No.283

สิริรัตน์ วารีรำพึงเพลิน

 

 

          ทั้งนี้ “กากอุตสาหกรรม” ในความหมายของ สำนักบริหารจัดการกากอุตสาหกรรม กรมโรงงานอุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม หมายถึง สิ่งปฏิกูลหรือวัสดุที่ไม่ใช้แล้ว หรือสิ่งของที่ไม่ใช้แล้ว หรือของเสียทั้งหมดที่เกิดจากการประกอบกิจการโรงงาน รวมถึงของเสียจากวัตถุดิบ ของเสียที่เกิดจากกระบวนการผลิต ของเสียที่เป็นผลิตภัณฑ์เสื่อมคุณภาพและน้ำทิ้ง

 

 

ที่มา: www.mcot.net

               

          กากอุตสาหกรรมมีทั้งที่เป็นอันตรายและไม่เป็นอันตราย แต่สิ่งที่ปฏิเสธไม่ได้คือ จำเป็นต้องได้รับการบำบัด กำจัดอย่างเหมาะสมทั้งสองประเภท ซึ่งเป็นสิ่งที่ต้องร่วมมือรับผิดชอบร่วมกันทั้งภาครัฐและเอกชนที่เป็นเจ้าของกิจการโรงงานและผู้ทำหน้าที่กำจัดบำบัด

 

          โดยวิธีการบำบัดและกำจัดหลัก ๆ คือ 1.ฝังกลบ 2.เผาในเตาปูนซีเมนต์ และ 3.การสนับสนุนวิธี 3R ซึ่งหมายถึง Reduce คือ การลดการใช้ การบริโภคทรัพยากรที่ไม่จำเป็นลง ลดการก่อให้เกิดขยะ, Reuse การใช้ทรัพยากรให้คุ้มค่าที่สุด โดยการนำสิ่งของเครื่องใช้มาใช้ซ้ำ และ Recycle คือ การนำสิ่งของที่ใช้ประโยชน์ในรูปแบบเดิมไม่ได้แล้วหรือขยะ นำไปจัดการด้วยกระบวนการต่าง ๆ แล้วแปรรูปเป็นสิ่งใหม่ เพื่อนำมาใช้ใหม่

 

 

“กากอุตสาหกรรม” ไทยมหาศาล กว่า 50 ล้านตัน/ปี

 

          ในแต่ละปีภาคอุตสาหกรรมของไทยสร้างขยะหรือกากอุตสาหกรรมเป็นปริมาณมหาศาล เนื่องจากมีโรงงานอุตสาหกรรมอยู่เป็นจำนวนมาก โดยจากข้อมูลกระทรวงอุตสาหกรรม กรมโรงงานอุตสาหกรรมพบว่า จำนวนโรงงาน ณ สิ้นปี พ.ศ.2557 มีโรงงานจำพวกที่ 3 (หมายถึง โรงงานที่ต้องมีใบอนุญาต ประกอบกิจการโรงงาน (ร.ง.4) ทั่วประเทศ จำนวน 69,955 โรงงาน จาก 107 ประเภทโรงงาน ตามพระราชบัญญัติโรงงาน พ.ศ.2535 โดยแยกเป็นโรงงานผู้ก่อกำเนิดกากอุตสาหกรรม 68,261 โรงงาน และโรงงานผู้บำบัด/กำจัด/รีไซเคิล ได้แก่ ลำดับที่ 101 ลำดับที่ 105 และลำดับที่ 106 จำนวน 1,694 โรงงาน

 

          จากการคำนวณปริมาณกากอุตสาหกรรม โดยใช้ “ปริมาณกากอันตรายและกากไม่อันตรายที่โรงงานแต่ละประเภท มีการแจ้งขนส่งออกไปกำจัดทั้งหมด ในปี พ.ศ.2557 เทียบกับจำนวนแรงม้ารวมของโรงงานแต่ละประเภท”   พบว่า ประเทศไทยควรมีกากอุตสาหกรรมมากกว่า 53 ล้านตันเลยทีเดียว โดยมีกากอันตรายปีละ 3.35 ล้านตัน และมีกากไม่อันตรายปีละ 50.30 ล้านตัน

 

