No.284

ผศ.วิวัฒน์ อภิสิทธิ์ภิญโญ

มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน

 

 

รายงานต้นทุนการผลิต เป็นเอกสารสำคัญที่ใช้เป็นข้อมูลประกอบการสะสมต้นทุนในระบบต้นทุนช่วงการผลิต รวมถึงเป็นเอกสารประกอบการจดบันทึกบัญชี ในครั้งก่อนได้กล่าวถึงการจัดทำรายงานต้นทุนการผลิตวิธีถัวเฉลี่ยถ่วงน้ำหนัก สำหรับครั้งนี้จะได้กล่าวถึง การจัดทำรายงานต้นทุนการผลิตวิธีเข้าก่อนออกก่อน

 

สรุปลำดับขั้นการจัดทำรายงานต้นทุนการผลิต

 

การจัดทำรายงานต้นทุนการผลิตที่กล่าวถึงในครั้งก่อนและจะกล่าวถึงต่อไปนี้ มี 4 ขั้นตอนด้วยกัน สรุปได้ดังนี้

 

 

เปรียบเทียบการจัดทำรายงานต้นทุนการผลิตวิธีเข้าก่อนออกก่อนกับวิธีถัวเฉลี่ยถ่วงน้ำหนัก

 

หลักการของการจัดทำรายงานต้นทุนการผลิตวิธีเข้าก่อนออกก่อน เมื่อเปรียบเทียบกับวิธีถัวเฉลี่ยถ่วงน้ำหนัก อธิบายได้ดังนี้

 

          1. สรุปปริมาณการผลิต รายละเอียดส่วนนี้แยกเป็น 2 ส่วนคือ ทั้งในส่วนของปริมาณการผลิตนำเข้า ปริมาณการผลิตโอนออกทั้งหมด และคำนวณหน่วยเทียบเท่าสำเร็จรูป โดยหน่วยเทียบเท่าสำเร็จรูปจะแยกรายการเป็นส่วนของวัตถุดิบทางตรง แรงงานทางตรง และค่าใช้จ่ายการผลิต

 

          1.1 ปริมาณการผลิตนำเข้า รายงานต้นทุนการผลิตวิธีเข้าก่อนออกก่อนจะมีรายละเอียดเช่นเดียวกับวิธีถัวเฉลี่ยถ่วงน้ำหนัก คือ งานระหว่างทำต้นงวด หน่วยเริ่มผลิต แต่ปริมาณการผลิตโอนออกวิธีเข้าก่อนออกก่อนจะแยกรายละเอียดหน่วยผลิตเสร็จและโอนออกให้ทราบว่า ประกอบด้วยงานระหว่างทำต้นงวดที่ยกมาทำต่อในงวดปัจจุบันและหน่วยที่เริ่มและผลิตเสร็จในงวดปัจจุบัน ในขณะที่วิธีถัวเฉลี่ยถ่วงน้ำหนักจะไม่แสดงรายละเอียดดังกล่าว

          1.2 คำนวณหน่วยเทียบเท่าสำเร็จรูป เนื่องจากวิธีเข้าก่อนออกก่อนแยกรายละเอียดของงานระหว่างทำต้นงวดในส่วนของปริมาณการผลิตที่โอนออก จึงทำให้วิธีการคำนวณของวิธีเข้าก่อนออกก่อนจะคำนวณหน่วยเทียบเท่าผลิตเสร็จในส่วนของงานระหว่างทำต้นงวด ตามสัดส่วนความสำเร็จของงานที่นำมาผลิตต่อในงวดปัจจุบัน ซึ่งวิธีถัวเฉลี่ยถ่วงน้ำหนักจะถือว่างานดังกล่าวเป็นการถัวเฉลี่ยการผลิตร่วมกันไปจึงไม่แยกคำนวณรายการดังกล่าว

 

 

