสติกส์และโซ่อุปทาน ข้อมูลการขาย   ข้อมูลสินค้าคงคลัง ข้อมูลการผลิต ข้อมูลการซื้อ ข้อมูลการเงินและบัญชี ข้อมูลเหล่านี้บอกสถานะของการไหลของทรัพยากรขององค์กรธุรกิจ

ดังนั้นถ้าเรารู้วิธีการแปลความหมายหรือวิเคราะห์ของข้อมูลเหล่านี้โดยการบูรณาการให้เป็นเรื่องราวที่เป็นประโยชน์ในการตัดสินใจของผู้วางแผนทรัพยากรขององค์กรแล้ว จะทำให้เรารู้เรื่องราวขององค์กรในอดีต  ปัจจุบัน และความเป็นได้ของอนาคต  

ข้อมูลเรื่องราวเหล่านี้ยังสามารถบอกเรื่องราวต่าง ๆ ในมุมของสมรรถนะขององค์กรได้ด้วยทั้งในด้านประสิทธิพล ประสิทธิภาพ และความสามารถในการเปลี่ยนแปลงขององค์กร ความสามารถเหล่านี้ให้ผลลัพธ์และผลสัมฤทธิ์ออกมาแตกต่างกับมิติกับตัวข้อมูลและเทคโนโลยีในการจัดการกับข้อมูล เพราะว่าถึงแม้ว่าจะมีข้อมูลมากเพียงใด แต่ถ้าขาดการวิเคราะห์และตัดสินใจที่เหมาะสมแล้ว ข้อมูลเหล่านั้นก็คือขยะดี ๆ นี่เอง

แล้วข้อมูลเหล่านี้อยู่ตรงไหนบ้างในระบบหรือในองค์กร ข้อมูลที่เราเก็บหรือบันทึกจะอยู่ในธุรกรรมต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการจัดซื้อ การผลิต การจัดเก็บและจัดส่ง การขาย กระบวนการเหล่านี้เป็นกระบวนการธุรกิจเบื้องต้นที่เป็นองค์ประกอบหลักของกระบวนการลอจิสติกส์และโซ่อุปทานขององค์กรอยู่แล้ว

ระบบ IT อย่าง ERP (Enterprise Resource Planning) จึงทำหน้าที่ในการติดตามสถานะของการไหลของทรัพยากรในองค์กรว่ามีความสัมพันธ์กันอย่างเชิงกระบวนการหรือไม่ มีการเชื่อมโยงกันแบบ End to End หรือไม่ และข้อมูลเหล่านี้ยังสามารถถูกวิเคราะห์ออกมาเป็นสมรรถนะของกระบวนการได้อีกด้วย 

หลายบริษัทได้นำเอา IT เข้ามาช่วยในการจัดการข้อมูลและสารสนเทศขององค์กรในด้านธุรกรรม แต่ยังพบว่ามีการนำเอา IT มาช่วยในการตัดสินใจอยู่ไม่มากนัก สภาพขององค์กรที่ติดตั้งระบบ IT ที่ทันสมัยจะมีความสะดวกรวดเร็วและถูกต้อง แต่นั่นก็ไม่ได้หมายความว่าองค์กรจะสามารถอยู่ได้ตลอดไป องค์กรจะต้องสามารถปรับตัวได้  

ดังนั้น IT ที่มีบทบาทต่อความเป็นไปขององค์กรจะต้องเป็น IT ที่ช่วยสนับการวิเคราะห์และตัดสินใจ หรือที่เรียกว่า Analytical IT ถ้าปราศจากการคิดวิเคราะห์และตัดสินใจแล้ว องค์กรก็ไม่อาจจะดำเนินงานหรือปรับตัวได้ IT ที่ใช้ในการวิเคราะห์นี้ยังต้องอาศัยข้อมูลและสารสนเทศจากระบบ IT ที่สนับสนุนการทำธุรกรรม หรือ Transactional IT ต่าง ๆ เช่น ระบบ ERP