          แต่เมื่อเปรียบเทียบกับปริมาณกากอุตสาหกรรมที่โรงงานได้ขออนุญาตออกไปบำบัด/กำจัด/รีไซเคิล และแจ้งขนส่งแล้วจริงในปี พ.ศ.2557 พบว่า มีน้อยมาก โดยมีการแจ้งขออนุญาตไปบำบัดกำจัดเพียงจำนวน 1.03 ล้านตัน (หรือร้อยละ 31) เท่านั้นสำหรับกากที่อันตราย และมีเพียงจำนวน 12.24 ล้านตัน (หรือร้อยละ 24) สำหรับกากไม่อันตราย

 

          ในขณะที่จำนวนโรงงานที่ทำหน้าที่บำบัด/กำจัดกากอุตสาหกรรมมีอยู่น้อยมาก เมื่อเทียบกับโรงงานที่สร้างกากอุตสาหกรรม โดยสัดส่วนโรงงานที่สร้างกากอุตสาหกรรมและผู้กำจัดบำบัดทั่วประเทศมีค่าเฉลี่ยที่ ประมาณ 1 : 40 เท่านั้น ซึ่งผู้รับบำบัด กำจัดไปกระจุกตัวอยู่ในภาคตะวันออกเสียมาก โดยมีสัดส่วนประมาณ 1 : 12, ภาคกลาง 1 : 44, ภาคตะวันตก 1 : 65, ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคเหนือมีสัดส่วนน้อยมากเทียบได้ 1 : 101 และ 1 : 102 ส่วนภาคใต้มีโรงงานผู้รับบำบัด/กำจัดกากอุตสาหกรรมน้อยที่สุด มีสัดส่วนประมาณ 1 : 121  

 

 

ความไม่สมดุลของผู้สร้างกับผู้กำจัดขยะ ที่มาของปัญหาลักลอบทิ้ง

 

          ความไม่สมดุลดังข้างต้น จึงเป็นที่มาของการลักลอบนำกากอุตสาหกรรมไปทิ้งให้เป็นอันตรายในชุมชนต่าง ๆ ดังที่มีข่าวคราวเกิดขึ้นอยู่เสมอ ซึ่งก่อนหน้านี้ราวปลายเดือนมีนาคม 2559 ที่ผ่านมา นายสุวรรณ นันทศรุต รองอธิบดีกรมควบคุมมลพิษ (คพ.) เปิดสถิติการลักลอบทิ้งกากของเสียอุตสาหกรรมว่า ตั้งแต่ปี 2553 กระทั่งปัจจุบัน มีจำนวนไม่น้อยกว่า 63 ครั้ง เป็นการลักลอบทิ้งกากของเสียจำพวกสารเคมีจำนวน 22 ครั้ง กากของเสียรวมจากโรงงานอุตสาหกรรมจำนวน 21 ครั้ง น้ำเสียปนเปื้อนสารเคมี 11 ครั้ง กากตะกอนและน้ำมันหล่อลื่นที่ใช้แล้ว 9 ครั้ง และเฉพาะในปี 2558 เกิดเหตุการณ์ลักลอบทิ้งกากของเสียอุตสาหกรรมจำนวน 4 ครั้ง

 

          สาเหตุที่ทำให้เกิดการลักลอบทิ้งกากสารเคมีและของเสียอุตสาหกรรมอย่างผิดกฎหมาย ส่วนหนึ่งมาจาก ค่าใช้จ่ายในการบำบัดและกำจัดกากของเสียค่อนข้างสูง ปัญหาสถานที่รับกำจัดกากของเสียที่ถูกต้องตามกฎหมายมีไม่เพียงพอ ทำให้มีการหลีกเลี่ยงและส่งกากของเสียอุตสาหกรรมไปกำจัดอย่างไม่ถูกต้อง

 

          การลักลอบทิ้งกากอุตสาหกรรมสามารถทำให้เกิดผลกระทบตามมาได้มากมาย เช่น ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมในพื้นที่ที่มีการลักลอบทิ้ง เช่น หากทิ้งไปบนดินจะก่อให้เกิดมลพิษทางดิน ทำให้พื้นดินปนเปื้อนด้วยสารอันตราย ไม่สามารถใช้ประโยชน์จากพื้นที่บริเวณดังกล่าวได้ แต่หากทิ้งลงน้ำนอกจากทำให้น้ำเสีย ยังรั่วไหลของสารอันตรายไปยังผิวดินหรือซึมผ่านดินลงไปแหล่งน้ำใต้ดินซึ่งจะเป็นอันตรายต่อผู้ใช้น้ำได้ นอกจากนี้หากมีการจัดการที่ไม่ถูกต้องยังทำให้สารที่ระเหยง่าย ระเหยไปในอากาศและเป็นอันตรายต่อผู้สูดดมเข้าไป

