ศิริพร วันฟั่น

พลังงาน (Energy) เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการดำรงชีวิตรวมถึงการดำเนินธุรกิจและอุตสาหกรรม โดยการจัดการพลังงาน (Energy Management) ถือได้ว่าเป็นองค์ประกอบที่สำคัญของการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development) ในทำนองเดียวกันกับต้นทุนพลังงาน (Energy Costs) ก็มักจะถูกมองว่าเป็นองค์ประกอบที่สำคัญของเศรษฐศาสตร์กระบวนการ (Process economics) และประสิทธิภาพพลังงาน (Energy Efficiency) ก็เป็นองค์ประกอบที่สำคัญของความสามารถในการแข่งขัน (Competitiveness)

ในการประกอบธุรกิจต่าง ๆ จำเป็นที่จะต้องนำกลยุทธ์ในด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น การบริหารจัดการ (Administration) การเงิน (Finance) หรือการผลิต (Production) มาใช้ร่วมกัน เพื่อความสำเร็จในการดำเนินธุรกิจ และการจัดการพลังงาน (Energy Management) ก็ถือว่าเป็นองค์ประกอบที่สำคัญอีกอย่างหนึ่ง ซึ่งว่าด้วยเรื่องของแหล่งพลังงาน (Energy Resources) โดยการค้นหาแนวทางการใช้พลังงานให้มีประสิทธิภาพมากที่สุด และลดการใช้พลังงานอย่างสิ้นเปลืองลง เพื่อที่จะรักษาปริมาณการใช้พลังงาน (Energy Consumption) และต้นทุนพลังงาน (Energy Costs) ผ่านวิธีการควบคุมให้อยู่ในระดับต่ำที่สุด

ประโยชน์ที่ได้จากการจัดการพลังงานจะแตกต่างกันตามแต่ละสภาวการณ์ โดยโอกาสในการที่จะประหยัด (Saving) ยอดรวมการใช้พลังงานรายปีสำหรับพลังงานจากไอน้ำ อากาศ น้ำ ไฟฟ้า และก๊าซ ควรที่จะลดลงได้ 10 % หรือมากกว่านั้น ซึ่งโอกาสเช่นที่ว่านี้สามารถที่จะเกิดขึ้นได้ในทุก ๆ โรงงาน ไม่เว้นแม้แต่โรงงานที่มีการบริหารจัดการที่ดีอยู่แล้ว

อย่างไรก็ตาม โอกาสที่จะเกิดขึ้นได้นั้นก็ต้องอาศัยความพยายามและความตระหนัก รวมทั้งไม่มองข้ามความสำคัญในการจัดการการใช้แหล่งพลังงานในสถานประกอบการตนเอง ซึ่งเป็นหนทางหลักที่จะช่วยลดต้นทุนดำเนินงาน (Operating Costs) โดยประโยชน์หลัก ๆ ของโปรแกรมการจัดการพลังงานที่ดีนั้น มักจะแสดงให้เห็นเด่นชัดในยามที่สถานประกอบการมีแผนงานที่จะเพิ่มสาธารณูปโภค (Facilities) สำหรับการผลิตของโรงงาน     

ซึ่งผลจากการดำเนินการที่ดีของโปรแกรมนี้ จะส่งผลให้การติดตั้งอุปกรณ์เพิ่มเติม เช่น Steam Boilers, Air Compressor และ Electrical Services อาจจะเลื่อนออกไปได้หรือติดตั้งเพิ่มในปริมาณที่น้อยลงกว่าที่คาดการณ์ไว้ และจะเป็นเช่นนี้โดยกินระยะเวลาหลายปี กรณีเช่นนี้ก็จะทำให้สามารถประหยัดดอกเบี้ยลงได้อีกทางหนึ่ง จากการที่ไม่ต้องใช้เงินลงทุน (Capital Investment) เพิ่มมากเกินกว่าที่ควรจะเป็น