          2. สรุปต้นทุนหน่วยที่นับได้ แยกรายการเป็นส่วนของวัตถุดิบทางตรง แรงงานทางตรง และค่าใช้จ่ายการผลิต ซึ่งจะมีความสัมพันธ์กับรายละเอียดของปริมาณการผลิตและโอนออก กับหน่วยเทียบเท่าสำเร็จรูป โดยวิธีเข้าก่อนออกก่อนจะมีความแตกต่างไปจากวิธีถัวเฉลี่ยถ่วงน้ำหนักในส่วนของต้นทุนงานระหว่างทำต้นงวด ที่จะไม่แสดงรายละเอียดของต้นทุนการผลิตที่เกิดขึ้นในงวดก่อน แต่จะแสดงเฉพาะยอดรวมของงานระหว่างทำต้นงวดเท่านั้น

  

 

          3. คำนวณต้นทุนต่อหน่วยเทียบเท่าสำเร็จรูป การคำนวณในขั้นนี้จะเหมือนกันทั้งในส่วนของวิธีถัวเฉลี่ยถ่วงน้ำหนักและวิธีเข้าก่อนออกก่อน คือ นำข้อมูลในขั้นที่ 2 หารด้วยหน่วยเทียบเท่าสำเร็จรูปในขั้นที่ 1.2 แต่เนื่องจากรายละเอียดในขั้นที่ 1.2 และขั้นที่ 2 ของวิธีถัวเฉลี่ยถ่วงน้ำหนักกับวิธีเข้าก่อนออกก่อนมีความแตกต่างกัน ดังนั้นผลลัพธ์ของต้นทุนต่อหน่วยเทียบเท่าสำเร็จรูปจึงมีค่าแตกต่างกันไป

  

 

          4. โอนต้นทุน โดยนำต้นทุนต่อหน่วยที่ได้ในขั้นที่ 3 คูณกับปริมาณผลิตโอนออกซึ่งประกอบด้วยงานระหว่างทำต้นงวดที่ยกมาทำต่อในงวดปัจจุบันและหน่วยที่เริ่มและผลิตเสร็จในงวดปัจจุบัน และปริมาณของงานระหว่างทำปลายงวด

 

ตัวอย่าง

 

          กิจการแห่งหนึ่งมีกระบวนการผลิต 2 แผนก คือ แผนกขึ้นรูปและแผนกประกอบ เดือนมีนาคม มีรายละเอียดการผลิต ดังนี้

 

          แผนกขึ้นรูป

  

          1. งานระหว่างทำต้นงวด 100 หน่วย มีต้นทุนการผลิตที่ทำเสร็จในงวดก่อน ประกอบด้วย วัตถุดิบทางตรง 8,100 บาท มีสัดส่วนความสำเร็จของงาน 80% ค่าแรงงานทางตรง 3,250 บาท มีสัดส่วนความสำเร็จของงาน 40% ค่าใช้จ่ายการผลิต 4,050 บาท มีสัดส่วนความสำเร็จของงาน 50%

          2. สินค้าที่เริ่มผลิตและผลิตเสร็จในเดือนมีนาคม 400 หน่วย สัดส่วนความสำเร็จของวัตถุดิบทางตรง แรงงานทางตรง และค่าใช้จ่ายการผลิตเท่ากับ 100%

          3. งานระหว่างทำปลายงวด 50 หน่วย มีสัดส่วนความสำเร็จของต้นทุนการผลิตที่ทำเสร็จในระหว่างงวด ประกอบด้วย วัตถุดิบทางตรง 60% ค่าแรงงานทางตรง 50% ค่าใช้จ่ายการผลิต 60%

          4. ต้นทุนการผลิตใส่เพิ่มระหว่างเดือน วัตถุดิบทางตรง 42,400 บาท ค่าแรงงานทางตรง 30,000 บาท ค่าใช้จ่ายการผลิต 24,080 บาท

 

          จากรายละเอียดข้างต้น จัดทำรายงานต้นทุนการผลิตวิธีเข้าก่อนออกก่อน–แผนกขึ้นรูป ได้ดังนี้

  

 

          จากรายงานต้นทุนการผลิตข้างต้น นำมาจดบันทึกบัญชีได้ดังนี้

 

          1. เบิกวัตถุดิบทางตรงไปใช้ในการผลิตในแผนกขึ้นรูป เป็นเงิน 42,400 บาท

 

 

          2. บันทึกตั้งค่าจ้างแรงงานพนักงานผลิตในแผนกขึ้นรูปเท่ากับ 30,000 บาท

 

 

 