 

          ขณะเดียวกันกากอุตสาหกรรมที่ถูกนำมาทิ้งยังมีผลทำลายระบบนิเวศได้ เพราะสามารถส่งผลกระทบต่อห่วงโซ่สิ่งมีชีวิตในพื้นที่ทั้งหมด สัตว์ พืชและมนุษย์ สารพิษอาจสะสมในพืช สัตว์ ส่งผลกระทบต่อมนุษย์ที่อยู่บนห่วงโซ่อาหารชั้นบนสุดและส่งผลต่อสุขภาพตามมาได้ หรือกล่าวได้ว่า การสะสมสารพิษเกิดได้จากการสัมผัส สูด หรือกินเข้าไป และทำให้เกิดปัญหาตามมาได้อีก นั่นคือ ผลกระทบต่อการอยู่ร่วมกันในชุมชน ทำให้เกิดความขัดแย้ง คัดค้าน ต่อต้านสถานประกอบการต้นปัญหา เพื่อชุมนุมขับไล่ให้ออกไปจากชุมชน

 

แผนการจัดการกากอุตสาหกรรม ปี 2558 -2562 คุมเข้มโรงงานบำบัดกำจัด

 

          ปัญหาลักลอบทิ้งกากอุตสาหกรรม สะท้อนให้เห็นได้ว่า ผู้ประกอบกิจการโรงงานที่ยังไม่ได้เข้าสู่ระบบจัดการกากอุตสาหกรรมยังมีอยู่เป็นจำนวนมาก ซึ่งอาจนำไปทิ้งตามที่สาธารณะหรือที่ดินส่วนบุคคล ทำให้เกิดความเดือดร้อน มีปัญหาร้องเรียนตามมา ประกอบกับการที่รัฐบาลต้องการส่งเสริมการลงทุนเพิ่มขึ้นไม่ต่ำกว่าปีละ 5 แสนล้านบาท ทำให้เป็นที่คาดการณ์ว่าจะทำเกิดกากอุตสาหกรรมเพิ่มตามมาอีก โดยกากอุตสาหกรรมที่เป็นอันตรายมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นปีละ 4.7 แสนตัน และ 8 ล้านตันสำหรับกากอุตสาหกรรมไม่อันตราย ตามลำดับ 

 

          ทั้งนี้รัฐบาลได้มอบหมายให้กระทรวงอุตสาหกรรม โดยกรมโรงงานอุตสาหกรรม และการนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยศึกษาและจัดหาพื้นที่รองรับกากอุตสาหกรรมที่จะเกิดขึ้นในไทยในระยะ 20-30 ปีข้างหน้า ซึ่งกรมโรงงานอุตสาหกรรมได้กำหนดระยะการศึกษาไว้ 10 ปี ใน 3 ระยะ  

 

          ในระหว่างนี้ได้มีมาตรการเพื่อจัดระเบียบดึงให้โรงงานทยอยเข้าสู่ระบบไม่น้อยกว่า 90% และให้มีปริมาณกากอุตสาหกรรมเข้าสู่ระบบไม่น้อยกว่า 90% ภายใน 5 ปี หรือภายในปี 2562 ด้วย ที่เรียกว่า “แผนการจัดการกากอุตสาหกรรมพ.ศ. 2558-2562” ซึ่งมีจุดมุ่งหมายหลายอย่างดังนี้คือ

 

          เพื่อให้เหล่า โรงงาน ที่แจ้งประกอบกิจการแล้ว เข้าสู่ระบบการจัดการกากอุตสาหกรรม มีการแจ้งการขนส่งกากอุตสาหกรรมออกไปบำบัด กำจัดและรีไซเคิล เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องเป็นระยะเวลา 5 ปี พร้อมควบคุม การกำกับ ดูแล ยานพาหนะขนส่งกากอันตรายทุกคันโดยอาศัยความร่วมมือจากหน่วยงานราชการเครือข่าย และระบบการติดตามยานพาหนะโดยใช้เทคโนโลยีผ่านสัญญาณดาวเทียม (GPS)  มีการตรวจสอบโรงงานรับบำบัด/กำจัด/รีไซเคิลกากอุตสาหกรรม ทั้งทางตรง และทางอ้อม เพื่อให้ประกอบกิจการโรงงานถูกต้องตามกฎหมายและหลักวิชาการ ในขณะที่บรรดาพนักงานเจ้าหน้าที่จะได้มีวิธีการปฏิบัติงานที่เป็นมาตรฐานและมีการถ่ายโอนอำนาจให้แก่ หน่วยงานระดับจังหวัด รวมทั้งมีเอกชน (Third Party) ที่สามารถปฏิบัติหน้าที่ตรวจสอบแทนเจ้าหน้าที่ของรัฐได้