ทั้งนี้การจัดตั้งโปรแกรมการจัดการพลังงานต้องอาศัยพันธะสัญญา (Commitment) จากทุกระดับขององค์กร เพื่อที่ว่ารูปแบบการใช้พลังงาน (Energy Usage Patterns) ในทุก ๆ หน่วยงานจะสามารถทบทวนและปรับใช้อยู่บนพื้นฐานของความระมัดระวัง โดยเทคนิคพื้นฐานในการจัดการพลังงานที่จะกล่าวต่อไปนี้ สามารถที่จะนำไปประยุกต์ใช้ให้เหมาะสมกับลักษณะเฉพาะของสถานประกอบการโดยไม่จำกัดขนาดหรือประเภทของกิจการ

1. พันธะสัญญาจากผู้บริหารระดับสูง (Top Management Commitment) โดยผู้บริหารระดับสูงต้องตัดสินใจและให้พันธะสัญญาต่อโปรแกรมการจัดการพลังงาน ซึ่งต้องแสดงออกถึงความจริงใจและความมุ่งมั่นในการส่งเสริมและจัดสรรทรัพยากรที่จำเป็น ทั้งในส่วนของบุคลากรและงบประมาณเพื่อความต่อเนื่องของแผนงาน     

ทั้งนี้ก็เพราะผู้ปฏิบัติงานจะใช้ความพยายามอย่างดีที่สุดกับโปรแกรมก็ต่อเมื่อผู้บริหารของพวกเขาตระหนักถึงความสำคัญของโปรแกรมนี้อย่างสม่ำเสมอ และถ้าปราศจากการส่งเสริมสนับสนุนอย่างต่อเนื่องจากผู้บริหาร ก็เป็นไปไม่ได้เลยที่โปรแกรมการจัดการพลังงานจะประสบผลสำเร็จลงได้ 

ในการวางแผนงานและการดำเนินการโปรแกรมการจัดการพลังงานนั้น ต้องระบุหน้าที่ความรับผิดชอบของคณะกรรมการโปรแกรมการจัดการพลังงาน (Energy Management Program Committee) ให้ชัดเจน โดยคณะกรรมการนี้จะประกอบไปด้วย ผู้ประสานงานการจัดการพลังงานของโรงงาน (Plant Energy Management Coordinator) ซึ่งถูกแต่งตั้งโดยผู้บริหาร โดยจะรับหน้าที่เป็นผู้นำของคณะกรรมการและเป็นผู้รายงานตรงต่อฝ่ายบริหาร      

ทั้งนี้ส่วนมากแล้วมักจะพบว่า ประสิทธิผลของโปรแกรมจะเป็นสัดส่วนโดยตรงกับความพยายามและระยะเวลาที่ผู้ประสานงานจะมีให้กับโปรแกรม รวมถึงผู้ประสานงานจะต้องมีภาระหน้าที่พร้อมกับอำนาจในการตัดสินใจ ทั้งนี้ก็เพื่อความคล่องตัวของแผนงาน

ส่วนสมาชิกที่เหลือ ก็จะเป็นตัวแทนที่มาจากแต่ละหน่วยงาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งหน่วยงานที่ได้รับผลกระทบจากการใช้พลังงาน เช่น ฝ่ายผลิต ฝ่ายวิศวกรรม ฝ่ายจัดซื้อ และฝ่ายซ่อมบำรุง เป็นต้น ซึ่งสมาชิกแต่ละคนควรที่จะจัดเตรียมข้อเสนอแนะถึงผลกระทบที่มีนัยสำคัญต่อพื้นที่งานของตนเอง โดยประมวลมาจากข้อมูลที่ได้จากการศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูลการใช้พลังงานในส่วนงานที่รับผิดชอบ   

และถึงแม้ว่าจะมีความแตกต่างกันบ้างสำหรับโปรแกรมการจัดการพลังงานในแต่ละสถานประกอบการ แต่การระบุถึงหน้าที่ความรับผิดชอบที่สามารถตรวจสอบได้นั้น จะช่วยให้สามารถดำเนินงานตามโปรแกรมฯ อย่างได้ผล