เป้าหมายที่สำคัญของการจัดการลอจิสติกส์และโซ่อุปทาน คือ การจัดการการเปลี่ยนแปลง การจัดการทรัพยากรขององค์กรเพื่อรองรับกับการเปลี่ยนแปลงของบริบททางธุรกิจ  สิ่งที่ขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงในองค์กรหรือโซ่อุปทาน คือ การตัดสินใจขององค์กร  

แต่ทรัพยากรในองค์กรที่มีความสามารถในการตัดสินใจได้ คือบุคคลเท่านั้น แต่การตัดสินใจในองค์กรนั้นมีหลายระดับตั้งแต่ระดับการปฏิบัติการขึ้นไปจนถึงระดับยุทธศาสตร์ขององค์กร ยิ่งองค์กรมีความซับซ้อนมากขึ้นเท่าไหร่ การตัดสินใจก็ต้องการข้อมูลและวิธีการตัดสินใจที่ซับซ้อนมากขึ้นเท่านั้น 

สำหรับการตัดสินใจในระดับการปฏิบัติการทั้งหลายที่ไม่ซับซ้อนและเกิดขึ้นอยู่บ่อยครั้งและไม่ได้ใช้ข้อมูลมากนัก ระบบ IT ก็สามารถที่จะช่วยทำให้การตัดสินใจพื้นฐานเป็นไปโดยอัตโนมัติรวดเร็วและถูกต้องได้ และใคร ๆ ก็สามารถที่จะปฏิบัติงานได้ IT จึงช่วยให้การดำเนินงานในระดับปฏิบัติการเป็นได้อย่างมีประสิทธิภาพ    

ส่วนการตัดสินในระดับกลางที่เป็นการวางแผนและในระดับยุทธศาสตร์ที่เป็นการตัดสินใจที่มีผลกระทบต่อองค์กรในเชิงความสามารถในการแข่งขันขององค์กร กระบวนการวิธีการคิดและตัดสินใจ (Decision Making Process) ก็จะมีความซับซ้อน (Complexity) ขึ้นไปอีก

องค์กรธุรกิจทั่วไปอาจจะยังไม่มีการใช้เครื่องมือทางด้าน IT เข้าช่วยวิเคราะห์ ทางเลือกต่าง ๆ เพื่อให้เกิดสภาพที่เรียกว่า เหมาะสมที่สุด (Optimal) คือ คุ้มค่าที่สุดในการใช้ทรัพยากรนั่นคือ ระดับการให้บริการต่อลูกค้าและต้นทุนที่ลดลง ซึ่งหมายถึงผลกำไรที่เพิ่มมากขึ้น

เมื่อพูดถึงการวิเคราะห์แล้ว หลายคนคงจะคิดถึงการหาความสัมพันธ์ขององค์ประกอบในสิ่งที่เราสนใจหรือปัญหาที่จะวิเคราะห์ สำหรับในระบบลอจิสติกส์และโซ่อุปทานนั้น เราก็คงจะวิเคราะห์การไหลของทรัพยากรในระบบหรือองค์กรธุรกิจ ซึ่งจะต้องพิจารณาในเชิงกระบวนการ (Process Oriented) และจากต้นชนปลาย (End to End) ความสัมพันธ์ขององค์ประกอบในกระบวนการและกระบวนการย่อยย่อมมีผลต่อผลลัพธ์ของกระบวนการ

ดังนั้นเมื่อจะคิดหรือวิเคราะห์ปัญหาก็ให้มองในเชิงกระบวนการมากกว่ามองเป็นจุด ๆ ให้จัดการความสัมพันธ์ขององค์ประกอบภายในกระบวนการ ผลพวงจากระบบการศึกษาของเราทั้งในสาขาวิศวกรรมศาสตร์และบริหารธุรกิจก็มีการสอนกระบวนการคิดวิเคราะห์มากมายในหลายวิชา แต่เป็นที่น่าเสียดายว่าบุคลากรที่ออกมาสู่ธุรกิจและอุตสาหกรรมไม่สามารถที่จะนำเอาหลักคิดมาแปรสู่การปฏิบัติได้  