 

          ทั้งนี้ทั้งนั้นเพื่อให้บรรลุเป้าหมายที่ต้องการให้มีโรงงานเข้าสู่ระบบจัดการกากอุตสาหกรรมอย่างถูกต้องเพิ่มขึ้นให้ดีอย่างน้อย 12,000 โรงงานต่อปีต่อเนื่องเป็นเวลา 5ปี โดยกากอุตสาหกรรมที่เป็นอันตรายและไม่เป็นอันตรายจะได้รับการจัดการอย่างถูกต้องตามกฎหมายและตามหลักวิชาการเพิ่มขึ้นต่อเนื่องเป็นระยะเวลา 5 ปี ปีละประมาณ 0.473 และ 8.01 ล้านตันตามลำดับ

 

งัดหลายยุทธศาสตร์ใช้ เพื่อให้แผนฯ บรรลุเป้าหมาย

 

          กรมโรงงานอุตสาหกรรมได้นำหลากกลยุทธ์มาใช้เพื่อหวังให้แผนฯประสบความสำเร็จ อาทิ มีการบังคับใช้กฎหมายอย่างจริงจังกับผู้ไม่ปฏิบัติตามกฎหมาย ลงโทษผู้กระทำความผิดอย่างเป็นขั้นตอน และช่วยเหลือผู้ประกอบการที่ประสงค์จะปฏิบัติตามกฎหมายอย่างถูกต้อง การสร้างความร่วมมือและแรงจูงใจกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย เพื่อให้มีความตระหนัก มีความรู้และความเข้าใจ เกี่ยวกับการจัดการกากอุตสาหกรรม และมีระบบฐานข้อมูลที่มีประสิทธิภาพ สามารถรองรับปริมาณงานและใช้งานได้โดยสะดวก รวมทั้งเพิ่มรางวัลสินบนนำจับสำหรับประชาชนผู้แจ้งเบาะแส การสร้างเครือข่ายกับหน่วยงานภาครัฐและเอกชน ทั้งภายในและต่างประเทศ เพื่อสนับสนุน ด้านวิชาการ เทคโนโลยี การจัดหาพื้นที่รองรับการจัดการกากอุตสาหกรรมในอนาคต และตรวจสอบการขนส่งกากอุตสาหกรรม และมีการแก้ไข/ปรับปรุงกฎหมาย กฎระเบียบที่เป็นอุปสรรค เพิ่อเพิ่มบทลงโทษ อำนวยความสะดวกให้แก่ผู้ปฎิบัติตามกฎหมาย และออกระเบียบให้พนักงานเจ้าหน้าที่มีวิธีปฏิบัติงานที่ชัดเจน

 

เล็ง 15 จังหวัด พื้นที่รองรับกากอุตสาหกรรมอนาคต

 

          นอกจากนี้เพื่อให้กากอุตสาหกรรมได้มีการจัดการกากฯ เข้าสู่ระบบมากยิ่งขึ้น กระทรวงอุตสาหกรรมยังมีการศึกษาพื้นที่รองรับกากฯ สำหรับการพัฒนาเป็นศูนย์จัดการกากอุตสาหกรรมแบบบูรณาการในอนาคตอีก 20–30 ปีข้างหน้า ภายใต้แผนการจัดการกากอุตสาหกรรมปี พ.ศ.2558-2562 โดยกระทรวงฯ ร่วมกับองค์การพัฒนาเทคโนโลยีอุตสาหกรรมและพลังงานใหม่ (NEDO) กระทรวงเศรษฐกิจ การค้า และอุตสาหกรรม แห่งประเทศญี่ปุ่น (METI) ศึกษาความเป็นไปได้ในการจัดตั้งศูนย์จัดการกากอุตสาหกรรม

 