ในบางกรณีที่มีความสลับซับซ้อน ผู้ประสานงานการจัดการพลังงานของโรงงาน ก็อาจมีความจำเป็นต้องได้รับความช่วยเหลือจากที่ปรึกษา (Consultant) ซึ่งเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านการจัดการพลังงานที่จะคอยให้คำปรึกษา และรวมไปถึงให้คำชี้แนะคณะกรรมการในการที่จะบ่งชี้ว่าส่วนใดของพื้นที่งานของตนเอง ที่สามารถจะใช้การจัดการพลังงานเข้าไปพัฒนาและประหยัดการใช้พลังงานได้      

นอกจากนี้ ยังอาจจะต้องช่วยชี้แนะในการดำเนินการตรวจประเมินพลังงาน (Energy Audit) แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น ความสำเร็จของโปรแกรมการจัดการพลังงานจะเกิดขึ้นได้ ก็ต้องอาศัยความร่วมมือกันของบุคลากรในทุกระดับที่เกี่ยวข้อง รวมถึงการคงไว้ซึ่งความตระหนักและยึดมั่นในพันธะสัญญาร่วมกัน

3. จุดมุ่งหมายของโปรแกรมการจัดการพลังงาน (Program Goals) โดยจุดมุ่งหมายในการประหยัดพลังงาน (Energy Saving Goal) ควรที่จะถูกตั้งไว้ในชั้นต้น เพื่อที่จะระบุได้ถึงเป้าหมาย (Target) ของโปรแกรม ซึ่งจุดมุ่งหมายอาจจะได้รับการทบทวนภายหลังจากที่ได้มีการวิเคราะห์อย่างละเอียดรอบคอบถึงศักยภาพในการประหยัดพลังงาน 

การที่จุดมุ่งหมายในชั้นต้นจะตั้งไว้สูงเพียงไรหรือควรจะได้รับการทบทวนหรือไม่ หรือจุดมุ่งหมายควรจะแสดงออกมาอย่างไรนั้น ควรจะขึ้นอยู่กับแต่ละสภาวการณ์ ในบางกรณีจุดมุ่งหมายควรที่จะมีลักษณะเป็นการเฉพาะ (Specific) วัดผลได้ (Measurable) และควรเสนอสิ่งจูงใจ (Incentive) อย่างเพียงพอให้กับผู้ปฏิบัติงานทุกคนที่ร่วมมือกันจนสามารถบรรลุเป้าหมายที่ท้าทายได้

เป้าหมายในระยะสั้น (Short–term Target) ที่สามารถประหยัดพลังงานได้ประมาณ 5 % ในช่วงระยะเวลา 6 เดือน ก็ถือว่าอยู่ในระดับทั่วไปที่ยอมรับได้ แต่ถ้าเป้าหมายที่ตั้งไว้สูงพร้อมกับใช้ระยะเวลาดำเนินการที่ยาวนานเกินไป อาจจะทำให้เกิดการสูญเสียความกระตือรือร้นของผู้ดำเนินการได้ ทั้งนี้จุดมุ่งหมายตามสภาพความเป็นจริง (Realistic Goals) จะเป็นการดีที่สุด โดยพิจารณาขึ้นมาจากการประยุกต์ใช้เกณฑ์มาตรฐานต่าง ๆ (Standards) ซึ่งจะช่วยระบุได้ว่าพลังงานปริมาณเท่าใดที่สมควรจะถูกใช้สำหรับการใช้ประโยชน์ในแต่ละส่วนงาน    