          3. บันทึกค่าจ้างแรงงานในขั้นตอนการผลิตแผนกขึ้นรูปเข้างานระหว่างทำ

 

 

          4. บันทึกรับรู้ค่าใช้จ่ายการผลิตในแผนกขึ้นรูป เช่น ค่าสาธารณูปโภค ค่าเช่า ค่าเสื่อมราคา วัสดุซ่อม เป็นเงิน 24,080 บาท

 

 

          และ

 

 

          5. โอนค่าใช้จ่ายการผลิตไปเข้าบัญชีงานระหว่างทำ

 

 

          6. โอนงานที่ผลิตเสร็จจากแผนกขึ้นรูปไปแผนกประกอบเป็นเงิน 105,295.86 บาท

 

 

          แผนกประกอบ

 

          1. งานระหว่างทำต้นงวด 40 หน่วย มีต้นทุนการผลิตที่ทำเสร็จในงวดก่อน ประกอบด้วย ต้นทุนรับโอน 4,950 บาท มีสัดส่วนความสำเร็จของงาน 100% วัตถุดิบทางตรง 3,670 บาท มีสัดส่วนความสำเร็จของงาน 80% ค่าแรงงานทางตรง 3,190 บาท มีสัดส่วนความสำเร็จของงาน 70% ค่าใช้จ่ายการผลิต 1,500 บาท มีสัดส่วนความสำเร็จของงาน 70%

          2. หน่วยผลิตที่รับโอนจากแผนกประกอบในเดือนมีนาคม 400 หน่วย และผลิตเสร็จ 410 หน่วยสัดส่วนความสำเร็จของวัตถุดิบทางตรง แรงงานทางตรง และค่าใช้จ่ายการผลิตเท่ากับ 100%

          3. งานระหว่างทำปลายงวด 30 หน่วย มีสัดส่วนความสำเร็จของต้นทุนการผลิตที่ทำเสร็จในระหว่างงวด ประกอบด้วย ต้นทุนรับโอน 100% วัตถุดิบทางตรง 100% ค่าแรงงานทางตรง 80% ค่าใช้จ่ายการผลิต 90%

          4. ต้นทุนการผลิตใส่เพิ่มระหว่างเดือน วัตถุดิบทางตรง 21,216 บาท ค่าแรงงานทางตรง 12,000 บาท ค่าใช้จ่ายการผลิต 16,360 บาท

 

          รายงานต้นทุนการผลิตวิธีเข้าก่อนออกก่อน – แผนกประกอบ

 

 

          จากรายงานต้นทุนการผลิตข้างต้น นำมาจดบันทึกบัญชีได้ดังนี้

 

          1. เบิกวัตถุดิบทางตรงไปใช้ในการผลิตแผนกประกอบ เป็นเงิน 21,216 บาท

 

 

          2. บันทึกตั้งค่าจ้างแรงงานพนักงานผลิตแผนกประกอบเท่ากับ 12,000 บาท

 

 

          3. บันทึกค่าจ้างแรงงานในขั้นตอนการผลิตแผนกประกอบเข้างานระหว่างทำ

 

 

          4. บันทึกรับรู้ค่าใช้จ่ายการผลิตในแผนกประกอบ เช่น ค่าสาธารณูปโภค ค่าเช่า ค่าเสื่อมราคา วัสดุซ่อมใช้ไปเป็นเงิน 16,360 บาท

 

 

          และ

 

 

          5. โอนค่าใช้จ่ายการผลิตไปเข้าบัญชีงานระหว่างทำ

  

  

          6. โอนงานที่ผลิตเสร็จจากแผนกประกอบไปเป็นสินค้าสำเร็จรูปเป็นเงิน 156,935 บาท

 

 

เอกสารอ้างอิง
• Charles T. Horngren, Srikant M. Datar, Madhav V Rajan. Cost Accounting: A Managerial Emphasis. Canada. Pearson. 2015.
• Edward B.Deakin & Micheal W.Maher. Fundamentals of Cost Accounting. New York. McGraw–Hill. 1991
• Steven M.Bragg. Cost Accounting: Foundations. Colorado. Accounting Tools, Inc.2014.
• William Lanen, Shannon Anderson & Michael Maher. Fundamentals of Cost Accounting. New York. McGraw – Hill. 2013.