          ผลการศึกษาพบว่า พื้นที่ที่มีศักยภาพในการพัฒนาเป็นศูนย์จัดการกากอุตสาหกรรมแบบบูรณาการ (IWMCs) มีจำนวน 15 จังหวัด ใน 6 ภูมิภาค ได้แก่ ภาคเหนือ ลําปาง ลําพูน ภาคตะวันตก กาญจนบุรี ราชบุรี ตาก ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ นครราชสีมาขอนแก่น ภาคตะวันออก ชลบุรี ปราจีนบุรี ระยอง สระแก้ว ภาคกลาง สมุทรสาคร สระบุรี ภาคใต้ นครศรีธรรมราช สงขลา มีความเหมาะสมในการจัดตั้งศูนย์ฯ

 

          กรมฯ ได้นำเสนอต่อคณะรัฐมนตรีไปแล้วเมื่อวันที่ 29 มีนาคม 2559 ที่ผ่านมา และได้ให้การนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยและกรมโรงงานอุตสาหกรรมนำผลการศึกษาเพื่อเชิญชวนเอกชนให้มาลงทุนพัฒนาศูนย์จัดการฯ หรือลงทุนร่วมกับนิคมอุตสาหกรรม ซึ่งเมื่อเร็ว ๆ นี้มีเอกชนแสดงความสนใจเพื่อศึกษาจัดตั้งศูนย์จัดการกากอุตสาหกรรมแล้ว ถือเป็นนิมิตรหมายที่ดีในการแก้ปัญหากากอุตสาหกรรมของประเทศ

 

“ผาแดง” สนใจลงทุนพัฒนาศูนย์จัดการกากฯจ.ตาก-โรงงานรีไซเคิล จ.ระยอง

 

          เวลานี้มีเอกชนแสดงความจำนงเพื่อร่วมแก้ปัญหากากอุตสาหกรรมชาติแล้ว ซึ่งได้แก่ บริษัท ผาแดงอินดัสทรี จำกัด(พีดีไอ) โดยได้จับมือกรมโรงงานอุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรมลงนามบันทึกความร่วมมือ (MOU) เพื่อศึกษาความเป็นไปได้จัดตั้งศูนย์จัดการกากอุตสาหกรรม ได้แก่ โครงการจัดการกากอุตสาหกรรมแบบครบวงจร จ.ตาก เพื่อรองรับการจัดการกากอุตสาหกรรมเขตภาคตะวันตก ภาคเหนือ และเขตเศรษฐกิจพิเศษแม่สอด และ โครงการรีไซเคิลโลหะและวัสดุในกากอุตสาหกรรม จ.ระยอง ซึ่งจะรองรับฝุ่นจากโรงหลอมเหล็ก ที่มีโลหะและพลาสติกเป็นส่วนประกอบ คาดทั้ง 2 ศูนย์ฯช่วยรองรับกากอุตสาหกรรมได้ประมาณ 80,000 ตันต่อปีในระยะ 5 ปีข้างหน้า

 

 

          ดร.พสุ  โลหารชุน อธิบดีกรมโรงงานอุตสาหกรรม และรองโฆษกกระทรวงอุตสาหกรรม กล่าวว่า กรมโรงงานอุตสาหกรม ได้นำร่องลงนามความร่วมมือกับ บริษัท ผาแดงอินดัสทรี ในการจัดตั้งศูนย์จัดการกากอุตสาหกรรม ประกอบด้วย 2 โครงการ ได้แก่ โครงการจัดการกากอุตสาหกรรมแบบครบวงจรที่ตาก ซึ่งจะรองรับกากอุตสาหกรรมในพื้นที่ภาคเหนือและภาคตะวันตกของประเทศไทยได้ประมาณ 30,000–50,000 ตันต่อปี

 

          และโครงการรีไซเคิลวัสดุโลหะที่อยู่ในกากอุตสาหกรรมที่ระยอง ซึ่งถือเป็นโรงแรกในไทยเพราะปัจจุบันยังไม่มีเทคโนโลยีการจัดการที่เหมาะสมในประเทศไทย อาทิ ฝุ่นจากโรงหลอมเหล็ก (ฝุ่นแดง) และของเสียที่มีโลหะและพลาสติกเป็นองค์ประกอบ  โดยจะนำมาผ่านกระบวนการที่ใช้อุณหภูมิสูงมากเป็นพิเศษ ซึ่งรองรับกากอุตสาหกรรมได้ประมาณ 50,000 ตันต่อปี โดยขั้นตอนการดำเนินงาน กรมโรงงานฯจะจัดตั้งคณะทํางานร่วมกับบริษัท ผาแดงอินดัสทรี จํากัด (มหาชน)ศึกษาความเป็นไปได้โดยละเอียดต่อไป หากโครงการทั้งสองสำเร็จจะเพิ่มความสามารถในการจัดการกากอุตสาหกรรมของประเทศได้