ซึ่งเกณฑ์มาตรฐานในการใช้พลังงานของอุตสาหกรรม (Industry Standards) หรือการคำนวณจากปริมาณพลังงานที่จำเป็นต้องใช้ตามทฤษฎี (Calculation of Theoretical Energy Requirements) สามารถที่จะให้เกณฑ์พื้นฐานเพื่อจะใช้เปรียบเทียบได้ว่า ผลการปฏิบัติงานส่วนใดในปัจจุบันที่สามารถนำมาวัดผลได้ โดยจุดมุ่งหมายและเกณฑ์มาตรฐานควรที่จะจัดตั้งเป็นหน่วยพลังงานที่คุ้นเคยหรือรับทราบโดยทั่วไปของสถานประกอบการนั้น ๆ เช่น Therms, kWh, MMBtu หรือ Lb. เป็นต้น

4. การวางแผนงานสำหรับโปรแกรมการจัดการพลังงาน (Program Planning) โดยเทคนิคในขั้นแรกของโปรแกรมการจัดการพลังงาน คือการดำเนินการตรวจประเมินพลังงาน (Energy Audit) ซึ่งจะถูกดำเนินการในรูปแบบการสำรวจเป็นชุด ๆ (A Series of Surveys) ที่จะแสดงให้เห็นว่าแต่ละส่วนงานมีการใช้พลังงานและ/หรือสิ้นเปลืองพลังงานอย่างไรบ้าง

โดยข้อมูลที่ได้จะนำมาใช้ตั้งเป็นฐาน (Base) สำหรับใช้วัดผล และใช้ตั้งเป็นอัตราส่วนความเข้มพลังงาน (Energy Intensity Ratios) ซึ่งเป็นอัตราส่วนของจำนวนพลังงานที่ถูกใช้ไปต่อหน่วยผลผลิตที่โรงงานผลิตขึ้นมาได้

สำหรับการวางแผนงานที่มีผลในทางปฏิบัตินั้น จะทำให้ทราบว่าส่วนงานหลัก ๆ มีการใช้พลังงานในปริมาณเท่าใด ซึ่งถือว่าเป็นข้อมูลที่สำคัญยิ่ง ถ้าปราศจากข้อมูลในส่วนนี้แล้ว ก็เป็นไปไม่ได้เลยที่จะสามารถตั้งเกณฑ์มาตรฐานและวัดผลการปฏิบัติงานในแต่ละส่วนของอุปกรณ์ สายการผลิต หรือฝ่ายงานได้

ทั้งนี้สำหรับรายการตรวจประเมิน (Audit Lists) ในแต่ละขั้นตอนของกระบวนการทำงานนั้น จะมีการจดบันทึกปริมาณพลังงานที่จำเป็นต้องใช้ตามทฤษฎี (Theoretical Energy Requirements) ในแต่ละขั้นตอน รวมถึงปริมาณพลังงานที่ถูกใช้ตามความเป็นจริง (Actual Energy Used) และผลต่าง (Variance) ระหว่างปริมาณพลังงานที่จำเป็นต้องใช้ตามทฤษฎีและปริมาณพลังงานที่ถูกใช้ตามความเป็นจริง

ซึ่งจุดมุ่งหมายจะอยู่ที่การลดตัวเลขความแตกต่างให้มีค่าน้อยที่สุด โดยอาศัยการชี้บ่งว่าการดำเนินงานใดที่สิ้นเปลืองพลังงานและสามารถจะได้รับการแก้ไขโดยการดำเนินการของผู้ปฏิบัติงานและช่างซ่อมบำรุง ทั้งนี้จุดมุ่งหมายอาจแสดงออกมาในรูปของงบประมาณพลังงาน (Energy Budget) ก็ได้ ตามตัวอย่างตารางที่ 1

การตรวจประเมินจะเปิดเผยว่าสถานที่ใดที่มีความจำเป็นในการตรวจวัดการไหลของพลังงาน (Energy Flow Measurement) และสมควรที่จะติดตั้งเครื่องวัดพลังงานหรือไม่ โดยอาจพิจารณาจากต้นทุนพลังงานรายปี ถ้ามียอดเกิน 5 เท่าของต้นทุนเครื่องวัดพลังงาน ก็สมควรที่จะติดตั้ง ทั้งนี้พลังงานสามารถถูกวัดในหน่วยพลังงานใด ๆ ก็ได้           