อย่างน้อยทุกคนควรจะสามารถคิดได้ วิเคราะห์ได้ หาความสัมพันธ์ขององค์ประกอบได้หรือที่เรียกกันว่า การสร้างแบบจำลอง (Modeling) ที่สำคัญน่าจะสามารถสร้างทางเลือกและประเมินทางเลือกที่เหมาะสมที่สุดได้จากแบบจำลองที่สร้างขึ้น 

แต่ในความเป็นจริงแล้ว ปัญหาในธุรกิจอาจจะมีขนาดใหญ่และซับซ้อนกว่าที่เราคิด   ดังนั้น IT จึงสามารถช่วยให้เราในการวิเคราะห์หาความสัมพันธ์ สร้างแบบจำลองและประเมินทางเลือกของปัญหาโดยใช้เวลาและทรัพยากรน้อยที่สุดและยังมีความแม่นยำมากกว่าในฐานะที่เป็นเครื่องมือในการช่วยคิดเปรียบเสมือนเป็นเครื่องคิดเลข 

แต่ปัญหาในลอจิสติกส์และโซ่อุปทานไม่ได้มีอยู่แบบจำกัด มีความเป็นพลวัตร มีปัญหาใหม่เกิดขึ้นตลอดเวลา   ดังนั้นผู้วางแผนและตัดสินใจจะต้องมีวุฒิภาวะและประสบการณ์ในการสร้างแบบจำลองของปัญหา การวิเคราะห์ การสร้างทางเลือก และการประเมินทางเลือก กระบวนการเหล่านี้จะต้องใช้ประสบการณ์ในการใช้เครื่องมือทางด้าน ITในการวิเคราะห์และการประเมินผล

เมื่อความเข้าใจในการจัดการลอจิสติกส์และโซ่อุปทานถูกขยายผลต่อมาจากการจัดการแบบดั้งเดิมที่เน้นแต่ประสิทธิผลและประสิทธิภาพ แต่ในปัจจุบันการจัดการลอจิสติกส์และโซ่อุปทานต้องมามุ่งเน้นที่การจัดการกระบวนการเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว ดังนั้นข้อมูลและสารสนเทศที่บ่งบอกสถานะการเปลี่ยนแปลงในตำแหน่งต่าง ๆ ตลอดกระบวนการจึงมีความสำคัญต่อการจัดการลอจิสติกส์และโซ่อุปทานอย่างมาก

เหตุผลหนึ่งที่การจัดการและการใช้  IT ในการจัดการไม่ค่อยได้ผลก็เพราะขาดความตระหนักในการเปลี่ยนแปลง ซึ่งเป็นประเด็นที่สำคัญที่สุด เราสามารถที่ติดตามตรวจสอบการเปลี่ยนแปลงในกระบวนการตั้งแต่ต้นชนปลายได้โดยการประเมินจากข้อมูลและสารสนเทศจากระบบ IT และวิเคราะห์ประเมินได้ด้วยเครื่องมือของ IT

แต่ในทัศนะของผมและประสบการณ์ที่ได้สัมผัสกับธุรกิจต่าง ๆ ยังพบว่าความรู้ความเข้าใจในการใช้ IT กับการจัดการลอจิสติกส์และโซ่อุปทานหรือการจัดการธุรกิจนั้นยังมีความเข้าใจไม่ถูกต้อง เพราะขาดความตระหนักในการเปลี่ยนแปลงหรือความเป็นพลวัตรนั่นเอง ถ้าธุรกิจหรือผู้นำองค์กรธุรกิจมีความตระหนักในการเปลี่ยนแปลงและพร้อมที่จะลงทุนเพื่อการเปลี่ยนแปลง ผมรับรองว่าผู้นำองค์กรธุรกิจนั้นจะมอง IT แตกต่างไปจากเดิมอย่างแน่นอน