 

          ด้าน นายอาสา สารสิน ประธานกรรมการบริษัท ผาแดงอินดัสทรี กล่าวว่า ความร่วมมือในการจัดตั้งศูนย์จัดการกากดังกล่าว พีดีไอ ได้ร่วมทุนกับบริษัทชั้นนำจากต่างประเทศด้านการรีไซเคิลและจัดการกากอุตสาหกรรม ในสัดส่วน 51: 49 รวมมูลค่าโครงการทั้งสองอยู่ที่ 1,000-1,500 ล้านบาท ซึ่งจะใช้ทั้งเงินลงทุนของตัวเองและเงินกู้  ถือเป็นบริษัทเอกชนแห่งแรกที่มาลงทุนทำทั้ง 2 โครงการ โดยโรงงานกำจัดกากอุตสาหกรรมที่ตาก มีพื้นที่ประมาณ 250 ไร่ จากพื้นที่ทั้งหมด 840 ไร่

 

          นายอาสา เปิดเผยด้วยว่า จะนำเทคโนโลยีที่ทันสมัย มีประสิทธิภาพสูงและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมาใช้กับโครงการฯ ซึ่งเป็นเทคโนโลยีของยุโรปและญี่ปุ่น เพื่อให้การจัดการกากอุตสาหกรรมเป็นไปตามที่กฎหมายกำหนด มีประสิทธิภาพ และความปลอดภัยต่อชุมชนและสิ่งแวดล้อม รวมทั้งให้มีความคล่องตัวในการดำเนินโครงการมากขึ้น ซึ่งทำให้พีดีไอมีความมั่นใจในการลงทุนและสามารถดำเนินโครงการให้บรรลุผลสำเร็จได้ “คาดว่า การศึกษาความเป็นไปได้เพื่อดำเนินโครงการทั้ง 2 แห่งใช้เวลาไม่นาน โดยอาจศึกษาแล้วเสร็จภายในสิ้นปี 2559 นี้และโรงงานสามารถดำเนินการได้ราวปี 2562 และในระหว่างที่มีการศึกษานี้จะมีการทำประชาพิจารณ์ควบคู่กันไปด้วย”

 

กรมโรงงานฯ ยกระดับมาตรการควบคุมลักลอบทิ้งกากอุตฯ ดีเดย์ ก.ค.59 ติดระบบ GPS ทุกคัน

 

 

          ในอนาคตเป็นไปได้ว่าจะมีเอกชนรายอื่น ๆ แสดงความสนใจเพื่อจัดตั้งศูนย์ฯตามมาอีกก็เป็นได้ ขณะเดียวกันทางกรมโรงงานฯ ยังเดินหน้าลุยงานคุมเข้มการขนส่งกากอุตสาหกรรมด้วย โดยได้เปิดตัว ๆ ว่า ระบบฐานข้อมูลและติดตามการขนส่งกากอุตสาหกรรม (GPS) ซึ่งจะมีการรายงานตำแหน่งของรถขนส่งด้วยระบบ GPS (Global Positioning System) ผ่านแอพฯ “GPSHZW DIW” บนสมาร์ทโฟน และเว็บไซต์ http://gisapp.diw.go.th ได้แบบเรียลไทม์ ซึ่งเชื่อว่า จะช่วยลดปัญหาลักลอบทิ้งกากอุตสาหกรรมได้  

 