แต่ควรสอดคล้องกันเมื่อยามต้องการหน่วยพลังงานที่สมมูลกันกับทุกแหล่งพลังงานที่ใช้ เช่น kilowatt–hour (kWh) หรือ MMBtu ที่อาจถูกใช้เป็นตัวหาร (หมายเหตุ : 1 x 10⁶ Btu = 293 kWh = 1 MMBtu = 100,000 Btu = 1 Therm) อย่างไรก็ตาม การตรวจประเมินพลังงานควรที่จะดำเนินการเป็น 3 ช่วงด้วยกัน ดังนี้คือ

ช่วงที่ 1 การเก็บรวบรวมข้อมูล (Phase I–Data Gathering) โดยตรรกะแล้ว สิ่งแรกที่สามารถเริ่มดำเนินการตรวจประเมินการใช้พลังงานได้ ก็คือ ตรวจสอบจากบิลค่าใช้จ่ายพลังงานของสาธารณูปโภค (Utility Bills) ซึ่งอย่างน้อย ๆ ก็ควรมีข้อมูลในช่วงระยะเวลา 1 รอบปีที่ผ่านมา

เพื่อที่จะสามารถนำไปตั้งเป็นข้อมูลพื้นฐาน ที่จะใช้ในการคาดการณ์และเปรียบเทียบกับผลการดำเนินงานในปัจจุบันได้ ส่วนข้อมูลในส่วนของคลังอุปกรณ์ที่ใช้พลังงาน (Inventory of Energy–using Equipment) ก็ควรที่จะถูกจัดเตรียมไว้เช่นกัน ซึ่งแสดงให้เห็นถึงข้อมูลพื้นฐานการใช้พลังงาน (โดยมากแล้วสังเกตได้จากแผ่นป้ายชื่อของอุปกรณ์นั้น ๆ – Nameplates) ดังแสดงตัวอย่างในตารางที่ 2

ตารางที่ 2 แบบฟอร์มบันทึกข้อมูลการจัดการพลังงานของคลังอุปกรณ์ที่ใช้ก๊าซหรือไฟฟ้า (Energy Management Equipment Inventory Record–gas/Electric)

ข้อมูลพลังงานที่ใช้ที่ควรถูกตรวจประเมินต่อไป คือ ข้อมูลการใช้พลังงานโดยรวมของแต่ละหน่วยงานและแยกย่อยออกเป็นแต่ละระบบและอุปกรณ์ ทั้งนี้จำนวนรายละเอียดของการสำรวจจะขึ้นอยู่กับแต่ละสภาวการณ์ ซึ่งประการแรกในการสำรวจทางกายภาพของโรงงาน ควรจะชี้บ่งถึงการสิ้นเปลืองพลังงานซึ่งสังเกตได้และควรจะได้รับการแก้ไขอย่างเร่งด่วน ดังแสดงเป็นตัวอย่างในตารางที่ 3

การสำรวจนี้ควรที่จะดำเนินการทีละหน่วยงาน และในขั้นตอนการดำเนินงานใด ๆ ที่สิ้นเปลืองพลังงานควรที่จะนำมาจัดทำเป็นเอกสารวิธีการปฏิบัติงานอย่างเหมาะสม สำหรับธุรกิจการค้า (Commercial Business) นั้น การใช้พลังงานส่วนมากแล้วจะเป็นไปเพื่อดูแลและจัดการสถานที่ (Housekeeping) เช่น เครื่องปรับอากาศ แสงสว่าง และระบบจ่ายน้ำอุ่น เป็นต้น     