          ระบบแอพพลิเคชั่น “GPSHZW DIW” กรมโรงงานอุตสาหกรรมพัฒนาร่วมกับสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง (สจล.) ซึ่งเป็นการนำเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้ช่วยเสริมศักยภาพในการควบคุมการกำกับดูแลการขนส่งของเสียและป้องกันการลักลอบทิ้งกากอุตสาหกรรม โดยจะสามารถช่วยให้เช็คตำแหน่งของรถขนส่งได้ตลอดเวลา 24 ชั่วโมง รวมถึงข้อมูลในการขนส่งต่าง ๆ เช่น หมายเลขประจำตัวเครื่องบันทึกข้อมูล (GPS ID) วันเวลาที่ส่งข้อมูล ข้อมูลของเสียที่จะขนถ่าย ละติจูด ลองจิจูด ความเร็ว สถานะเครื่องยนต์ ทิศทางการเดินทาง เป็นต้น ชั่วโมง และรายงานข้อมูลทุก ๆ 1 นาที ตั้งแต่เริ่มมีการแจ้งนำของเสียออกนอกโรงงานจนกระทั่งเข้าสู่แหล่งกำจัดกาก ซึ่งหากเกิดปัญหาการทิ้งกากระหว่างการขนส่งหรือนอกพื้นที่ กรมโรงงานฯ จะสามารถตรวจสอบได้ทันที นอกจากนี้ยังเป็นการตรวจสอบถึงอุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้นได้ด้วย

 

          ขณะนี้ กรมโรงงานฯ อยู่ระหว่างการร่างกฎหมายเพื่อกำหนดให้รถขนส่งกากอุตสาหกรรมอันตรายติดตั้งระบบ GPS ทุกคัน และเตรียมบังคับใช้เป็นกฎหมายลงโทษกับผู้ประกอบการขนส่งกากฯ ที่ลักลอบทิ้งกากอันตราย โดยจะเริ่มบังคับใช้จริงในเดือนกรกฎาคม 2559

 

          แนวทางของกฎหมายคือ หากรถขนส่งกากฯ ไม่ดำเนินการติดตั้งระบบ GPS และไม่ส่งข้อมูล GPS ให้กับกรมโรงงานฯ กรมโรงงานฯจะไม่พิจารณาออกใบอนุญาตครอบครองวัตถุอันตรายเพื่อการขนส่งได้ ซึ่งระหว่างร่างกฎหมายฉบับนี้ ได้เปิดทดสอบระบบควบคู่ไปด้วย

 

          โดยภาพรวมอาจกล่าวได้ว่า ทางกระทรวงอุตสาหกรรมได้พยายามเดินหน้าทำงานอย่างเต็มที่ เพื่อหวังให้มีโรงงานเข้าสู่ระบบการจัดการกากอุตสาหกรรมอย่างถูกต้องตามกฎหมายเพิ่มขึ้น

อย่างไรก็ดีการร่วมด้วยช่วยกันระหว่างภาครัฐ เอกชนและประชาชนที่คอยเป็นหูเป็นตาให้เจ้าหน้าที่เท่านั้นที่จะช่วยให้เป้าหมายจัดระเบียบโรงงานต่าง ๆ เข้าระบบจัดการกากอุตสาหกรรมที่ถูกต้องตามกฎหมายจะบรรลุผลได้ ซึ่งตัวเลขใหม่ล่าสุดที่ดร.พสุ อธิบดีกรมโรงงานอุตสาหกรรม เปิดเผยพบว่า มีโรงงานเพียงประมาณ 28,000 โรงงานที่ดำเนินการถูกต้อง แม้มีตัวเลข 48,000 โรงงานที่ลงทะเบียนไว้ในระบบการจัดการกากอุตสาหกรรมของกรมโรงงานอุตสาหกรรม คิดเป็นเพียง 40% เท่านั้นที่มีการปฏิบัติจริง ถูกต้อง

 

          ที่เหลืออีกประมาณ 60% หายไปไหน คงต้องกลับไปขบคิดและพยายามกันต่อไป เพื่อผลักดันให้ทะลุเป้าที่ 90% โรงงานและ 90% ปริมาณกากฯได้รับการบำบัด กำจัด ได้สำเร็จใน 5 ปี

 

 

ที่มา: www.learnprtr.net

 

ขอบคุณข้อมูล
• กระทรวงอุตสาหกรรมแผนการจัดการกากอุตสาหกรรม พ.ศ.2558-2562
• คู่มือการจัดการกากอุตสาหกรรม สำหรับ โรงงานอุตสาหกรรม ผู้รวบรวมและขนส่งกากอุตสาหกรรม
• โรงงานบำบัดและกำจัดกากอุตสาหกรรม หน่วยงานผู้ก ากับดูแลการจัดการกากอุตสาหกรรม
• องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและภาคประชาชนในการเฝ้าระวังการลักลอบทิ้งกากอุตสาหกรรม
• กรมโรงงานอุตสาหกรรม