ในขณะที่การสำรวจโรงงานอุตสาหกรรมกระบวนการนั้น นอกจากจะครอบคลุมการดูแลจัดการสถานที่ตามปกติแล้ว ยังรวมถึงประเด็นอื่น ๆ อีก เช่น ท่อสาธารณูปโภครั่ว ฉนวนเสื่อมสภาพ อุปกรณ์ถูกปล่อยให้หมุนไปเปล่า ๆ แทนที่จะปิดเครื่อง หรือมีบางส่วนของการดำเนินงานหรือการซ่อมบำรุงที่ดำเนินการอย่างไม่เหมาะสม 

ช่วงที่ 2 ดุลพลังงาน (Phase II–Energy Balances) การสำรวจลำดับถัดมาควรจะเป็นการพัฒนาดุลพลังงานสำหรับแต่ละกระบวนการ หน่วยงาน และอุปกรณ์ทุกชิ้นที่ใช้พลังงาน วัตถุประสงค์แรกเริ่มของดุลพลังงานอาจจะพิจารณาไปที่ประสิทธิภาพโดยรวม (Overall Efficiency) ของหม้อไอน้ำ (Boiler) หรือเตาหลอม (Furnace)

ซึ่งการที่จะก่อให้เกิดคุณค่ามากที่สุด จะอยู่ที่การบ่งชี้วิถีทางที่อุปทานพลังงานจะถูกใช้ประโยชน์ได้อย่างสมเหตุสมผล โดยการเปรียบเทียบเกณฑ์มาตรฐานที่ทราบหรือที่มีอยู่ก่อนหน้า อันจะทำให้เราสามารถตรวจสอบได้ว่ามีการใช้พลังงานอย่างไร้ประสิทธิภาพหรือไม่ และถ้าเป็นเช่นนั้นแล้ว ขอบเขตมีมากแค่ไหน       

ซึ่งดุลพลังงานจะเป็นการวัดปริมาณพลังงานที่ป้อนเข้าสู่ระบบเปรียบเทียบกับพลังงานที่ทิ้งไป โดยดุลพลังงานเช่นนี้อาจจะอ้างถึงช่วงใดช่วงหนึ่งของระยะเวลาดำเนินงาน เช่น ระยะเวลา 1 ชั่วโมง หรือช่วงระยะเวลาที่ใช้จนครบรอบการดำเนินงานอย่างเสร็จสมบูรณ์ หรืออาจอยู่บนฐานของจำนวนหน่วยของวัสดุที่ถูกผลิต

การสร้างดุลพลังงานนั้น สามารถดำเนินการได้ทั้งแบบง่ายและแบบซับซ้อน และเมื่อการวิเคราะห์รายละเอียดเป็นสิ่งจำเป็น สิ่งที่ดีที่สุดก็คือการแบ่งย่อยระบบออกเป็นส่วนประกอบสำคัญหลาย ๆ ส่วน และสร้างดุลพลังงานให้เกิดขึ้นกับแต่ละส่วนย่อยนั้น ๆ และจากข้อมูลบันทึกเกี่ยวกับการวัดพลังงานที่ป้อนเข้าสู่ระบบกับปริมาณหน่วยผลิตที่ออกมา ก็สามารถที่จะคำนวณอัตราส่วนความเข้มของพลังงานได้ ทั้งนี้การใช้พลังงานระหว่างช่วงนอกเวลางานปกติก็ควรที่จะได้รับการสำรวจด้วยเช่นกัน

ตัวอย่างแบบฟอร์มดังตารางที่ 4 สามารถที่จะถูกใช้ในการติดตามตรวจสอบการใช้พลังงานของโรงงาน หน่วยงาน และกระบวนการได้ โดยแบบฟอร์มนี้สามารถที่จะดัดแปลงให้เหมาะสมกับสภาพการณ์ของพื้นที่งานได้ และถ้าระบบงานมีความสลับซับซ้อนมาก ก็อาจจำเป็นต้องใช้ระบบติดตามตรวจสอบแบบออนไลน์ (On–line Monitoring Systems) ซึ่งสามารถที่จะติดตั้งเพื่อติดตามตรวจสอบพลังงานที่ใช้ ณ ที่หน่วยงานนั้น ๆ หรือที่ระดับสายการผลิต

ช่วงที่ 3 การวิเคราะห์ (Phase III–Analysis) การวิเคราะห์ทางวิศวกรรม (Engineering Analysis) ต้องการการประเมินในการควบคุมกระบวนการ (Process Control) โดยคำนึงถึงผลตอบแทนสูงสุด ซึ่งต้องอาศัยข้อมูลที่จำเป็นประกอบการวิเคราะห์ด้วย เช่น ต้นทุนวัตถุดิบ มูลค่าผลิตภัณฑ์ ส่วนประกอบของวัตถุดิบ และผลิตภัณฑ์                 

มูลค่าปัจจุบันของความผันแปรทางกระบวนการ ข้อจำกัดของปฏิบัติการ (เช่น ขีดจำกัดทางด้านความปลอดภัย) และคุณลักษณะเฉพาะของผลิตภัณฑ์ เป็นต้น ซึ่งปัจจัยต่าง ๆ เหล่านี้ต้องสัมพันธ์กับผลตอบแทนทางเศรษฐศาสตร์ (Economic Return) ผ่านทางรูปแบบกระบวนการและยุทธศาสตร์ทางปฏิบัติการที่ดีเยี่ยม ที่จะช่วยให้ผลตอบแทนที่ย้อนกลับมาคุ้มค่ามากที่สุด

ถ้าปราศจากการตรวจประเมินพลังงาน ก็เป็นการยากที่จะค้นพบว่าจะอนุรักษ์พลังงานได้อย่างไร และจะวัดผลความสำเร็จของโปรแกรมการจัดการพลังงานได้อย่างไรเช่นกัน ซึ่งถ้ามีการตรวจประเมินพลังงานเช่นนี้แล้ว ก็มีโอกาสที่จะพัฒนามาตรการที่นำไปสู่การใช้พลังงานอย่างรอบคอบได้ แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น ก็ต้องขึ้นอยู่กับขั้นตอนดำเนินการที่เหมาะสมด้วยเช่นกัน

5. การนำโปรแกรมการจัดการพลังงานมาปฏิบัติ (Program Implementation) โดยการสิ้นเปลืองพลังงานที่สังเกตได้จากการสำรวจในแรกเริ่ม ควรที่จะได้รับการแก้ไขอย่างเร่งด่วน และมีการจดบันทึกวิธีการแก้ไขนั้นไว้ด้วย ซึ่งการสิ้นเปลืองพลังงานเหล่านี้ สามารถที่จะถูกขจัดไปได้โดยการเปลี่ยนแปลงขั้นตอนดำเนินการที่ใช้เงินลงทุนไม่มากนัก และสามารถที่จะให้ผลในการประหยัดพลังงานได้ประมาณ 5–20 เปอร์เซ็นต์

การวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้จากการตรวจประเมิน จะเปิดเผยให้เห็นว่าแหล่งพลังงานใด (เช่น ไอน้ำ ก๊าซ และไฟฟ้า) ที่แสดงให้เห็นว่ามีศักยภาพที่สุดและสมควรจะได้รับการพัฒนาอย่างเร่งด่วน โดยการวิเคราะห์ต้นทุนและผลกำไร (ถ้าสามารถเปรียบเทียบอยู่บนพื้นฐานของต้นทุนพลังงานในอนาคต ก็จะเป็นการดี) จะเปิดเผยถึงผลดำเนินงานของแต่ละโครงการพัฒนาที่มีศักยภาพ และสามารถจัดลำดับความสำคัญได้อีกด้วย โดยโครงการใดที่ถูกคัดเลือกก็ควรที่จะนำมาปฏิบัติเมื่อได้รับการรับรองแล้ว

6. การพัฒนาของความพยายามอย่างต่อเนื่องในการจัดการพลังงาน (Development of Continuing Energy Management Efforts) โดยอัตราส่วนความเข้มพลังงานสำหรับทั่วทั้งโรงงาน ทุก ๆ ปฏิบัติการของหน่วยงาน และแต่ละกระบวนการที่มีนัยสำคัญ ควรที่จะถูกคำนวณอย่างสม่ำเสมอ (เช่น รายเดือน) และเปรียบเทียบกับมูลค่าที่มากที่สุด ซึ่งอัตราส่วนนี้จะเป็นเหมือนสิ่งที่คอยเฝ้าติดตามตรวจสอบ เพื่อแสดงถึงแนวโน้มที่ไม่พึงปรารถนาและควรได้รับการแก้ไขให้เร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้

การออกแบบสำหรับโครงการที่ต้องลงทุน ก็ควรที่จะได้รับการประเมินในเรื่องประสิทธิภาพพลังงาน (Energy Efficiency) โดยต้นทุนในอนาคตและอุปทานด้านความมั่นคงของพลังงานสำหรับโครงการที่ถูกเสนอ ก็ควรที่จะได้รับการพิจารณาด้วยเช่นกัน

การรายงานอย่างสม่ำเสมอที่แสดงให้เห็นถึงความก้าวหน้าของทุกหน่วยงานในการดำเนินการโปรแกรมการจัดการพลังงานถือได้ว่าเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่ง ส่วนการวิเคราะห์ผลการปฏิบัติงาน (Performance Analysis) ในแต่ละระบบที่มีการใช้พลังงาน ก็ควรจะกระทำอย่างสม่ำเสมอด้วยเช่นกัน และควรที่จะแสดงให้เห็นถึงผลการปฏิบัติงานในรูปแบบของพลังงานที่ถูกใช้ ผลลัพธ์ที่ออกมา จำนวนชั่วโมงการทำงาน การเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อมในห้องปฏิบัติการ และอัตราส่วนความเข้มพลังงาน

ในช่วงเวลาปกติ ผู้ประสานงานโปรแกรมการจัดการพลังงานควรที่จะจัดประชุมเพื่อทบทวนความก้าวหน้า รายการส่วนต่าง ๆ ของโครงการที่ถูกปรับปรุง และจัดตั้งจุดมุ่งหมายใหม่

สิ่งที่สำคัญที่สุด ก็คือ ทุก ๆ คนในองค์กรต้องเข้ามามีส่วนร่วมในโปรแกรมการจัดการพลังงาน โดยความสนใจของผู้ปฏิบัติงานควรที่จะถูกกระตุ้นให้เกิดความตระหนักอยู่ตลอดเวลา โดยการให้ข้อมูลข่าวสารผ่านช่องทางต่างๆ เช่น เอกสารตีพิมพ์เผยแพร่สำหรับผู้ปฏิบัติงาน ป้ายประกาศ และการบรรลุเป้าหมายของแต่ละส่วนงานก็ควรได้รับการเผยแพร่ด้วยเช่นกัน

ผู้ประสานงานโปรแกรมการจัดการพลังงานควรที่จะรายงานความก้าวหน้าเป็นระยะต่อผู้บริหาร ซึ่งจะทำให้ผู้บริหารมีโอกาสที่จะได้ทบทวนโปรแกรมและแสดงให้เห็นถึงการสนับสนุนอย่างต่อเนื่องของผู้บริหารอีกด้วย

หมายเหตุ: รูปแบบแบบฟอร์มตามตารางด้านบนนี้ สามารถที่จะปรับใช้ให้เหมาะสมกับแต่ละส่วนงานหรือกระบวนการที่ใช้พลังงาน เช่นเดียวกันกับอัตราส่วนความเข้มพลังงาน (Energy Intensity Ratios) สำหรับแหล่งพลังงานอื่น ๆ เช่น Compressed Air, Steam, Condensate, or Water ก็สามารถเพิ่มเติมเข้าไปได้เช่นเดียวกัน

เอกสารอ้างอิง

* Guidelines for Energy Management Overview; ENERGY STAR Partners 2010.
* Energy Management for Industry; Bonnevile Power Administration 2006.